Meral Özdemir - Diyarbakır Müze Müdürlüğü girişimiyle yapılan çalışmayla kentin kültürel değerleri belgelendi. Diyarbakır Müze Müdürlüğü'nün öncülüğünde, Büyükşehir Belediyesi Kültürel Değerleri Koruma Uygulama Birimi'nin desteğiyle aralarında mimar, arkeolog ve sanat tarihçilerinin de bulunduğu 9 kişilik ekibin 2009'da başladığı kültür envanteri çalışması tamamlandı. Kentteki bütün kültürel değerlerin tespit edildiği çalışmada ''Diyarbakır Kültür Envanteri'' adıyla kitap olarak basılacak. 664 eserin tespitiyle kentin kimliğinin belgelendiği çalışma, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın ilgili birimleri ile bu konuda bilimsel çalışma yapanlara kaynak oluşturacak. Diyarbakır Müze Müdürü Nevin Soyukaya AA muhabirine yaptığı açıklamada, ''Diyarbakır Kültür Envanteri'' adı altında yürüttükleri çalışmanın tamamlandığını Diyarbakır merkez ile bağlı köylerde 664 eserin tespit edildiğini söyledi. Önceki yıl başladıkları çalışmayı tamamladıklarını, bütün eser fişlerini Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'na tescili için sunduklarını ve onaylandığını belirten Soyukaya, Diyarbakır merkezinin kültür envanteri ile ilgili kitap basımının tamamlanmak üzere olduğunu da kaydetti. Soyukaya, şöyle dedi: ''Diyarbakır kadim bir kent. 8 bin yıllık 'Amida' höyükten yola çıkarak bunu söylüyoruz. 8 bin yıllık, aynı noktada yaşayan ve çok farklı uygarlıkların hüküm sürdüğü bir kent. Bu çalışmamız öncesinde literatürümüzde sayı çok az ve böyle bir eksikliğin olduğu biliniyordu. Çünkü bu kadar uygarlık hüküm sürmüş bir kentte eldeki veriler buna çok uygun değildi. Dolayısıyla yaptığımız çalışmayla Diyarbakır'ın zenginliğini belgelemiş olduk, eksiksiz literatüre kaydetmiş olduk. İlimizde ne kadar kültür varlığımız var bunu tespit ettik. Tüm bilgiler yeniden güncellendi, arkadaşlarımız tarafından dijital ortama aktarıldı. Kitabımızda kategorilere göre genel makaleler var. Bir kentin kültür envanteri çok önemli. Bir yandan değerler tescil edilirken korumayı da beraberinde getiriyor. Envanterde yapılar hakkında detaylı bilgi, fotoğraf ve planları mevcut. Kültür ve Turizm Bakanlığımız Türkiye genelinde bu çalışmayı başlattı. Biz de Diyarbakır'da yapıyoruz. Eser yoğunluğunun yanı sıra sadece kendi imkanlarımızla çalıştığımız için merkezdeki çalışma biraz zamana yayıldı. Merkez ve bağlı köylerde yapılan çalışmayla ilgili kültür envanterinde 33 cami, 10 kilise, bir havra, 14 türbe, 40 çeşme, 10 hamam, 4 han, 4 tarihi çarşı, 5 medrese, okul olarak yapılan yada şu an okul olarak kullanılan Cumhuriyet dönemine ait 9 okul, 5 köprü, 3 değirmen, mesire ve bağ köşkleri olmak üzere 13 köşk, 430 tane ev, içkale'deki 11 yapı, kale, 50 resmi yapı, arkeolojik SİT ve mezarlıklar olmak üzere 21 tanede arkeolojik yapı tespit ettik.'' -TÜM İLÇELER TARANIYOR- Soyukaya, bu çalışmanın devamı olarak ilçelerin kültür envanterini çıkardıklarını, bu kapsamda Karacadağ Kalkınma Ajansı'na sundukları projenin de onaylandığını anlattı. Valiliğin ortaklığında, Müze Müdürlüğü olarak 15 Haziran'da çalışmalarına başladıklarını, Diyarbakır ilçelerini ve kırsalını arkeolog, harita teknikeri, mimar ve sanat tarihçilerden oluşan 2 ekiple taradıklarını belirten Soyukaya,şunları kaydetti: ''Daha önce ilçelerde ihbar alındıkça eser tespiti yapılmıştı. Ancak yetersizdi. Biz biliyoruz ki Diyarbakır il sınırları oldukça zengin. Hem anıtsal zenginlik olarak hemde arkeolojik SİT açısından potansiyel çok fazla. Ama bunlar resmi literatüre geçmemiş, tespiti ve tescili yapılmamış. Dolayısıyla bu çalışma tespit ve tescile yönelikti. Şu ana kadar Silvan, Hazro, Bismil, Ergani, Çermik ilçeleri bitti. Bir ekip Çüngüş'te çalışıyor, diğer ekip Kocaköy de. Ağustos ayı sonuna kadar tüm ilçelerimizi tarayacağız. Ayrıca Müze Müdürlüğü'nde başka bir ekibimiz var. Arazi ekipleri tespitlerini yaptıkça müdürlükteki büro ekiplerine teslim ediyorlar. Bunlar tüm bilgileri görüntü ve belgeleri dijital ortama aktarıyor. Eş zamanlı olarak çalışma yürütülüyor. Çalışma sonunda kurula sunulacak, daha sonra da ilçe ilçe kitap olarak yayınlanacak.'' (MRL-EK-OSM)07.07.2011 11:56:20