Bilgisayar kullanmak için ekran koruyucu ve kabartma teknolojilerinden yararlanan görme engelliler, iki üniversite öğrencisinin tasarladığı ''Seslegör'' sistemi sayesinde bilgisayarı daha rahat bir şekilde kullanabilecek. Mersin Üniversitesi (MÜ) Erdemli Uygulama Teknolojileri ve İşletmecilik Meslek Yüksek Okulu (MYO) öğrencileri Gökhan Karataş ve İsmail Şahin, ''2. Doğu Akdeniz Üniversiteleri Bölgesel ARGE Pazarı'' yarışmasında kendilerine ödül de kazandıran ''Seslegör'' sistemi ile engellilerin bilgisayar kullanımını kolaylaştırmak ve her türlü bilgiye daha hızlı ve rahat bir şekilde ulaşmalarına yardımcı olmayı hedefliyor. Gökhan Karataş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, hazırladıkları ''Seslegör'' sistemine ilişkin olarak şu bilgileri verdi: ''Görme engelli kullanıcılar bilgisayar kullanırken genellikle ekran okuyucuları ve kabartma teknolojilerini kullanıyorlar. Bu uygulamalar, ekranda ne bulunuyorsa kullanıcıya onu iletmektedir. Bu şekilde, bilgiye ulaşma zamanı artmakta ve maliyet artmaktadır. Bu teknolojiler görme engellilerin isteklerini yerine getirmede yetersiz kalmaktadır. Arkadaşımla geliştirdiğim sistem, bu olumsuzlukları ortadan kaldırmak ve görme engellilerin bilgisayar ortamına daha kolay ve hızlı adapte olmalarını sağlamak amacıyla tasarlandı. Sistem özel olarak hazırlandı ve bir otomasyon ve web sitesi de var. Otomasyon sistemi, görme engelli kullanıcılarını sesler ile yönlendirerek bilgisayar kullanımını kolaylaştırmak ve onların bilgisayar ortamında daha fazla işlev gerçekleştirmesini sağlayacak bir uygulamadır. Web sitesi ile görme engellilerin onlara özel olan haberler, etkinlikler, duyurular gibi güncel konulardan haberdar olmaları da sağlanacaktır.'' Karataş, sistemin yapım aşamasına ilişkin olarak da şöyle konuştu: ''Önce çok yoğun bir araştırmaya girdik. Türkçe heceleme algoritması tasarladık. Yabancı kelimelerin uygulama tarafından algılanmasını sağladık. Türkçe heceler için ses dosyaları hazırlayarak metin seslendirme işlemini gerçekleştirdik. Görme engellilerin kolay kullanımı için internet tarayıcısı tasarladık. Metin seslendirmeden yola çıkarak özel internet tarayıcısı üzerinden web sitelerini sesli olarak gezme imkanı sağladık. Engellilerimiz için özel olarak hazırlanmış kitap ve oyunlar uygulamaya entegre ettik. Aynı zamanda engellilerimiz için özel ve güncel bilgilerini takip edebilecekleri sesler ile kullanılan Seslegör web sitesi hazırladık.'' Görme engelliler için geniş bir kapsama sahip olan sistem sayesinde üniversitelerde görme engelli öğrenciler için seslendirilen derslerin bu program aracılığıyla işlenmesinin de mümkün olacağını belirten Karataş, kamu kurum ve kuruluşlarında da bu sistem ile engellilere daha rahat bilgisayar kullanımı imkanı sağlanabileceğine işaret etti. (İHD-CNR-ŞMÖ-YIL)28.06.2011 11:55:47