Yücel Velioğlu/Selçuk Yıldız - Türkiye'nin önemli turizm merkezlerinden Kapadokya'da, 2010 yılının aralık ayında çöken 25 metre yükseklikteki peri bacasının onarımı için 437 bin lira harcanacak. AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, Kapadokya Milli Parkı içinde yer alan Nevşehir'in merkeze bağlı Göreme beldesi Aydınlı Mahallesi Çakmaklı Sokak'ta 2010 yılının Aralık ayında, doğal etkenler nedeniyle çöken 25 metre yüksekliğindeki peri bacası için Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restorasyon projesi hazırlatıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'ne bağlı Kayseri Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından peri bacasının restorasyon projesinin ihalesi, 437 bin 470 lira sözleşme bedeli ile gerçekleştirildi. Mimsan Mühendislik İnşaat ve Seramik Sanayi Ticaret Limited Şirketi ve Restorasyon uzmanı Yüksek Mimar Faruk Sağcan tarafından yürütülecek olan çalışmalarla çöken peri bacası yeniden ayağa kaldırılacak. -''İÇİNDE İNSAN YAŞASAYDI ÇÖKMEYECEKTİ'' Göreme Turizm Geliştirme Kooperatifi Başkanı Mustafa Durmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, restorasyon çalışması yapılacak çöken peri bacasının içinde insan yaşamadığı için çöktüğünü ileri sürerek, ''İçinde insan yaşamasına izin verilseydi bu peri bacası çökmeyecekti ve bu kadar para harcanmayacaktı. Göreme'de içinde insan yaşamadığı için bakımsız kalan, kaderine terk edilmiş, her an çökebilecek 10 kadar peri bacası daha var'' dedi. Durmaz, Milli Emlak Müdürlüğü Hazine avukatının girişimleri ile Göreme'deki peri bacalarının içinde yaşayan birçok insanın çıkarılıp, yaklaşık 25 yıl önce peri bacalarının hazineye devredildiğini vurguladı. Bu nedenle peri bacalarının yıllardır bakımsız kaldığına dikkat çeken Durmaz, yağmur ve kar suları gibi çevresel etkenlerle peri bacalarının tahrip olmaya başladığını, ancak çökünce restorasyon çalışmaları yapıldığını ifade etti. Durmaz, ''Peri bacalarının içinde yaşayan insanlar Milli Emlak tarafından çıkarılmasaydı, bu insanlar bu peri bacalarına, içinde yaşadığı için gözü gibi bakardı ve peri bacalarının ömrü uzardı. İnsanlar peri bacalarının içinden Milli Emlak tarafından çıkarılmadan önce burada peri bacası çökmezdi'' dedi. Beldede az da olsa bazı kimselerin peri bacası evlerde yaşamaya devam ettiğini belirten Durmaz, buralarda ne bir çökmenin ne de bir tahribatın yaşanmadığını söyledi. Durmaz aksine içinde yaşam olan kayaların ve peri bacalarının daha bakımlı ve uzun ömürlü olduğunu, bugüne kadar hiç birinde çökme olmadığını kaydetti. -''KENDİ YERİMİZE KİRA ÖDÜYORUZ'' Beldede halen bazı yöre halkının peri bacaları ile iç içe olan kendi evlerinde yaşayanların, kendi mülkiyeti içinde yer alan küçük kaya damlar için Milli Emlak'a kira ödediğine işaret eden Durmaz, bu uygulamanın da yanlış olduğunu ifade etti. Durmaz, ''Benim evimin içindeki 10 metrekarelik bir bölüm, Milli Emlak'a, hazineye devredilmiş. Bu yüzden kendi yerimiz için bizden kira isteniyor. Yani kendi yerimiz için Milli Emlak'a kira ödüyoruz. Kendi yerimizin içindeki, hazineye ait olan o küçük yerlere bir şey koyduğumuzda da hemen bize para cezası kesiyorlar'' diye konuştu. Yetkilileri biran önce peri bacalarına sahip çıkmaya ve yeniden içinde insan yaşamına izin verilmesi için gerekli girişimlerde bulunmaya davet eden Durmaz, aksi halde peri bacalarının birer birer çökeceğini ve kaybedileceğini, devletin de bir peri bacasına 437 bin 470 lira harcayarak kurtarmaya çalışacağını, böylelikle ülke ekonomisinin de zarar göreceğini kaydetti. Yöre halkı da peri bacalarını kendi ellerinden alınıncaya kadar koruduklarını, kedilerinin içinden çıkarılıp, peri bacalarının hazineye devredilmesinden sonra çökmelerin ve tahribatların başladığını anlattı. Mülkiyeti 1960'lı yıllarda kendine ait olan ve daha sonra hazineye kaydedilen peri bacasının içinde yaşayan 86 yaşındaki Ahmet Aydınlı, beldede halen peri bacası evlerde yaşayan birkaç kişiden biri. Peri bacalarını asıl koruyanların ve asıl sahiplerinin kendileri olduklarını belirten Aydınlı, 1960'lı yıllarda yaşadığı peri bacası evin kendisinin olduğunu, daha sonra elinden alınarak, hazineye devredildiğini ve kendisinden de kullanım parası alınmaya başlandığından yakındı. Yaşadığı evi yaşatabilmek için, korumak için bir servet değerinde para harcadığını ifade eden Aydınlı, ''Burası benim kendi tapulu malım. Hem koruyorum hem de bir de üstüne Milli Emlak'a kira ödüyorum'' dedi. Eşi Sultan Aydınlı da kıt kanaat geçinmekte olmalarına rağmen tapulu malları için kira verdiklerini bunun haksız bir uygulama olduğunu dile getirdi. Yaşadığı peri bacası evden 1960'lı yıllarda çıkarılan 81 yaşındaki Seyit Özgür de, sadece yaşadığı yerin değil, tarımda gübre için kullandığı güvercinliklerinin de elinden alındığını ve 17 yıldır hazineden geri alabilmek için yargı aracılığıyla mücadele etmekte olduğunu ifade etti. Özgür, Göreme'deki peri bacası evlerin, kayaların ve kaya damların kendilerine 300 yıldır dededen, babadan kaldığını belirtti. -AHIRIN YÜZDE 20'Sİ MİLLİ EMLAK'IN Göreme'deki evinin altında kayadan bir ahır olduğu ve bu ahırın yüzde 80'inin kendine ait olup, yüzde 20'sinin de hazineye ait olduğunu söyleyen ev sahibi Seyit Köse (40) de kendi ahırının içindeki hazinenin yüzde 20'lik yerine kira ödediğinden yakındı. Beldede kendine ait arsanın içindeki bir peri bacasının içine odun koyduğu için para cezası ödediğine dikkat çeken arsa sahibi Ayşe Cingitaş da, kendilerine ait mekanlarda mağdur duruma düştüklerini ileri sürdü. Cingitaş, ''Burası boş diye, bir de kendi arsamın içinde olduğu için, içine biraz odun koydum. Daha sonra Milli Emlak'tan birileri gelerek bana bunun için ceza kesti. Odunları satsam bana kesilen para cezasını karşılamaz'' diye konuştu. (SY-YCL-İÇR-OSM)20.08.2011 11:19:40