Fatma Can - Nesli tükenme tehlikesi altında olan ve doğal yaşam alanları kalmadığı için Şanlıurfa Birecik'teki çiftlikte üretilen kelaynaklardan 4'ü, göç dürtülerinin devam edip etmediğinin belirlenmesi amacıyla 2 yıl aradan sonra üzerlerine verici takılarak yeniden göçe bırakılacak. AA muhabirinin Orman ve Su İşleri Bakanlığı yetkililerinden aldığı bilgiye göre, 1950'li yıllarda sayıları 3 binli sürüler halinde gözlenen kelaynaklar tarım zararlılarına karşı ilaç uygulaması nedeniyle 1960'lı yıllardan itibaren azalmaya başladı. Bunun üzerine 1977 yılında 2 ergin ve 9 yavru kelaynak koruma altına alındı ve kelaynaklar için göçleri sırasında konaklayarak üredikleri Şanlıurfa Birecik'te üretim istasyonu kuruldu. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü bünyesindeki koruma ve üretme istasyonunda bulunan kelaynakların sayısı bu yıl yumurtadan çıkan 27 yavruyla birlikte 132 bireye ulaştı. Doğaları gereği şubat aylarında Birecik'e gelen ve burada yumurtlayan kelaynaklar, Temmuz sonunda Afrika'ya göçüyor. Ancak, daha önce Birecik'ten ayrılarak Afrika'ya göçen kelaynakların bu ülkelerde avlanması nedeniyle geri dönmediğini gören yetkililer, kelaynakların belli bir popülasyona ulaşıncaya kadar göçlerini önleyecek tedbirler aldı. Buna göre, Temmuz sonunda kafeslere alınan kelaynaklar, Şubat ayında doğal ortamlarına bırakılıyor ve oluşturulan ahşap yuvalarla kaya oyuklarına yumurta bırakıyor. Bu dönemde kelaynakların ve yavrularının en büyük düşmanı sansardan korunması için köpekler nöbet tutuyor. -SURİYE'DE DE ÜRETME İSTASYONU- Geçen sene Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın eşi Esma Esad'ın Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'dan talep etmesi üzerine Suriye'ye 3 çift kelaynak gönderildiğini anımsatan yetkililer, Suriye'den yeniden kelaynak gönderilmesi konusunda talepler geldiğini bildirdi. Yetkililerden alınan bilgiye göre, Türkiye'den gönderilen kelaynakların korunması ve sayılarının artırılması için Suriye'de de Birecik'tekine benzer bir üretme istasyonu kuruldu. Bu tesisin başarılı olması üzerine bir kaç ülkede daha kelaynak üretme çiftlikleri kurulması planlandı. Kelaynaklar üzerine çalışan dünyadaki sivil toplum kuruluşlarıyla görüş alışverişinde bulunan bakanlık, kelaynak nüfusunun belli bir yoğunluğa ulaşmasını göz önünde bulundurarak, bu yıl 4 kelaynağı göçe bırakmaya karar verdi. Buna göre, Cuma günü 2 yetişkin ve 2 genç birey göçlerini engelleyen kafeslerin dışına alınarak, göçe bırakılacak. Yıllardır kafeslerde üretilen kelaynaklar, göç dürtülerinin devam edip etmediğinin belirlenmesi amacıyla üzerlerine verici takılarak yeniden göçe bırakılacak. Kelaynakların göçleri Orman ve Su İşleri Bakanlığının resmi internet sitesinden de takip edilebilecek. Yetkililer, en son 2009 yılında 2 çift kelaynağın verici takılarak göç döneminde doğaya bırakıldığını ve bunları uydudan takip ettiklerini söyledi. Bu kelaynakların Yemen'de avcılar tarafından vurulmuş halde bulunduğuna işaret eden yetkililer, kelaynakların Afrika'ya kadar uzanan göç güzergahındaki sivil toplum kuruluşlarıyla da irtibata geçerek, kelaynaklar hakkında farkındalık oluşturulmasının hedeflendiğini kaydetti. (CAN-FT-JM)21.07.2011 15:26:00