Sarp Özer/Kurbani Geyik - Kırsal kesimdeki yerleşim birimlerinin içmesuyu, yol ve diğer ihtiyaçlarının karşılanması için uygulanan Köylerin Altyapısının Desteklenmesi Projesi (KÖYDES) kapsamında 2005-2010 yıllarında en fazla ödenek aktarılan il Diyarbakır oldu. 2010 Yılı Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporuna göre, KÖYDES, köylerin içme suyu, yol ve küçük ölçekli sulama sorunları, il özel idareleri ve köylere hizmet götürme birimlerince uygulanıyor. KÖYDES kapsamında geçen yıl 7 bin 870 kilometre asfaltlama çalışması yapılırken 536 kilometre beton, 7 bin 151 kilometre stabilize yol hizmete sunuldu. Çalışmalar kapsamında ayrıca 1 milyon 931 bin 93 metrekare parke yol, 4 bin 550 kilometre yol onarımı, 138 köprü, 3 bin 36 menfez, 126 kilometre ham yol ve 272 kilometre tesviye yapıldı. Çalışmalarla geçen yıl sonu itibarıyla ülke genelindeki İl Özel İdarelerinin sorumluluğundaki yolların yüzde 42,6'sı asfalt ve beton, yüzde 45,6'sı stabilize, yüzde 11,7'si ise ham ve tesviye şeklinde oldu. -KÖYLERİN YÜZDE 89'UNA İÇMESUYU GÖTÜRÜLDÜ- Proje ile birçok köyün şebekeli içmesuyu sorunu da çözüme kavuştu. Geçen sene yurt genelinde susuz 136 köy ve mezraya içmesuyu tesisi yapılırken 3 bin 946 köyün de içme suyu şebekesi yenilenerek kullanıma açıldı. Bu çalışmalarla 1 milyon 321 bin 356 kişinin sağlıklı su ihtiyacı karşılandı. KÖYDES ile ayrıca küçük ölçekli sulama çalışmaları da yapıldı. Bu çalışmalarla 11 gölet, 16 gölet sulaması, 139 yer üstü sulaması, 8 yer altı sulaması olarak toplam 174 proje tamamlandı. Bu sayede 31 bin 568 çiftçi ailesi bu hizmetlerden yararlanırken, 24 bin 762 hektarlık alan da suya kavuştu. Proje ile 2005'ten 2010'a kadarki sürede ise toplam 3 bin 601 susuz köye gerekli tesisler yapılırken, suyu yetersiz 32 bin 913 köyün de içmesuyu şebekesi yenilendi. Bu çalışmalarla 10 milyon 490 bin 461 kişinin içmesuyu sıkıntısı giderildi. Rapora göre, kırsal kesimdeki 73 bin 710 yerleşim yerinin yüzde 89'unun yeterli içmesuyu varken, yüzde 9'unda ise içmesuyu sıkıntısı devam ediyor. Susuz ve suyu yetersiz olan köylerin büyük çoğunluğunun nüfusu 50 kişinin altında olduğu belirtilirken, içmesuyu kaynaklarının yetersizliği nedeniyle yatırım yapılamadığı kaydediliyor. -KÖYDES ÖDENEKLERİ- Raporda, KÖYDES kapsamında 2005'ten bu yana kullanılan kaynak miktarları ile ilgili de bilgi yer aldı. Bu göre, illere 2005'te 200 milyon lira, 2006 ve 2007'de 2 milyar, 2008 ve 2009'da 500 milyon, geçen sene ise 1 milyar 550 milyon lira olmak üzere toplam 6 milyar 750 milyon lira ödenek tahsis edildi. 2005-2010 yıllarındaki toplam proje ödeneklerinden en fazla payı alan il Diyarbakır oldu. Projeler için 6 yıl içinde 224 milyon 163 bin 606 lira alan Diyarbakır'ı, 200 milyon 374 bin 538 lira ile Şanlıurfa, 195 milyon 110 bin 281 lira ile Trabzon izledi. Listenin başındaki diğer illeri ise 188 milyon 294 bin 472 lira ile Ordu, 177 milyon 507 bin 341 lira ile Samsun, 174 milyon 112 bin 656 lira ile Van, 173 milyon 297 bin 113 lira ile Erzurum, 153 milyon 682 bin 431 lira ile de Ağrı oluşturdu. En az kaynak alan iller ise Yalova, Kırklareli ve Tekirdağ oldu. KÖYDES kapsamında Yalova 20 milyon 617 bin 706 lira, Kırklareli 32 milyon 565 bin 74 lira ve Tekirdağ ise 33 milyon 225 bin 526 lira kaynak kullandı. KÖYDES ödeneklerinin 6 yıl içindeki il başına ortalaması açısından dağılımında ise bölgeler arasındaki birinciliği Karadeniz Bölgesi aldı. Toplam ayrılan kaynağın yüzde 28,9'ini alan bölgenin ardından Doğu Anadolu Bölgesi yüzde 22,1 ile ikinci, Güneydoğu Anadolu Bölgesi yüzde 13,9 ile üçüncü sırada yer aldı. Marmara Bölgesi ile yüzde 4,9 ile son sırada bulunuyor. (SÖR-KUR-EHK)01.09.2011 10:43:24