Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, finansal istikrarın boş bir şey olmadığını, önemli olduğunu belirtirken, finansal istikrarın sokaktaki insanın hayatını bir husus olduğunu belirtti. Başçı, Pamukkale Üniversitesi tarafından düzenlenen ''10. Ekonomi Yaz Seminerleri 2011'' kapsamında ''Para Politikaları'' konulu konferans verdi. Konuşmasında, kredi riskine değinen Başçı, karşı tarafın borcunu ödememesi durumunda duyulan kaygının faizlere yansıdığını söyledi. Kredi riskinin istihdamla da ilişkili olduğunu anlatan Başçı, Amerika'da yapılan bir çalışmada, kredi riskindeki bir miktar artışın, istihdamda azalışa neden olduğunu rakamlarla ortaya koyduğunu söyledi. Başçı, ''Finansal istikrar boş bir şey değil, önemli bir unsur. Sokaktaki insanın hayatını etkileyen bir husus'' dedi. Kredi risk priminde ani bir artışın, hem borçluların hem de alacaklıların gelir beklentilerini önemli ölçüde etkilediğine dikkati çeken Başçı, şunları kaydetti: ''Bir kredi risk primi şoku, alacaklılar için beklenen faiz geliri açısından (gelirim sabit mi değil mi) kaygısını doğurmakta. (Ben bu parayı geri alabilecek miyim, benim ömür boyu varsaydığım gelir etkilendi mi?) Borçlular için borçlanma imkanlarını daraltıp maliyetlerini yükselterek, iç modellerini bozmakta ve buradan elde edilmekte olan karı azaltmakta. Onların da gelirlerini etkiliyor dolayısıyla. Beklenilen geliri etkiliyor. Böylece gerek istihdam talebini gerekse toplam harcamalarını önemli ölçüde düşürebilmektedir. Yani burada sadece maliyet kanalının ötesinde bir etki var sadece bu bir borçlanma maliyetindeki artış değil. Bu toplam satış gelirlerini toplam harcamaları da etkileyen ikincil etkileri olan yıkıcı bir şok. O yüzden son derece önemli. Bunlarla ilgili teori yazma çalışmaları hızlı bir şekilde şu anda dünyada devam ediyor. Nasıl oldu da bu kadar dünya keskin bir sert bir krize girdi, finansal sektörden kaynaklanan bir şokla? Şimdiye kadar çok fazla üzerinde düşünülmemişti, çalışılmamıştı. Şimdi bunun üzerine çok sayıda doktora tezi, makale var.'' -''KONUT PİYASASINDA SORUN YOK, BANKALAR SON DERECE SAĞLIKLI''- Lehman Brothers'ın iflası ile başlayan finansal kriz sonrası, Amerika'da olduğu gibi Türkiye'de de sanayi istihdamının düştüğünü hatırlatan Başçı, ancak Türkiye'deki kredi risk primi düştükten sonra istihdamın toparlandığını ve kriz öncesi seviyelerine, kriz öncesi trendine döndüğünü belirtti. Başçı, ''Dolayısıyla Türkiye'de bu tür finansal etki dışında çok daha fazla hasar verebilecek bir kalem olmadığı için; yani konut piyasasında bir sorun yok, diğer taraftan bankalar son derece sağlıklı; o yüzden çok kolay ve hızlı bir toparlanma olabildi'' diye konuştu. Merkez Bankası Başkanı Başçı, kamunun borçlanma maliyetinin bir yerde birebir firmaların borçlanma maliyetine de yansıdığına işaret etti. -BAŞÇI, SIKINTIDAKİ AVRUPA ÜLKELERİNDEKİ DURUMU DEĞERLENDİRDİ- Başçı, Avrupa'da mali sıkıntı yaşayan Avrupa ülkelerinin durumlarını da değerlendirirken, Yunanistan'da halen kredi risk primleri, son derece yüksek olduğunu, tarihsel en yüksek seviyelerde seyretmeye devam ettiğini söyledi. Buna karşılık büyümenin eksi olduğunu istihdamın düştüğünü ve işsizliğin arttığını ifade eden Başçı, ''o yüzden dün alınan kararlar (Avro Bölgesi Liderler Zirvesinde alınan kararlar) son derece önemli'' dedi. Portekiz'de de benzer bir durum olduğunu kredi riski arttıkça istihdamın düştüğünü anlatan Başçı, İspanya'da ise kredi risk primindeki artışın daha sınırlı olduğunu, ancak orada da istihdamda bir düşüş görüldüğünü kaydetti. Liderler Zirvesinde dün alınan kararları da özetleyen Başçı, şöyle devam etti: ''Şimdi umulan o ki; Yunanistan için yapılan bu hamle alınan karar ve oluşturulan yeni mekanizmalar Portekiz, İrlanda ve diğer ülkelerle ilgili bulaşma risklerini de zedelemeyecek diye ümit ediliyor. Biz de açıkçası o şekilde ümit ediyoruz. Çünkü bu gerçekten çok riskli bir şok. Çok yakın zamanda Avrupa Birliğini harekete geçiren aslında neydi, neden Liderler Zirvesi planlanmayan bir şekilde bu kadar hızlı toplanıp karar verme ihtiyacı hissetti? İtalya'da çok keskin bir bozulma gözlendi. Çok yakın zamanda İtalyan kamu borçlanma enstrümanlarının maliyeti arttı ve sigorta primleri de kredi sigorta primleri de aynı derecede arttı. Bir yüzdelik puan bir risk primindeki artışın istihdam üzerinde önemli bir etki yapabileceğini gördük, o yüzden bu İtalyan ekonomisi için gelecekteki büyüme beklentilerini de aşağıya çekiyor ve istihdam işsizlik beklentilerini de bozuyor ve İtalya tabii büyük bir ülke borcu da çok fazla, o yüzden bununla ilgili çok acilen bu resmi değiştirmek gerekiyor. Bu da kararı hızlandırdı. Çünkü burada bir bulaşma etkisi görülmeye başlanmıştı. İspanya'da da benzer bir durum var.'' (Devam edecek) (ZNP-GÖK-MTN)22.07.2011 17:51:54