Mehmet Tosun - Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Gülçubuk, Türkiye'de çocuk işçiliğinin yüzde 40'dan fazlasının tarımda gerçekleştiğini belirterek, ''Mevsimlik tarım işçiliğinin en ağır ve de sahipsiz işçilerini çocuklar oluşturuyor'' dedi. ''Türkiye Tarımında Çocuk İşçiliğinin Boyutları ve Çalışma Yaşamındaki Yeri'' konulu bir çalışma yapan Gülçubuk, konuya ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, yeterli geliri olmayan, az topraklı veya topraksız aileler ile kentlerdeki işsiz ve yoksul ailelerin, geçimlerini sağlayabilmek için göç edip mevsimlik iş gücü olarak çalıştığını söyledi. Türkiye'deki yaklaşık 1,2-1,5 milyonluk mevsimlik tarım işçisi nüfusunun en büyük sorununun ''eğitim, sağlık, sosyal güvence, ücret düşüklüğü, barınma ve yerleşim'' olduğunu ifade eden Gülçubuk, çocukların da aileleriyle birlikte eğitimlerini yarıda bırakarak göç ettiğini ve tarımdaki ağır çalışma koşullarına dahil olduğunu kaydetti. Bütün dünyada görülen ve karmaşık bir sorun olan çocuk işçiliğinin önlenmesi ve zamanla ortadan kaldırılması gereken bir konu olduğunu anlatan Gülçubuk, tüm dünyada çocuk işçilerin yüzde 70'inin tarım sektöründe çalıştığını söyledi Çocukların dünyada kahve, meyve, şeker pancarı, şeker kamışı, pirinç, çay, tütün, çobanlık, hayvancılık, pamuk gibi işlerde yoğun olarak çalıştırıldığını anımsatan Gülçubuk, ''Tarım özellikle çocuklar açısından en tehlikeli çalışma alanlarındandır. Özellikle kız çocuklarının yükü ağırdır. Çalışan kızlar çoğu kez tarımsal iş gücünün görünmez bir parçasıdır ve özellikle dezavantajlı komunda yer alır. Çünkü, tarımsal işlerin yanı sıra ev işleriyle de uğraşırlar'' dedi. Başta tarımda olmak üzere, çocukların çalışma yaşamına atılmasının, Türkiye'de de önemli bir politik ve toplumsal sorun olduğunu belirten Gülçubuk, Türkiye'de çocuk işçiliğinin yüzde 40'dan fazlasının tarımda gerçekleştiğini söyledi. Tarımda çalışan çocukların önemli bir bölümünün 15 yaşın altında olduğunun altını çizen Gülçubuk, ''Mevsimlik tarım işçiliğinin en ağır ve de sahipsiz işçilerini çocuklar oluşturuyor'' dedi. Türkiye'de mevsimlik iş göçünün, özellikle sanayi bitkileri olan pamuk, fındık, çay, tütün ve şekerpancarı tarımında yoğunlaştığını dile getiren Gülçubuk, çocuk işçilerin aileleriyle birlikte 4-7 ay süreyle, çoğunlukla bitki çapalama, ot alma, hasat, su taşıma, yakacak toplama gibi bitkisel üretim işlerinde çalıştığını kaydetti. Tarım işçiliğinin, çocukları en çok etkileyen sektörlerin başında olduğunu vurgulayan Gülçubuk, ''Çocukların çalışması açısından tarım kayıt dışı bir iş alanı ve sektör olup, çocukların iş güvenliği yoktur, yaralanmaları veya hastalanmaları halinde ödeme alamazlar ve işverenlerin olumsuz davranışlarında ve çalıştırılma koşullarında koruma talep edemezler'' dedi. Mevsimlik olarak aileleri, kardeşleri veya yakınları ile çalışmaya giden çocukların plastikten yapma çadırlarda, elektrik, su gibi altyapı hizmetlerinden yoksun biçimde yaşamlarını sürdürdüğünü belirten Gülçubuk, eğitim olanaklarından asgari düzeyde yararlanan veya hiç yararlanamayan çocukların, tarım işçiliğinin en kötü koşullarında çalıştıklarına dikkat çekti. Gülçubuk, güneş, aşırı sıcak, soğuk, rüzgar, toz, yetersiz ve güvenli olmayan alet ve makineler, tehlikeli kimyasallar ile koruyucu donanım olmadan çalışma, ağır yük ve tehlikeli hayvanların çocuklar için risk oluşturduğunu ifade etti. -''YASALARIN VARLIĞI DEĞİL, İŞLERLİĞİ ÖNEMLİ''- Çocuk işçiliği sorunu çözülmeden bir ülkenin kalkınmasından söz edilemeyeceğini savunan Gülçubuk, tarımda çocuk işçiliğinin azaltılması ve uzun dönemde de olsa kaldırılması için veri tabanı oluşturularak sürekli güncellenmesi gerektiğini kaydetti. Tarımda çocuk işçiliğinin önlenmesinde toplumsal duyarlılığın oluşturulmasının önemli olduğunun altına çizen Gülçubuk, mevsimlik çalışan çocukların karşı karşıya bulunduğu sorunların çözümünün tek bir kurum veya kuruluşun sorumluluğunda olmadığını bildirdi. Gülçubuk, çözümün, konu ile ilgili tüm kurum ve kuruluşların ortaklaşa ve eşgüdüm içerisinde yapacağı çalışmalarla sağlanabileceğini söyledi. Tarım aracılığı sisteminin kurallara uygun biçimde yürütülmesinin sorunların çözümünde önemli katkılar sağlayacağını belirten Gülçubuk, mevsimlik tarım işçiliğindeki çocukların en önemli sorununun eğitim olduğunu, bunun çözümünde Milli Eğitim Bakanlığı'na ve teşkilatına önemli sorumluluk düştüğünü ifade etti. Gülçubuk, tarım işçiliğinden dolayı eğitim göremeyen veya yarıda bırakan çocuklara eğitim-öğretim programları hazırlanması ve dönemlerinin düzenlenmesinin önemli olduğunu kaydetti. Zorunlu eğitimin tam uygulanmasının takip edilerek, sosyal güvenlik ağlarının çocuklara ayrıcalık sağlayacak biçimde uygulanmasını isteyen Gülçubuk, çocuk işçiliği politikalarının yerel, bölgesel, ulusal düzeylerde eylem planlarına dönüştürülerek ele alınması ve çözülmesinin gerekli olduğunu söyledi. Ailelere, çocukların eğitimi için etkin ve izlenebilir yardım yapılması gerektiğini belirten Gülçubuk, gezici ekiplerle, temel sağlık hizmetlerini veren birimlerin oluşturulmasının ve bunların aktif hale getirilmesinin önemli olduğunu ifade etti. Mevsimlik tarım işçileri ve çocukların barınma koşulları iyileştirilerek elektrik, su, tuvalet, banyo gibi zorunlu gereksinimleri karşılayacak altyapı koşullarının sağlanması gerektiğine dikkat çeken Gülçubuk, ''Hukuksal düzenlemeler açısından Türkiye'de düzenlemeler bulunmaktadır. Mevcut yasaların ve imza koyulan uluslararası sözleşmelerin etkin bir biçimde uygulanması çocukların sağlıklı bir geleceğe kavuşmaları açısından önemlidir. Bunun için, Yasaların varlığından çok, işlerliğine ve izlenebilirliğine önem verilmelidir'' dedi. (MT-JM)02.06.2011 10:16:01