Kütahya'nın Gediz ilçesinin 1970 yılındaki depreme kadar merkezi olan, şimdi ''Eskigediz beldesi'' adıyla varlığını sürdüren 5500 yıllık yerleşim alanındaki tarihi binaların yok olmasını engellemek ve Safranbolu ile Beypazarı'ndaki gibi turizme kazandırmak amacıyla restorasyon çalışmaları başlatıldı. Eskigediz Belediye Başkanı Feridun Altıntop, gazetecilere yaptığı açıklamada, köklü geçmişe sahip beldeyi tarihi zenginlikleriyle koruyarak turizm merkezi haline getirmekte kararlı olduklarını söyledi. Kutsal Attis için ''Kadys'' adıyla kurulan ve 5500 yıllık geçmişe uzanan Eskigediz'in, Kimmerler, Persler, Büyük İskender İmparatorluğu, Btinya ve Bergama krallıkları, Roma ve Bizans imparatorluklarına yerleşim alanı ve piskoposluk merkezi olarak hizmet verdiğini belirten Altıntop, buranın 1313'te Umurbey tarafından fethedilerek Germiyanoğulları Beyliği'ne bağlandığını, 1390'da ise Osmanlı Devleti'ne katıldığını anımsattı. Altıntop, Gazanferağa ve Sunullah Çelebi külliyeleri, Muratbey Zaviyesi ve İsabey Camisi gibi anıt yapılarla tarihi zenginliğini artıran Kadys'in önce ''Gedüs'', sonra ''Gediz'' olarak anılmaya başlandığını dile getirerek, şöyle devam etti: ''1670'li yıllarda 2 bin konutlu bir yerleşim bölgesi haline gelen kentte, 1866 yılında belediye kurulmuştur. Çeşitli yangınlar ve sel felaketleriyle boğuşan Gediz, 1944 depreminde 13 can vermiş, 1970 depreminde ise 1086 kişi ölmüş, binlerce konut yerle bir olmuştur. Yaşanan bu acı felaketin ardından Gediz ilçe merkezi, 6 kilometre güneybatıdaki alana nakledilmiş, eski yerleşim alanı ise 'Eskigediz' adıyla belde olarak kalmıştır.'' Altıntop, çeşitli medeniyetlere ve unutulmaz hatıralara ev sahipliği yapan 3 bin 261 nüfuslu Eskigediz'i tarihi zenginliklerinden hiçbir şey kaybettirmeden eski yapılarıyla koruyup Safranbolu ve Beypazarı gibi turizm merkezi haline getirmekte kararlı olduklarına değinerek, ''Başlattığımız restorasyon çalışmalarıyla yok olmakla karşı karşıya olan tarihi Eskigediz evlerinin geri kazanılması ve uzun zaman ayakta kalmasını sağlayacağız'' dedi. -BELDENİN HER SOKAĞI ANITSAL YAPILARLA DOLU- Eskigediz Belediyesi Fen İşleri Müdürü Yüksel Ulu ise Tarihi Kentler Birliğine üye olan beldedeki arkeolojik, doğal ve kentsel sit alanlarının, Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunca 1992 yılında belirlendiğini söyledi. Eskigediz'de 111 sivil mimarlık örneği, 33 anıtsal yapı ve 13 doğal anıtın bulunduğunu, tarihi dokunun canlandırılabilmesi için beldenin bu yıl ''turizm öncelikli belediyeler'' kapsamına dahil edildiğini bildiren Ulu, şunları kaydetti: ''Beldemizde bulunan tescilli sivil mimarlık örneği yapıların sahipleri, belediyemizin katkılarıyla 2007'den itibaren Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünden proje ve onarım yardımı almak için başvuru yapmaya başladı. Geçen yıl sonuna kadar 32 binanın projesi bakanlık tarafından çizilmiş ve koruma kurulu tarafından onaylanmıştır. Bu yıl Kütahya iline yapılan 15 proje yardımının 13'ü Eskigediz'e verilmiştir. 13 bina için 104 bin 731 lira ödenek ayrılmış olup, proje çizim çalışmaları üç mimar tarafından yapılmaktadır. Yine bu yıl Kütahya iline 15 uygulama yardımı yapılmış olup, 8'i Eskigediz'de bulunan tescilli binalara çıkmıştır. Uygulama yardımı için ise 8 kişiye ait binaya toplam 185 bin lira ödenek ayrılmıştır. Belediyemiz ve İzmir Röleve Müdürlüğü kontrolünde bir inşaat firmasınca tarafından yapılan uygulamalar, ödeneğe göre devam edecektir.'' Ulu, gelecek yıl beldede onarıma ihtiyaç duyulan binalar için 26 uygulama ve 17 proje yardımı müracaatında bulunulacağını sözlerine ekledi. (MA-SDT-MUR)23.08.2011 13:17:07