Ömer Yıldız - Ucuz olması nedeniyle tüketimi giderek artan tavuk dönerde, maliyeti düşürmek amacıyla içine karıştırılan deri, sakatat gibi ürünlere son olarak inek memesi de eklendi. Çarşı merkezlerinde, okul ve dershanelerin civarındaki kafeteryalarda ve seyyar tezgahlarda satılan tavuk döner, ucuzluğu ve hazırlanmasının kolaylığı nedeni ile büyük rağbet görüyor. Türk usulü fast food olarak da adlandırılan ekmek arası tavuk dönerin fiyatı mahalle aralarında ayranla birlikte 1 TL'ye kadar düşebiliyor. Türkiye Lokantacılar Federasyonu Başkan Vekili Şefik Aslan, A.A muhabirine yaptığı açıklamada, tüketicinin sağlıklı ve ucuz olması nedeniyle beyaz ete yöneldiğini belirterek, bu kapsamda tavuk dönerin imalat ve satışının da kolay olması nedeni ile yaygınlaştığını söyledi. Kazançlarını arttırmak isteyen bazı 'uyanıkların' ise çeşitli hilelere başvurduğunu, sakatat parçalarından bağırsağa, kıyılmış tavuk derisinden paçaya kadar birçok artık maddenin tavuk dönerde kullanıldığını ifade eden Aslan, ''Tavuk kesim ve parçalama işlerinin yapıldığı yerlerde, çöpe atılması gereken sakatat ve özellikle tavuk derisi bazı çalışanlar tarafından çuvallara doldurularak, dönercilere satılıyor'' dedi. Artıkların tadının anlaşılmaması için baharatlanarak dönerin içerisine karıştırıldığını belirten Aslan, şunları kaydetti: ''Döner, Türk yemek kültürünün yurt dışındaki en çok bilinen ve en iyi temsilcileri arasında yer alıyor. 2006 yılına kadar hem tavuk dönerde hem de et dönerde hileye pek fazla rastlanmıyordu. Ancak artan taleple birlikte sayısı artan tavuk dönercilerden bazıları daha çok kar elde etmek için hileye başvurmaya başladı. Son dönemlerde deri ve sakatatların yanı sıra tavuk dönere karıştırılan ürünler arasına inek memesi de eklendi. Sakatat, tavuk derisi, paça gibi tavuk etine karıştırılan maddeleri tespit edebiliriz. Ancak tavuk dönere karıştırılmış inek memesini tadından ayırt etmek çok zor. Bu tavuk dönerdeki en son hiledir. Gıda da yapılan hileler sağlığımızı bozmasının yanı sıra damak tadımızı da yok ediyor.'' Gıda hilelerinin sadece tavuk dönerle sınırlı kalmadığını belirterek, tüketicilerin bu konuda bilinçli olmaları konusunda uyaran Aslan, şu bilgileri verdi: ''Soframızda her öğün bulunan ekmeğe karbonat katılarak rengi beyazlaştırılıyor. Kasaplarda et terbiye edilirken yüzde 20-25 oranında su verilip ağırlaştırılıyor. İnsanlarımız eti bir kilo diye alıyorlar ama onun sadece 750 gramı et. Kırmızı bibere kiremit tozu, karabibere renk alması için kanserojen boya katılıyor. Kırmızı etten yapılan kıymaya tavuk kıyması karıştırılıyor. Küf tutmuş ve bayatlamış peynirler, eritilerek eritme peynir olarak piyasaya sürülüyor. Salam sosis ve sucuk gibi et ürünlerine tavuk derisi bağırsağı taşlık karıştırılıyor. Sütün öz yağı alınarak, katı yağ ile karıştırılıyor. Bu şekilde süte yağlı süt imajı veriliyor. Bu gıda hilelerine karşı yapılacak en iyi iş bilinçli bir tüketici olmak.'' -İNEK MEMESİ LABORATUVARDA TESPİT EDİLEBİLİR- Gıda Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Özgür Gölge ise inek memesini tavuk etinden tadarak ayırt etmenin mümkün olmadığını vurgulayarak, ancak laboratuvar ortamında yapılacak testler sonucunda tavuk etindeki inek memesinin tespit edilebileceğini söyledi. Gıda hilelerinin bir insanlık suçu olduğunu belirten Gölge, döner içerisindeki inek memesinin mastitis hastalığı (meme iltihabı) taşıdığı takdirde ciddi sağlık sorunlarına neden olabileceğini kaydetti. Tavuk döner yapan yerlerin ucuz fiyatlara aldıkları memeleri dönerin içerisine öğüterek karıştırdıklarını ifade eden Gölge, ''Gıda hilelerine karşı daha sıkı tedbirler alınmalı. Yetkili kurumlar denetim ve kontrollerle bu tür kötü niyetli kişilerin halkın sağlığı ile oynamasına izin vermemeli. Tüketici de bu konuda duyarlı olmalı gıda açısından güvenilir yerleri tercih etmeli'' diye konuştu. (ÖMY-ERS-MSE)29.06.2011 12:39:56