Murat Asil - Ramazan ayında iftar sofralarının vazgeçilmez tatlarından olan güveç yemeklerinin yapıldığı güveç çanakları Türkiye'nin önemli el sanatları ve çanak çömlek imalat merkezi olan Nevşehir'in Avanos ilçesinde yapılarak, tüm Türkiye'ye ulaştırılıyor. Kapadokya bölgesinin binlerce yıllık tarihinde önemli bir yere sahip Avanos'ta, Kızılırmak Nehri'nden çıkarılan çamur ustaların elinde hayat buluyor. Avanos, Anadolu insanının ramazan ayında iftar sofralarından eksik etmediği güveç yemeklerinin pişirildiği güveç çanaklarının da tamamen doğal yöntemlerle ve el işçiliği ile üretildiği merkez olma özelliğini koruyor. Avanos'ta faaliyet gösteren en eski güveç imalat merkezi sahibi Osman Şibik (47), AA muhabirine yaptığı açıklamada, ayda yaklaşık farklı ebatlarda 15 bin adet güveç çanağı imalatı yaptıklarını söyledi. Büyük şirketlerde danışmanlık ve yöneticilik yaparken Avanos'a yerleşerek çocukluk hayali olan çanak-çömlek imalatına başladığını belirten Şibik, ''Bir asker çocuğu olarak yurdun değişik şehirlerinde bulundum. Yaz tatillerinde Avanos'a gelir dayımın çanak-çömlek atölyesinde çalışırdım. İlerleyen yıllarda birçok şirkette yönetici olarak çalıştım. Bu süreçte hep bir özlemim vardı. O da Avanos'a gelip çanak çömlek işiyle uğraşmaktı. Yaklaşık 3 yıl önce ramazan ayında bu hayalimi gerçekleştirme imkanı buldum ve Avanos'un en eski güveç atölyesini devralarak, aylık 15 bin adet güveç çanağı üreten bir tesis haline getirdik'' dedi. Seri üretimini yaptıkları 8 boy güveç çanağı çeşitleri olduğunu ve siparişe göre de daha büyük ya da daha küçük ebatlarda güveçlerde yapabildiklerini anlatan Şibik, güveç çanaklarını Kızılırmak Nehri'nden çıkarılan yöreye özgü topraktan 3 ustanın yüzde yüz el işçiliği ile yaptığını kaydetti. Ürettikleri güveç çanaklarını Türkiye'de bütün illere ulaştırdıklarını ve Türkiye'nin en büyük zincir mağazalarında bulunan güveç çanaklarının yüzde 80'ini kendilerinin verdiğini ifade eden Şibik, ''Güveçlerimiz Türkiye'nin her noktasına gidiyor. Bazı Avrupa ülkelerine, Kuzey Afrika ülkelerine ve Irak'a da ihracat yapıyoruz. Avrupa'ya topraktan mamul kaplar satılacağına inanmıyordum. Fakat Avrupa'da yaşayan üç grup topluluk ürünlerimize ilgi gösterdi. Türkler, Afrika kökenliler ve Ermeniler'den talep oldu ve biz de böylece ihracata başladık'' diye konuştu. -''GÜVEÇ ÇANAĞININ YAPIM AŞAMALARI''- Güveç çanaklarının ilk bakışta basit bir görünümü olduğunu, yapımının çok kolay olduğunun zannedildiğini fakat bir güveç çanağının çamurunun 6 günde hazırlandığını kaydeden Şibik, güveç çanağının yapım aşamalarını ise şöyle anlattı: ''Kırıcılardan geçen toprağı birinci ıslama dediğimiz bölgeye getirip ıslatıyoruz. Burada 2 gün dinlenen toprak belli bir kıvama geliyor. Daha sonra silindirlerden geçiriyoruz ve ikinci dinlenmeye alıyoruz. 2 gün dinleniyor sonra tekrar silindirden geçirdikten sonra 2 gün daha dinleniyor. 'Ne var şunda çamurdan yapılmış bir alet' dediğimiz bir şeyin sadece çamurunu hazırlamak 6 günümüzü alıyor. 6 gün dinlendikten sonra çamur külte makinesinden belirli ebatlarda kesebileceğimiz bir şekilde yuvarlak olarak silindirlerden çıkarak ustaların önüne geliyor. Asıl maharet bundan sonra başlıyor. Ustaların elinde şeklini alan ürünler kuruluk denilen alana getirilir. Bu alan nem ve ısının sabit olduğu hava akımlarının olmadığı bir odadır. Güveçler burada kurumaya bırakılıyor. Daha sonra kuruyan güveçler üzerine konulduğu tapadan ayırırız. Ayrılma safhasında altında oluşan çapaklar rötuş makinelerinde düzeltilir. Kuruluktan çıkan, nemini atmış ürünler fırın bölümüne gelir. Ürünler fırın içine koyulur ve önce 150 santigrat derecede ısıtılır ki ısıtıldıktan sonra da içinde gizli kalmış nemin atılması sağlanır. Son olarak 900 santigrat derecede tekrar pişirilir ve kalite kontrolleri yapıldıktan sonra müşterilerimize ulaştırılır.'' -''GÜVEÇ ÇANAĞI KULLANMA KILAVUZU''- Birçok ilke imza attıklarını, imal ettikleri güveç çanaklarının içine yarım sayfadan oluşan müşterileri bilinçlendirmek amaçlı ''güveç kullanma kılavuzu'' koyduklarını anlatan Şibik, güveç kullanma kılavuzu ile ürettikleri ürünlerin arkasında olduklarını göstermeyi amaçladıklarını belirtti. Güveçler için hazırladıkları kullanma kılavuzunda 24 saat açık olan tüketici hattı kurduklarını ve bu hattan sadece ürün ile ilgili hizmet vermediklerini, güveçte yapılabilecek yemek tarifleri de verdiklerini ifade eden Şibik, şunları kaydetti: ''Güveç geleneksel bir ürün olmakla birlikte eskiden hangi imalathanede kimin ürettiği belli olmazdı. Bundan dolayı yapılan bir yanlışlığın sorumluluğu da kimseye ait olmazdı. Biz yaptığımız güveçlerin içine ismimizi telefon numaramızı koyduk. Bunlarla da yetinmedik bir güvecin nasıl yapılabileceğiyle ilgili yemek tarifleri koyduk ve en sonunda da tüketiciyi bilinçlendirmeye yönelik bir kullanım kılavuzu koyduk. Kullanım kılavuzunda güveç alırken neye dikkat etmeleri gerektiği, ilk pişirmeden önce ne yapmaları gerektiğini, daha sonraki aşamalarda da neler yapılması gerektiği anlatılıyor. Kılavuzun en alt kısmında bize ulaşabilecekleri 24 saat çalışan bir tüketici hattımız var. Genellikle bu hattımızdan 17.00'den sonra ev hanımları bizi arayıp yemek tarifleri alıyorlar. Bizim güveçte yapılabilecek yaklaşık 10 ayrı yemek tarifimiz var. Şimdi ramazan ayındayız, ramazan ayı bir nevi güveç ayı. İftar öncesi hazırlanan güveçler fırınlara veriliyor, fırına uzak olanlar kendi evlerindeki fırınlarda ya da gaz ocaklarında kısık ateşte lezzetli yemek yapıp bunları iftar sofralarında eşleriyle, dostlarıyla paylaşma imkanı buluyorlar.'' (MAS-YCL-İÇR-SA)18.08.2011 11:13:39