Urartu Krallığınca 3 bin yıl önce ihraç edilmek için üretilen savaş arabalarının kalıpları, Anzaf ve Çavuştepe kalelerinin yamaçlarında bulundu. Urartu medeniyetine asırlarca başkentlik yapan Van'da 2 yıldır kazı çalışmaları yürüten İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Erkan Konyar, gazetecilere yaptığı açıklamada, geçen yıl kalenin kayalık yamaçlarında etnoarkeolojik araştırma yaptıklarını söyledi. Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde yapılan etnoarkeolojik çalışmaları göz önünde bulundurarak, kayalıklarda yer alan oyukların, Urartu savaş arabalarının aksamlarının yapımında kullanılan kalıplar olduğunu belirlediklerini anlatan Konyar, Urartular'ın savaş arabası, tekerlek ve araba aksamı ürettiğini tespit ettiklerini belirtti. Konyar, kalıplarda yapılan inceleme ve ölçümler sonunda önemli bulgulara rastlandığına dikkati çekerek, ''Söz konusu kalıplar üzerinde yaptığımız çizim ve ölçümlerin ardından kayalıklarda bulunan kalıpların, Urartu ve yakın doğu medeniyetlerindeki tekerlek ölçüleriyle birebir örtüştüğünü tespit ettik. Urartu resim sanatında kullanılan araba tasvirleriyle bu işaretleri karşılaştırdığımızda da olumlu sonuç aldık'' dedi. -''TEKERLEKLİ ARAÇLARI BÖLGEDE KULLANAN İLK TOPLULUK''- Urartular'ın, tekerlekli araçları bölgede kullanan ilk topluluk olduğu yönünde çeşitli görüşler olduğunu vurgulayan Konyar, kendilerinin yaptığı araştırmalarda da Urartular'ın, iki tekerlekli ve atların çektiği savaş arabasını bölgede üreten ilk topluluk olduğunun tahmin edildiğini dile getirdi. Konyar, eski çağlarda Van Gölü havzasının tekerlekli araç üretiminde önemli bir merkez olduğuna değinerek, şunları kaydetti: ''Bu araçların yapım tekniği ve aşamasıyla ilgili de elde ettiğimiz veriler çerçevesinde şöyle söyleyebiliriz. Uygun sertlikteki ağaçlar belli bir süre suda bekletildikten ve yumuşaklığını kazandıktan sonra kalenin kayalıklarındaki kalıplara çakılıyordu. Bunlar bir haftalık kuruma süresinden sonra kalıplardan sökülüp gerekli işlemler yapılarak son işlemi gerçekleştiriliyordu.'' -''ZAMANININ OTOMOTİV MERKEZİ''- Kalıpların, tekerleklerin aynı ebat ve boyutta olmasını sağladığını vurgulayan Konyar, ''Burada belki yüzlerce tekerlek ve araba aksamı üretiliyordu ve üretilen bu arabalar komşu ülkelere, uzak bölgelere ihraç ediliyordu. Buradan da Anadolu'nun araba üretim merkezinin, otomotiv sektörünün Van Gölü havzası olduğunu anlıyoruz'' görüşünü ifade etti. Urartular'ın, demir henüz bulunmadığı için tekerleği ahşaptan yaptıklarına işaret eden Konyar, belli bir kalıp kullanılması nedeniyle seri üretim yapıldığını anlattı. Kaya işçiliğinde büyük mesafe alan Urartular'ın, kayalıklarda oluşturulan kalıplarla endüstriyel bir aşamaya da geçtiğini anlatan Konyar, söz konusu kalıplardan yararlanarak, geleneksel yöntemle Van'da Urartu arabası üretmeyi planladıklarını sözlerine ekledi. (İÖ-LEV-EAY)08.08.2011 13:03:22