TBMM Başkanı Cemil Çiçek'in yeni anayasa çalışmaları kapsamında davet mektubu gönderdiği 24 anayasa profesörü arasında yer alan Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Turhan, ''Uzlaşmak istiyorsak, birtakım sakıncaları olmakla birlikte kısa anayasa yapmak zorundayız. Uzun ve teferruata giren bir anayasa olursa, çerçeve anayasa olmazsa, uzlaşma da o derecede güçleşecektir'' dedi. Karadeniz Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bilimi öğretim üyesi ve Anayasa Hukukçuları Derneği Başkanı Prof. Dr. Yusuf Şevki Hakyemez, martta kurulan derneğin üyeleriyle Malta Köşkü'nde düzenlediği basın toplantısında, Türkiye'nin hala bir anayasa sorunu olduğunu, son günlerde bu sorunun tüm çıplaklığı ile kendisini gösterdiğini belirtti. Başta anayasa olmak üzere Türkiye'deki hukuk sisteminin dünyadaki gelişmelerin gerisinde kaldığını, Türkiye toplumunun bugüne kadar özgür iradesiyle yeni bir anayasa yapamadığını kaydeden Hakyemez, ''Seçimlere katılım oranı ve yüzde 95'lik temsil kabiliyeti ile bugüne kadar oluşmuş en geniş temsile dayalı parlamento olan yeni TBMM'nin, yeni bir anayasa yapmaya hem hukuken hem de demokratik meşruiyet açısından ehil olduğu her türlü tartışmadan uzaktır'' dedi. Anayasa yapım sürecinin katılımcı ve müzakereyi esas alacak bir yöntemle gerçekleştirilmesi ve hazırlanan anayasanın olabildiğince sahiplenilmesinin, anayasanın uzun ömürlü olması açısından önem arz ettiğini ifade eden Hakyemez, anayasanın toplumsal uzlaşma ile yapılmasının önemine işaret etti. Tüm siyasi partilerin Türkiye'deki anayasa sorununun aşılmasında tarihi bir görevi yerine getirmek durumunda olduğunu dile getiren Hakyemez, ''Sorunlardan arındırılmış yeni anayasayı yapan TBMM ve bu sürece katkı verenleri, tarih altın harflerle yazacaktır. Bu süreci engellemeye çalışanlar da tarihteki yerini alacaktır. Yeni bir anayasa yapmak, Türkiye'de demokrasinin rüşdünü ispatlamasının bir göstergesi haline gelmiştir. Umarım Türkiye anayasa sorununu aşar ve yeni anayasa ile yolumuza devam ederiz'' diye konuştu. Hakyemez, TBMM'nin anayasa yapma sürecini başlatmasından sonra, terör olaylarının daha yoğun şekilde ortaya çıkabileceğini belirterek, Türkiye'de ne zaman demokratikleşme yolunda bir adım atılsa, bunun engellenmesi yönünde eylemler yapıldığını ifade etti. Hakyemez, ''Son zamanlarda terör olaylarını görüyoruz. Meclis, anayasa yapım sürecine başladıktan sonra terör gibi olumsuz hareket yaşarsa hiçbir geri adım atmamalı'' dedi. -''TOPLUMDA ANAYASA ROMANTİZMİ VAR''- Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Turhan, halkın yüzde 80'inin yeni bir anayasa istediğini belirterek, konuşmasını şöyle sürdürdü: ''Toplumda anayasa romantizmi var. Yeni bir anayasa yapılırsa sorunlarımız çözülecek gibi geliyor. Böyle bir şey yok. Anayasa nihayetinde bir kağıt parçası ve üzerinde yazılı kurallardır. Uygulama önemlidir. Bunun en basit örneği 90. maddede yapılan değişiklik. Maalesef yargıçlar, mahkemeler bunu çok fazla uygulamıyorlar. O yüzden anayasadan çok bir şey beklememek gerekir. Uzlaşmak istiyorsak, birtakım sakıncaları olmakla birlikte, kısa anayasa yapmak zorundayız. Uzun ve teferruata giren bir anayasa olursa, çerçeve anayasa olmazsa, uzlaşma da o derecede güçleşecektir. Partiler anlaşmak istiyorlarsa kısa anayasa yapacaklar, aksi takdirde uzlaşma zor gözükmektedir. Türkiye'de uzlaşmanın zor olduğunu görüyorum, ama toplumda yeni bir anayasa yapılma arzusu var, bu yaygın bir arzu ve toplumda bu derinleştirildiğinde birbiri ile anlaşamadıklarını görüyoruz.'' -''UZLAŞMA KOLAY OLMAYACAK''- Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Serap Yazıcı, bir soru üzerine, tüm siyasi partiler ve sivil toplum kuruluşlarının TBMM'nin yeni anayasayı yapmaya muktedir olduğu noktasında birleştiğini belirterek, ''Yöntemle ilgili görüşlerimin detayına girmeyeceğim. Çünkü pazartesi günü TBMM Başkanı Çiçek, benim de aralarında yer aldığım bir grup anayasa hukukçusunu özellikle yöntemle ilgili görüşlerimizi almak üzere davet etti'' dedi. Türkiye'de geniş bir kesimin yeni bir anayasa yapma konusunda mutabık göründüğünü belirten Yazıcı, şöyle devam etti: ''Büyük çoğunluğun anayasa beklentisi içinde olması, yeni anayasanın yapılma sürecinin gerektirdiği uzlaşmayı çok kolay elde edebileceğimiz anlamına gelmiyor. Çünkü anayasa beklentisini sergileyen kesimlerin talepleri, beklentileri birbirine paralel değil. Türkiye toplumuna genel olarak bakıldığında, bir kesim geleneksel, muhafazakar değerlerin yanında demokrasi ve özgürlüğünü savunuyor. Bunun yanı sıra bir Türk milliyetçiliği var, buna yeni Türk milliyetçiliği diye ifade edilen ulusalcı akımı ekleyebiliriz, bir de Kürt milliyetçiliği var. Bunların yeni anayasa talepleri görünüşte benzer olmakla beraber farklı. Parlamentoya bakıldığında yüzde 95 temsil oranı farklı 4 kesimin temsiline olanak tanımış durumda. Nasıl toplumun bu kesimleri arasında önemli ayrılıklar varsa, bu ayrılıklar siyasi partilerin de faaliyetlerine yansıyacaktır. Çünkü, her biri belirli bir seçmen tabanından gelmektedir. Anayasanın yapımı süreciyle ilgili yöntem sorununu aşabildiğimiz takdirde sürecin çok iyi ilerleyeceği kanısında değilim. Siyasi, düşünce, örgütlenme, ifade, din ve vicdan hürriyeti çok önemlidir. Bunlar özel surette korunmalıdır. Ancak bunları TBMM huzurunda maddeleri formüle etme aşamasına getirdiğimiz zaman çok kolay anlaşma sağlanacağı kanısında değilim.'' Prof. Dr. Yazıcı, Türkiye'nin anayasa beklentisini böylesine yüksek bir eşiğe taşamaması gerektiğini belirterek, pek çok sorunu çözmek için anayasa yapmanın önemli olduğunu söyledi. Yazıcı, şöyle konuştu: ''Ama yeni bir anayasa yapamazsak hayal kırıklığı ile karşılaşırız. O yüzden hep birlikte toplumun geniş kesimleri arasındaki uzlaşmazlıkları anlayışa dönüştürecek şekilde katkıda bulunmaya gayret etmeliyiz. Toplum kendi içinde biraz birbirinin anlayacak, fedakarlık yapacak düzeye gelirse siyasi partiler de baskılardan kurtulacak ve daha kolay formül bulacaktır. Yeni anayasa yapılmadığı takdirde dünyanın sonu gelmeyecek. Yapılmaması durumunu da dikkate almak gerekiyor. Yeni anayasa yapmak için büyük gayret sarfedelim, ama bir B planımız da olsun. B planı da şudur: Türkiye, yasal mevzuatında yer alan ve demokrasinin evrensel standartlarıyla bağdaşmayan, özgürlükler düzeninin evrensel standartlara yükselmesini engelleyen hükümlerini sistematik bir şekilde gözden geçirir ve bunların demokratikleşmesini sağlarsa çok büyük rahatlama elde edebilir.'' -''UZLAŞMAYA HER ZAMANKİNDEN DAHA YAKINIZ''- Turgut Özal Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan Tahsin Fendoğlu, anayasa yapma yöntemi hakkında bilgi vererek, yeni anayasanın yapılması konusunda usul ve esasların belirtileceği bir kanun çıkarılması gerektiğini söyledi. Türkiye'nin küresel güç olması için yeni bir anayasaya ihtiyacı olduğunu belirten Fendoğlu, ''Uzun ömürlü bir anayasa olması için de az ve öz bir anayasa olmalıdır'' dedi. Hazırlanacak taslak metnin internet ortamında halkın görüşüne sunulması, genel kurulun da bu görüşler ışığında metne son şeklini vermesi gerektiğini anlatan Fendoğlu, şöyle devam etti: ''Uzlaşmaya her zamankinden daha fazla yakınız. Çünkü, Türkiye'de çok büyük bir demokratik ortam var. İnsanlar görüşlerini çok rahat söyleyebiliyorlar. İfade özgürlüğü konusunda Ortadoğu ülkeleri arasında bir numarayız. Çoğu Avrupa ülkesinden de daha özgürlükçü bir ortam olduğunu görüyorum. Türkiye'de hiçbir olumsuzluk yok, her şey yerli yerinde çok güzel işliyor. Yeni bir anayasa yapmamak için hiçbir bahane yok. Az ve öz bir anayasa yapılırsa, pıtıraklı ve sorun yaratan konulara girilmezse ihtilaflar çok az olacaktır. Herkesin ittifak ettiği cümleleri alalım. Bir de uzun ömürlü bir anayasa olsun. Biz de ABD gibi 250 yıllık bir anayasa niye yapmayalım? Ayrıntılı değil, sorunlu kelimelere girmezsek, uzun ömürlü bir anayasa yapabiliriz. Elbette yüzde 100 mutabakat bulamayız. Herkesin kabul ettiği bir anayasa yapma süreci hiçbir ülkede yok. Anayasa yapmak mucize değildir. Az ve öz bir anayasa yaparsak sorun üretmeyen bir anayasa yapmış oluruz.'' (SBE-DÜR-SBR)14.09.2011 13:45:28