İZMİR (A.A) - Halil Şahin - İzmirde açılan Türkiyenin ilk
kağıt ve kitap sanatları müzesi, ziyaretçilerine, farklı kültürlerden örneklerle
kağıt ve kitabın tarihsel yolculuğuna çıkarıyor.
Bilgi aktarımını kolaylaştırarak medeniyetlerin doğuşunu sağlayan en temel
araçlardan olan kağıt ve kitabın tarihi, Ege Üniversitesi (EÜ) Kağıt ve Kitap
Sanatları Müzesinde sergilenmeye başlandı.
Türkiyenin bu alandaki ilk müzesi olma özelliği taşıyan müze ve
Bornovadaki eski bir Levanten Köşkünde, yaklaşık 1,5 yıllık çalışma sonrası
oluşturulan müze, AA ekibince görüntülendi.
Ziyarete geçen hafta açılan iki katlı ve 16 odalı müzede, kağıdın
üretiminden bir kitap olarak sanat eserine dönüştüğü noktaya kadar çok çeşitli
aşamaları farklı örneklerle bir arada görmek mümkün.
Alt katı, insanoğlunun son 5 bin yılda kullandığı organik yazı malzemeleri,
kağıdın tarihi, günümüz renkli kağıt sanatçılarının eserleri ve dünya renkli
kağıtlarından örnekler ile modern kağıt sanatına ayrılan müzede, aynı katta
asırlar önce ait kağıt yapım tekniği cansız mankenlerle canlandırılıyor.
Müzenin üst katında ise kitap sanatları, ekslibris (kitap kapağının iç
tarafında veya ilk sayfalardan birinin üstünde bulunan kitap etiketi veya iyelik
yazısı), matbaa, sanatçının içeriğini ve tasarımını tamamen kendisinin
oluşturduğu sanatçı kitapları, kitap biçimleri, kitaplardaki ustalar, baskı
teknikleri ile minyatür kitaplar, kitap ayraçları ve belli bir forma uygun yazı
sanatı olan tipografi eserleri sunuluyor.
-Dünyanın en küçük kitabını görmek mümkün-
Müze, ziyaretçilerine ilginç eserleri de görme imkanı veriyor. Müzenin
girişindeki ilk odada ziyaretçileri, parçalarını 38 ülkeden 42 kağıt
sanatçısının, kendi el yapımı kağıtlarla oluşturduğu One World adı verilen
dünya haritası karşılıyor.
Metrekaresi yalnızca 2 gram ağırlığında olan dünyanın en hafif kağıdı,
el yapımı kağıtlar ve 17. yüzyıldan kalma renkli kağıtlar müzede sergilenenler
arasında yer alıyor.
Minyatür kitaplar bölümünde ise 2,4e 2,9 milimetre ebadındaki dünyanın en
küçük kitabından bir örneğin ziyaretçilerin izlenime sunulan müzede, elle
ciltlenmiş olan kitap bu minik kitap büyüteçle incelenebiliyor.
Müzenin kitap bölümünde ise Osmanlı döneminde, basımevi kurup Türkçe kitap
yayımlayan ilk kişi olan İbrahim Müteferrikanın orijinal eserleri ile hareketli
parçalar ile yazı baskısını Avrupada başlatan Johannes Gutenberg döneminin
sayfalarından örnekler görülebilir.
Bu bölümde, palmiye yaprağı kitap, bambu yaprağı kitap, kemere
takılarak taşınan torba kitap gibi pek çok kişinin görmediği kitap türleri
yer alıyor.
-Konseptiyle uluslararası beğeni kazandı-
Müzenin koordinatörü Nedim Sönmez, AA muhabirine yaptığı açıklamada,
üniversitenin vakfı sayesinde satın aldıkları 4 objeyle çıktıkları yolda,
bağışlarla 500e yakın objeye ulaştıklarını söyledi.
Müzeyi duyan yabancı sanatçıların da bağışlarda bulunduğunu kaydeden Sönmez,
Uluslararası Kağıt Yapımcıları ve Kağıt Sanatçıları Derneğinden destek
gördüklerini söyledi.
Sönmez, Türkiyenin alanında ilk olan müzenin, yeni açılmış bir müze
olmasına rağmen konseptiyle uluslararası takdir gördüğünü ifade ederek, şunları
kaydetti:
Yurt dışında 15-16 yıl müzecilik yaptım, hayatım kitap fuarlarında geçti.
Türkiyenin yurt dışındaki imajı açısından önemli bir müze yaptık. Müze
açılacağını duyan 12 yabancı sanatçı, açılış için geldi. Şimdiye kadar kitap
sanatlarını görülebildiği müzeler vardı ama konspet olarak modern kağıt
sanatının, renkli kağıdın, kitap biçimlerinin bir araya getirildiği bir müze
olarak eşsiz bir müze oldu. Konsept açısından dünyada da benzeri yok.
Uluslararası Kağıt Yapımcıları ve Kağıt Sanatçıları Derneği Başkanı Gail Stiffe
de müzeyi tüm dünyadaki müzeleri biliyorum, sizinki eşsiz sözleriyle tarif
etti.
Yayıncı: A. Fatih Tekcan