TOKAT (A.A) - Ekber Türkoğlu - Tokatta Roma ve Helenistik
döneme ait izlerin bulunması amacıyla Komana Antik Kentinde yürütülen kazı
çalışmaları kapsamında, Roma dönemine ait olduğu tahmin edilen çeşmenin bir
bölümü ortaya çıkarıldı.
ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yerleşim Arkeolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve
kazı heyeti başkanı Doç. Dr. Burcu Erciyas, AA muhabirine yaptığı açıklamada,
Komana Antik Kentinde havuz olarak adlandırdıkları bölgede restorasyon öncesi
çalışmaları yaptıklarını söyledi.
Önümüzdeki yıl restorasyon çalışmasına başlamayı planladıklarını belirten
Erciyas, Daha önce havuz olarak adlandırığımız bölge yaptığımız ön çalışmada
bir çeşme yapısı olduğunu düşünüyoruz. Biz bu yapıda kazı çalışmalarımızı son iki
yıldır geniş çaplı olarak sürdürdük. Kazı çalışmalarında çeşmenin su sistemini
ortaya çıkardık. Amacımız bu çeşmeyi ayağa kaldırarak çalışır hale getirmek
diye konuştu.
-Bu çeşmenin örneklerine Kıbrıs ve Tunusta rastlıyoruz-
Restorasyon çalışması öncesi belgeleme çalışmasını tamamladıklarını ifade
eden Erciyas, şunları kaydetti:
Bu çeşme yapısının Roma dönemine ait olduğunu düşünüyoruz. Çeşmenin
kamusal bir alanda olduğunu tahmin ediyoruz. Anadoluda böyle altıgen yapılı bir
çeşme yok. Onun için önemli bir mimariye sahip. Bu çeşmenin örneklerine Kıbrıs ve
Tunusta rastlıyoruz. Hamamlarda veya kiliselerin avlularında bu şekilde anıtsal
altıgen çeşmelerin, havuzların yer aldığını görüyoruz. Restorasyon çalışmasını
önümüzdeki 3 yıl içinde tamamlamayı planlıyoruz. Su kaynaklarından birisini eski
sisteme bağlayarak çeşmeyi halkın kullanımına açmayı planlıyoruz.
Doç. Dr. Erciyas, Büyüklerin anlatımından hem de mimari olarak ön
incelememizde burada bir çeşme yapısının olduğunu görüyoruz. Komana Antik
Kentinin, Bizans döneminde yerleşim yeri olarak yoğun bir şekilde kullanıldığını
biliyoruz ifadelerini kullandı.
Çeşmeye suyun geldiği boru hattına ilişkin tarla içlerinde başka kalıntılar
da olduğunu anlatan Erciyas, Çeşmenin Roma dönemine ait olması daha yüksek
görünüyor. Çeşme, sisteminin sağlam olmasından dolayı Cumhuriyetin ilk yıllarında
da çeşme olarak kullanılmış. Çeşmede künk sistemi kullanılmış. Pişmiş topraktan
borularla suyu getiriyorlar. Bu pişmiş toprakları bir araya getirdiklerinde su
geçirmeyen harç kullanıyorlar. Bu sistemi de toprak altına gömüyorlar. Bu
sistemden su getiriyorlar diye konuştu.
-Komana Antik Kenti-
Kaynaklarda, Mitridat Krallığının yönetiminde önemli bir kültür merkezi
olan ve Roma İmparatorluğu döneminde de özerkliğini koruyan Komana Antik
Kentinin, Anadolu tanrısı Maya adanmış kutsal alan olduğu belirtiliyor.
Aynı zamanda çevre bölgeler için ticaret merkezi görevi gördüğü ifade edilen
bölgenin, o dönemde kutsal alanda düzenlenen festivaller, zengin pazar yeri ve
kenti çevreleyen verimli arazisiyle Anadolunun her tarafından ziyaretçi aldığı
kaydediliyor.
ODTÜ ve TÜBİTAK tarafından da desteklenen Komana Pontika Arkeolojik
Araştırma Projesi, Orta Karadeniz Bölgesinin klasik çağ kenti Komananın
konumunu belirlemek ve kentsel dokusunu anlamak amacıyla 2004 yılında
başlatılmıştı. Gümenek Hamamtepe bölgesindeki yüzey araştırmalarının ardından
antik kentin gün yüzüne çıkartılması için kazılara başlanmıştı.
Yayıncı: Ahmet Ekici