ÇANAKKALE (A.A) - Çanakkale Savaşlarının en önemli bölümünün
yaşandığı Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkında, Türkiye, Avustralya ve Yeni
Zelanda hükümetlerince sürdürülen Ortak Arkeoloji Araştırma Projesi
kapsamında, Anzak ve Türk arşivlerinden yararlanılarak siperlerin yeri
haritalandırıldı.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Atatürk ve Çanakkale Savaşları
Araştırma Merkezi (AÇASAM) Müdürü Yrd. Doç. Dr. Mithat Atabay, AA muhabirine
yaptığı açıklamada, 2010da başlayan Arıburnu savaş alanı üzerine Türkiye,
Avustralya ve Yeni Zelanda hükümetlerinin ortak tarihsel ve arkeolojik
araştırmasının 2012 yılı çalışmalarının sona erdiğini belirtti.
Avustralyadan 9, Yeni Zelandadan 1, Türkiyeden ise 6 öğretim üyesi ve
araştırmacının katılımıyla 5-28 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirilen
çalışmalarda tarihsel sürecin araştırıldığını anlatan Atabay, şunları kaydetti:
2009 yılı ekim ayında Türk ve yabancı bilim adamlarıyla ÇOMÜde bir araya
gelerek Arıburnu Savaş Alanı üzerine Türkiye, Avustralya ve Yeni Zelandanın
ortak tarihsel ve arkeolojik araştırması projesi yapılması konusunda mutabakata
vardık. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel
Müdürlüğünün izni ile çalışmanın Lozan Antlaşmasının 129. maddesinde belirlenen
haritada belirlenen sahada yapılması kararlaştırıldı. Gerekli prosedürlerin
tamamlanmasından sonra 2010 yılındaki ilk çalışmalar 15-30 Ekim tarihleri
arasında, 2011 yılı çalışmaları da 12-27 Eylül tarihlerinde gerçekleştirildi.
Atabay, 2012 yılı araştırmalarının Lone Pine, Mehmet Çavuş, Cesarettepe ve
Keskinsırt bölgelerinde yapıldığını belirterek, şu bilgileri verdi:
Öncelikle bölgedeki siperlerin tespiti için inceleme yapıldı. Daha sonra
arazideki siper, tünel, teras ve koruganlar ile yüzey buluntularının yerleri
DGPS sistemi kullanılarak belirlendi. Savaş zamanından her iki tarafa ait siper
haritaları bir araya getirilerek araştırmada kullanıldı. Böylece Anzak ve Türk
arşivlerinden faydalanılarak araştırılan siperlerin tam olarak haritalanması
sağlandı. DGPS sistemi bütün ayrıntıların çok yüksek bir kesinlikle, yaklaşık 15
santimetre hata ile yerleştirilmesine olanak vermekte. Bu yıl ayrıca jeofizik
yöntemler de kullanıldı. Araştırma yapılan bölgede, çok sayıda tünel, lağım hattı
tespit edildi. Ayrıca savaşta şehit olan 47. Alay Komutanı Tevfik Beyin mezar
yeri kesin olarak belirlendi.
Hazırlanan projenin dünyada geniş ilgi uyandırdığını vurgulayan Atabay,
Amerikada yayımlanan Archaeology Dergisinin editörü Samir Patelin çalışmaları
izlemek üzere Türkiyeye geldiğini ve gelecek sayısında araştırmanın dergide ana
konu olarak yayınlanacağını bildirdi.
Atabay, araştırma sonuçlarının 2015te Cambridge University Press
tarafından kitap olarak yayımlanacağını belirterek, proje çalışmalarının gelecek
yıl da devam edeceğini sözlerine ekledi.
Muhabir: Burak Akay/Haluk Yüksel
Yayıncı: Kamuran Akkuş