ESKİŞEHİR (A.A) - Sinan Balcıkoca - Anadoluda diken adıyla
bilinen aspir bitkisi Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsünde
ıslah edilen ve Balcı adı verilen çeşidiyle, Türkiyenin yağ ihtiyacında en
çok tercih edilen ayçiçeğinin verimine yaklaştı.
Enstitü Müdür Vekili Yakup Karaman, AA muhabirine yaptığı açıklamada,
enstitüde aspir ile ilgili çalışmaların 1930lu yıllara dayandığını söyledi.
O dönemlerde aspirin yerel yağhanelerde çıkarılan yağının gıdada
kullanıldığını belirten Karaman, 2000li yıllarda yapılan araştırmalarla bu
bitkinin biodizel üretimi konusunda gündeme geldiğini vurguladı.
Karaman, Türkiyede ciddi oranda yağ açığı olduğunu ifade ederek, şöyle
konuştu:
Aspirin yağ kalitesi üzerine, çeşitli kuruluşlarla araştırma yaptık.
Araştırmalarımızda, aspir yağının gıdada kullandığımız yağlardan hiçbir farkının
olmadığı sonucuna ulaştık. Ayrıca, ayçiçeği ve diğer yağ için kullanılan bitkiler
sulak alanlarda yetişiyor. Ancak aspir bitkisi kuru alanlarda da yetişebiliyor.
Dolayısıyla bu bitkinin yağ sektörüne girmesi için elimizden gelen gayreti
gösteriyoruz. Yağ sanayisindeki açığı bu şekilde kapatabiliriz.
-Ayçiçeği ile aynı oranda yağ veriyor-
Enstitü tarafından daha önce yağ oranı yüzde 28 ve yüzde 32 olan 2 çeşit
ıslah ettiklerini anlatan Karaman, şöyle devam etti:
Yeni geliştirdiğimiz ve Balcı adı verilen çeşidin yağ oranı yüzde 40a
ulaştı. Şu an ayçiçeğinin yağ oranı yüzde 45, biz aspirde yüzde 40a ulaştık.
Yani aspir neredeyse ayçiçeği ile aynı oranda yağ veriyor. Ayrıca, aspir
çiftçilere fazla ekipman gerektirmiyor. Normal biçerdöverle hasadı yapılabiliyor.
Bunun yanında devletimizinde aspir ekimine ciddi desteği var. O yüzden
çiftçilerimizin bu fırsatı değerlendireceğini düşünüyoruz.
-Yağ ürecilerine çağrı-
Karaman, aspir yağının insan sağlığına faydasının vatandaşlara anlatılması
halinde bu bitkinin çok geniş alanlarda üretilebileceğini dile getirerek, şunları
kaydetti:
Yeni çeşitle beraber üretimin artacağını düşünüyoruz. Önceden aspir için
yağ standardı da oluşmamıştı. 2010 yılında yağ standardı çıkarıldı. Artık yağ
sanayisinin bu bitkiyi işlememesi için bir neden kalmadı. Özellikle bu konuda yağ
üreticilerine seslenmek istiyoruz; Bunları denemelerini istiyoruz. Yağ oranı ve
kalitesini kendi laboratuvarlarında da inceleyebilirler. Aspir bitkisinin diğer
yağ bitkilerinden birçok üstün özellikleri var. Bunun değerlendirilmesi
gerekiyor.
Yayıncı: Mürsel Çetin