ESKİŞEHİR (A.A) - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, İsrailin
Türkiyeden özür dilemesine ilişkin Hep birlikte bu süreci kararlı bir şekilde,
bir dikleşmeye gitmeden, ama dik durarak bu noktaya getirdik. Temennim odur ki bu
sürece bir aklıselim hakim olsun ve bir yanlışa düşülmeden de bu bölgenin
yıllarca çektiği sıkıntıyı sonunda da 67 sınırlarına çekilme suretiyle daha
kalıcı bir hale getirmiş olalım dedi.
Başbakan Erdoğan, Eskişehir-Konya Yüksek Hızlı Tren (YHT) hattının açılışı
için Yüksek Hızlı Tren ile Eskişehire giderken gazetecilerin İsrailin Mavi
Marmara Baskını nedeniyle Türkiyeden özür dilemesine ilişkin soruları yanıtladı.
Mavi Marmara Gemisinde hayatını kaybedenlerin ailelerine ödenecek
tazminatlarla ilgili anlaşmanın nasıl yapılacağı sorusu üzerine Başbakan Erdoğan,
şöyle konuştu:
Bizim için ana başlıklar çok önemli. Ana başlıklarda özür beyanı bizim
istediğimiz şekliyle gerçekleşti. Bundan önce üzüntü duymak, üzüntü verici gibi
ifadeler kullanılıyordu. Biz de kendilerine şunu söylüyorduk: Burada eğer
apology kelimesini kullanmazsanız, bu bizim için gerçekçi değildir. Yani özür,
özür dileme ifadesini kullanmanız gerekir dedik. Birçok şeyden sonra bu sağlandı.
Bu süreçte gerçekten Sayın Obama, daha önce bizden ricada bulunmuştu. Dışişleri
Bakanları ricada bulunmuştu, İsrailin devreye soktuğu birçok hükümet, devlet
başkanları aracı olmuştu. Biz de kendilerine hep bu başlıkları söylemiştik. Üç
başlığımız var demiştik, bir özür dilenecek, iki şehitlerimizin ailelerine
tazminat ödenecek, üç Filistine olan ambargo kaldırılacak. Daha sonra özür ve
tazminat kabul edilmişti, ama ambargo kabul edilmemişti. Bu süreçte ambargoyla
ilgili de yasağı kaldırdılar. Hatta hatta Filistin ile ilgili ilişkiler konusunda
Türkiye ve İsrailin iş birliği yapabileceğini de buraya derc ettik.
-Netenyahu ile konuşurken Sayın Obama, Başbakan Netenyahunun
yanındaydı-
Başbakan Erdoğan, süreç içerisinde yapılan görüşmeleri ve mutabık kalınan
metinleri İngilizce ve Türkçe olarak paylaştıklarını belirterek, Konuşma
metnidir o. Çünkü onun tamamen tespiti kayıtlarımızda mevcuttur, aynı şekilde
onların kayıtlarında da mevcut. Ben Netenyahu ile konuşurken Sayın Obama,
Başbakan Netenyahunun yanındaydı. Kendisiyle telefonda selamlaştım, konuşmamızın
ardından tekrar Sayın Obama ile konuştum. Washingtona döndükten sonra kendisiyle
tekrar bir görüşmemiz ayrıca olacak diye konuştu.
Görüşmenin en yakın şahidinin ABD Başkanı Barack Obama olduğunu, hemen hemen
yarım saat süren görüşmeden sonra metni deklare etmeyi aralarında mutabakata
bağladıklarını anlatan Erdoğan, şöyle konuştu:
İlk deklare etme olayını kendilerinin yapması, daha sonra bizim yapmamızı
karara bağladık. Bu arada zaten ilk açıklamayı Amerika yaptı, sonra İsrail ve
ardından biz özrü Türk halkı adına kabul ettiğimizi ifade ettik. Tazminat
içeriğine gelince bu içerik yetkililer tarafından görüşülmek suretiyle bir
neticeye bağlanacaktır. Ambargolarla ilgili süreç de zaten yavaş yavaş başladı.
Bunu tabii biz sadece Mısır kapısından değil bütün kapılardan bu girişin
başlamasını istiyoruz. Oradaki inşaat, ilaç gibi kalkınma gibi fabrikalar gibi
konularla ilgili sükunet devam ettiği sürece bunların devamıyla ilgili bir
çalışmanın olmasını özellikle kayda bağladık. Öyle zannediyorum ki bu ay
içerisinde, yani nisan içerisinde bir Gazze ziyaretim olabilir, bir Batı Şeria
ziyaretim olabilir. Bütün bunlar tabii bu sürece hizmet edebilmek... Oraya ben
çözüm süreci diyorum.
-Bir dikleşmeye gitmeden ama dik durarak bu noktaya getirdik-
Başbakan Erdoğan, bu süreçte emeği geçen başta Dışişleri Bakanı Ahmet
Davutoğlu olmak üzere Dışişleri Bakanlığı yetkililerine teşekkür etti.
Erdoğan, Hep birlikte bu süreci kararlı bir şekilde, bir dikleşmeye
gitmeden ama dik durarak bu noktaya getirdik. Temennim odur ki bu sürece bir
aklıselim hakim olsun ve bir yanlışa düşülmeden de bu bölgenin yıllarca çekmiş
olduğu sıkıntıyı sonunda da 67 sınırlarına çekilme suretiyle daha kalıcı bir hale
getirmiş olalım diye konuştu.
Bir gazetecinin sorusu üzerine mayıs ayının ilk yarısında ABDye ziyarette
bulunacağını kaydeden Başbakan Erdoğan, İsraile atanacak büyükelçinin isminin
belirlenip belirlenmediği sorusuna da İsrailden geri çekilen büyükelçimiz şu
anda başka bir ülkede görevde. Büyükelçilerin atamaları anlık değil, hemen böyle
bir haftada yapılacak şeyler değil. Yeni bir hazırlığın yapılması gerek. O da bu
uygulamayla alakalı bir süreç. Uygulama sağlıklı yürüdüğü sürece inanıyorum ki
hızla o da bitecektir yanıtını verdi.
Başbakan Erdoğan, bir gazetecinin Bu sürece Sayın Obamanın dahil olmasını
siz mi talep ettiniz sorusunu da şöyle yanıtladı:
Görüşme talebi Amerikadan geldi. Biliyorsunuz John Kerynin Türkiye
ziyareti oldu. Orada bunu kendisiyle çok geniş görüştük, kendisine şartlarımızı
yine ifade ettim. Bunların içeriği hakkında da Dışişleri Bakanımla görüşmelerini
söyledim. Dışişleri Bakanı ile de uzun uzadıya bir çalışma yaptılar, o çalışma
5-6 saat süren bir çalışmaydı. Bunları konuştuktan sonra da bu iş daha ciddiyet
kesbetti(kazandı). Ondan sonra o metinler gitti geldi, metinler üzerinde
çalışıldı, yani kelimelere varıncaya kadar hassasiyetimiz oldu, bütün bu
hassasiyetler giderildikten sonra nihai kararımızı verdik. Sayın Obamanın
Ortadoğu seyahatinde Sayın Netenyahu ile bir telefon görüşmesi mümkün olur mu
diye sorduklarında metin bu hale gelirse olur dedik. Geldi, geldikten sonra da
görüşmeyi yaptık.
-Niyet hayırlı olunca akıbette hayırlı oluyor-
Başbakan Erdoğan, bir gazetecinin Türkiyenin Mavi Marmara baskınıyla ilgili
davalardan vazgeçtiği yönünde haberler olduğunu yönündeki ifadeleri üzerine
Daha, henüz böyle bir şey söz konusu değil. Bu süreç içerisinde uygulamaları
görelim, uygulamalar sağlıklı yürüdükten sonra bu uygulamalara yine olumlu katkı
sağlamayı arzu ederiz. Yeter ki süreç olumlu yürüsün, olumlu yürüdükten sonra biz
taş koymayı arzu etmeyiz. Görüşmelerden önce ve sonrada Mısır Cumhurbaşkanı Sayın
Mursi, Katar Devlet Başkanı Emir ile görüştüm, Mahmut Abbas ile görüştüm, Hamas
Lideri Halid Meşal ile görüştüm. Yani bütün bunları yaparken aradaki yetkin olan
isimlerin hepsinin de kanaati bizim için çok önemliydi. Bu kanaatleri alarak bu
adımları attık diye konuştu.
Sadece Türkiyenin bu adımları atması halinde yalnız kalabileceklerini ifade
eden Başbakan Erdoğan, Onun için de dikkat ederseniz bugün Arap dünyasında
bütün medyanın yaklaşımı çok çok olumlu, hepsi bu durumdan memnunlar, demek ki
niyet hayırlı olunca akıbette hayırlı oluyor dedi.
Mavi Marmara baskınında şehit olanların ailelerine süreçle ilgili bilgiler
verileceğini, ailelerin yaptığı açıklamaların da gayet olumlu olduğunu söyledi.
Bir gazetecinin iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesi bölge
ülkelerini nasıl etkileyecek sorusuna olumlu yanıtını veren Erdoğan,
öncelikle hangi başlıklar gündeme gelebilir sorusu üzerine de Arkadaşlar biraz
o konuda sabırlı olalım, biliyorsunuz acele giden ecele gider. Sabırlı, teenniyle
hareket etmek lazım. Geçen gün Diyarbakır ile ilgili konuşurken de açıklamam da
90 artı uzatmalar dedim, bunu hepsini göreceğiz, ondan sonra rahat edeceğiz
ifadelerini kullandı.
Erdoğan, bazı ailelerin özür yeterli değil, bütün Filistinden özür
dilenmesi gerekir yönünde açıklama yaptığının hatırlatılması üzerine
Duyguları konuşturmayacağız ilmi, aklı, tecrübeyi konuşturacağız ki netice
alalım dedi.
Muhabir: Hasan Öymez - Kadir Karakuş
Yayıncı: Eda Ay