AKSARAY (A.A) - Öner Taş - Aksarayın Eskil ilçesinde kaçak
kazılarla tahrip edilen bölgede erken Hristiyanlık dönemine ait bazilikanın
mozaikleri açığa çıkarıldı.
Aksaray Müze Müdürü Yusuf Altın, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Çukuryurt
Köyü Güzlühöyük kırsal yerleşiminde, kaçak kazılarla tahrip edilen alanda kazı
çalışması başlattıklarını söyledi.
Daha önce burada mozaikli bir yerleşim alanı olduğunu tespit ettiklerini
belirten Altın, Yoğun bir şekilde kaçak kazıların olması nedeniyle kazı
hazırlıklarını ivedilikle gerçekleştirdik. Bakanlığımızdan ödenek talep ettik.
Ödeneğin akabinde gerekli bütün izinleri alarak kazılara başladık dedi.
Kazı çalışmasının 15. gününde önemli bulgulara ulaştıklarını kaydeden Altın,
şunları ifade etti:
Çalışmalarımızda ilk olarak 5e 5lik bir açma sistemiyle 16 tane açma
sistemi hazırladık. Bu sistemde ilk önce A3 ve A4 açmalarında kazıya başladık.
Mozaiklerin tabanda çıkmasıyla birlikte etrafını büyüterek kazı çalışmasına devam
ettik. Her açtığımız bölümde yeni bir mimari gördük. 15. günün sonunda baktığımız
zaman buranın 5. ve 6. yüzyıllara tarihlenen Doğu Romada erken Hristiyanlık
dönemi bir bazilika olduğunu tespit etmiş durumdayız.
-Kaçak kazı bazilikayı yok etti-
Bazilikanın orta ve yan neflerle, doğu batı doğrultusunda uzandığını
belirten Altın, Apsisi olan ve yan neflerde narteksten girişi olan bazilikanın
3 bölümden oluştuğunu görüyoruz. Orta nef geniş ve yüksek, yan neflerse biraz
daha alçakta dedi.
Bazilikadan geriye yer tabanında halı desenli mozaikler kaldığını vurgulayan
Altın, şöyle devam etti:
Bölgede çok yoğun kaçak kazı olduğundan yaptığımız çalışmada, çok fazla
veriye rastlayamadık. En önemli bulgumuz tabandaki mozaikler oldu. Bu mozaikler
kendi içinde küçük, orta ve büyük ölçekli olmak üzere 3 yapı deseni özelliği
gösteriyor. Desenlere baktığımız zaman burada erken Hristiyanlık dönemine özgü
geometrik, helezonik ve dış bordür sütunlarıyla çerçeve şeklinde bir mozaik
yapısını görmekteyiz. Halı motifleri biçimindeki mozaiklerde siyah, sarı, yeşil,
kırmızı ve beyaz renkler göze çarpıyor. Burada daha çok veri bulmayı ümit
ediyorduk ama taban mozaiği aşırı derecede tahrip edildiğinden, ancak bölüm bölüm
çıkartabiliyoruz.
Altın, mozaikleri Konya Kültür Varlıkları Koruma Kurulunda yapılacak
değerlendirmeden sonra Aksaray Müzesine taşımayı planladıklarını kaydetti.
-Erken Hristiyanlık döneminden kalma mozaikler-
Bazilikanın Orta Anadoluda bir geçiş sürecini temsil ettiğini belirten
Altın, Burayı Kapadokya bölgesine dahil edemeyiz. Orta Anadoluda bir geçiş
süreci var. Bu geçiş sürecinde burada manastır tipi yaşamın olduğunu düşünüyoruz.
Hristiyanlığın yasak olduğu dönemleri düşündüğümüz zaman burada din adamları,
Hristiyanlığı yayma adına, kesiş şeklinde yetiştiriliyor ve Anadoluya
gönderiliyordu diye konuştu.
Altın, Hristiyanlığın ilk dönemlerinde fazla resim kullanılmadığını
kaydederek, burada bulunan mozaiklerin, bir destinasyonu tamamlaması açısından
son derece önemli olduğunu vurguladı.
Kazı alanında mozaikler dışında bir mezar ve sütun parçası bulunduğunu ifade
eden Altın, bu mezarın bir papaza ait olduğunu düşündüklerini aktardı.
Altın, kazı çalışmasının arkeologlar ve 15 işçiyle devam ettiğini sözlerine
ekledi.
Yayıncı: Ahmet Kayır