ÇANAKKALE (A.A) - Mehmet Bayer - Pamukkale Üniversitesi Deniz
Kaplumbağaları Araştırma Merkezince (DEKAMER) yapılan araştırmada, uydu takip
cihazı takılan Caretta Caretta türü deniz kaplumbağalarının göç yolları izlendi.
Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi
Prof. Dr. Yakup Kaska, yine aynı üniversiteden Eyup Başkale, DEKAMERden Meryem
Tekin, Mücahit Seçme, Çisem Sezgin ile İtalyan araştırmacılar Fulvio Mafucci,
Sandra Hochscheid ve Flegra Bentivegna, Deniz Kaplumbağalarının Uydu Takip
Yoluyla İzlenmesi projesini hazırladı.
Prof. Dr. Kaska, AA muhabirine yaptığı açıklamada, deniz kaplumbağası
popülasyonlarını kurtarmak ve uygun koruma yöntemlerini tespit etmek için, göç
yolları, dağılım, HABITAT kullanımı ve kaynak gereksinimlerini anlamak
gerektiğini söyledi.
Araştırmacıların deniz kaplumbağası ekolojisi, davranış ve fizyolojisiyle
ilgili soruları cevaplayabilmek için 1990lı yılların başlarında uzaktan takip
yöntemleri konusunda bazı çalışmalar yaptığına işaret eden Kaska, çoğu deniz
sürüngeni gibi deniz kaplumbağalarının da yaşamlarının çoğunu, beslenme ve
yuvalama alanları arasında uzun mesafeler katederek geçirdiğini bildirdi.
Kaska, daha fazla geliştirilmiş uydu cihazlarının üretilmesiyle, yeşil
ile iribaş deniz kaplumbağalarının göç yollarının izlenmesi çalışmalarının
arttığını belirtti. Yakup Kaska, Akdeniz bölgesinde yapılan uydu izleme
çalışmalarıyla her iki tür kaplumbağanın Türkiye, Kıbrıs, Suriye, Libya, Mısır ve
Tunus kıyılarını kullandıkları ortaya çıkardığını kaydetti.
Türkiyede, Onur Türkecan ve Sedat V. Yerlinin, Akyatan kumsalında yaptığı
çalışmada 2 yeşil deniz kaplumbağasına uydu izleme cihazı takıp, üreme sonrası
göç yolları ve beslenme alanlarına olan rotalarının çıkartıldığını dile getiren
Kaska, ilk kaplumbağanın önce Kıbrısa daha sonra Mısıra ve mevcut kıyı boyunu
takip ederek Sidra Körfezine (Libya) ulaştığını, ikinci kaplumbağanın ise
Alanya-Manavgat arasında dolaştığının tespit edildiğini söyledi.
Projedeki amaçlarının, deniz kaplumbağalarının üreme sonrası göç yollarını
belirlemek, beslenme ve kışlama alanlarını tespit etmek, erkek-dişi,
yaralı-sağlıklı bireyler arasındaki göç yollarını karşılaştırmak olduğuna işaret
eden Kaska, Bu çalışma, Muğlanın Ortaca ilçesi Dalyan beldesinde
faaliyetlerini yürüten Deniz Kaplumbağaları Uygulama ve Araştırma Merkezinde
(DEKAMER) uydu takip cihazı takılarak gönderilen kaplumbağaların göç yollarını
araştırmak için yapılmıştır. DEKAMER bünyesinde tedavisi biten 2, yuvalama
alanından alınan 3, beslenme alanından alınan 2 olmak üzere toplam 7 deniz
kaplumbağası ARGOS uydu sistemiyle donatılmış ve Dalyan İztuzu kumsalından denize
bırakılmıştır dedi.
Prof. Dr. Kaska, denize bırakılan kaplumbağalar, güzergahları ve
katettikleri mesafelere ilişkin şu bilgileri paylaştı:
Tuğçe Barış adlı kaplumbağa, denize bırakıldığı Dalyandan, Dalyan,
Fethiye, Gazze, Batı Şeria güzergahını takip edip 1233 kilometre.
Fethiye adlı kaplumbağa, Fethiyeden, Dalyan, Fethiye Marmaris, Datça, Ano
Symi Adası, Kos Adası, Bodrum ve Didim güzergahında 1233 kilometre.
Songül adlı kaplumbağa Dalyandan, Dalyan, Rodos Adası, Girit Adası, Tunus
güzergahında 7 bin 853 kilometre.
Dalyan adlı kaplumbağa, Dalyandan, Dalyan, Marmaris, Bodrum güzergahında
482 milometre.
Mersin Nazlı adlı kaplumbağa Dalyandan Dalyan, Fethiye, El-Alameyn,
El-Hemam, İskenderiye güzergahında 3 bin 12 kilometre.
Fethi adlı kaplumbağa Dalyandan, Dalyan, Dalaman, Göcek, Fethiye,
Ölüdeniz güzergahında 802 kilometre.
İlker adlı kaplumbağa ise Dalyandan Dalyan, Dalaman, Göcek güzergahında
189 kilometre.
Yayıncı: Kamuran Akkuş