ORDU (A.A) - Hayati Akçay - Karadenizde yerel mimarinin önemli
birer parçası olan serenderler, yöre halkından rağbet görmeyi sürdürüyor.
Ahşaptan yapılan serenderlerde fındık başta olmak üzere mısır, ceviz ve
diğer tahıl ürünlerini saklanıyor.
Ordunun Perşembe ilçesine bağlı Doğan köyünde yaşayan Nazım Şensoy, AA
muhabirine, yaklaşık 80 yıl önce yaptırılan dedesinden kalma serenderi hala
kullandıklarını söyledi.
Karadenizdeki ahşaptan yapılan serenderlerin bir tür doğal buzdolabı
olduğunu vurgulayan Şensoy, Serenderlerimizde fındık başta olmak üzere, mısır,
ceviz, turşu ve birçok gıda ürünümüzü saklayabiliyoruz dedi.
Ahşap serenderlerde bir ürünün uzun süreli bozulmadan kalabildiğine değinen
Şensoy, Ahşaptan olduğu için serenderlerin içerisinde rutubet ve nem olmuyor.
Hatta kurutulmadan koyduğumuz bir ürün burada zaman içerisinde kuruyabiliyor
diye konuştu.
Birçok Karadenizli gibi kendilerinin de serenderden vazgeçemediğini anlatan
Şensoy, şöyle devam etti:
Serender, bölgemizdeki evlerin hemen hemen tamamının yanı başında bulunan
ahşap yapılar. Bizlere atalarımızdan kaldılar. Serenderlerin en büyük özelliği
ahşap yapısı nedeniyle içerisinin serin oluşu. İçerisine koyduğumuz bir ürün
burada en az 2 yıl kalabiliyor, herhangi bir bozulma meydana gelmiyor. Özellikle
fındıklarımız burada hiç aflatoksine maruz kalmıyor. Turşularımız bozulmuyor. Bu
ambarlar bizim için adeta doğal buzdolabı yerine geçiyor. Betondan yapılmış
ambarlar yerine ahşaptan yapılmışları tercih ediyoruz.
-Ürünleri zararlı hayvanlardan da koruyor-
Efirli köyünden Hüsamettin Yanık ise ahşap serenderlerin, içerisindeki
ürünleri yapısı itibarıyla zararlı hayvanlardan koruduğuna dikkati çekti.
Serenderlerin bu anlamda oldukça yararlı olduğunu belirten Yanık,
Serenderler yerden en az 2 metre yüksek yapıldığı için, ahşap ayakları ile
gövdesi arasına yerleştirilen teker biçimindeki demirler nedeniyle buraya zararlı
hayvanlar giremiyor. Başka ambarlara koyduğumuz fındığa fare zaman içerisinde
zarar verebiliyor ama serender içerisindeki fındığa fareler ulaşamadığı için
herhangi bir zarar veremiyor ifadelerini kullandı.
-Maketlerine de ilgi yoğun-
Bu arada Orduda serenderlerin maketlerine özellikle gurbetten gelen
vatandaşlar tarafından ilgi gösteriliyor.
Şirinevler Mahallesindeki bir hediyelik eşya dükkanında satılan serender
maketleri, 10 ile 50 lira arasında değişen fiyatlardan alıcı buluyor.
İşletmeci Bahar Kaya, serender maketlerinin Karadenizi anlatan en iyi
hediyeler arasında olduğunu belirterek, Özellikle yaz aylarında satışlarımız
ciddi anlamda artıyor. Bu nedenle siparişlerimizi bile yetiştiremediğimiz anlar
oluyor. Serender maketleri en çok alınan hediyelik eşyada birinci sırada
diyebiliriz dedi.
Yayıncı: Orhan Topal