ELAZIĞ (A.A) - Yaklaşık 50 çeşit üzümün yetiştiği Elazığda
ceviz ve üzüm şırasıyla yapılan yöresel lezzet orcik kış aylarında tüketilen
eşsiz lezzetler arasında yer alıyor.
Türkiyenin en zengin yöresel mutfaklarından birine sahip olan Elazığda
üzüm suyu ve cevizle yapılan orcik, hem imalathanelerde hem de köylerde yaşayan
vatandaşlarca üretiliyor.
Yaklaşık 50 çeşit üzümün yetiştiği kentte üzüm suyu kullanılarak, pekmez,
orcik ve pestil de yapılıyor. Eskiden sadece köylerde yapılan orcik, son dönemde
bölgede kurulan imalathanelerde de üretiliyor.
İmalathanelerde ticari amaçla üretilen orcik yurt içi ve yurt dışında
pazarlanırken, geleneksel yöntemlerle köylerde yapılan orcik de kış aylarında
evlerde tüketiliyor.
Sonbaharda bağlardan toplanan üzümler, şırahane denilen yerde ezilerek
şıra çıkartılıyor. Elde edilen şıra, büyük kazanlarda kaynatıldıktan sonra mısır
ya da buğday unu ekleniyor.
Yörede bulamaç olarak adlandırılan karışım iyice kaynatıldıktan sonra
leğenlere aktarılıyor. Daha önceden ipe geçirilen cevizler ise bu leğenlerdeki
bulamaca batırılarak orcikler hazırlanıyor.
Birkaç saatlik arayla bulamaca batırılan cevizler daha sonra kurumaya
bırakılıyor. Böylece Elazığda kız aylarının eşsiz lezzeti orcik hazırlanmış
oluyor.
-Elazığ üzümün merkezi oldu-
Elazığda asırlardır üzümcülük yapıldığı belirtilen merkeze 20 kilometre
uzaklıktaki Kıraç köyünde yaşayan Mehmet Tekcan, AA muhabirine yaptığı
açıklamada, Elazığ orciğinin yıllardır evlerde hazırlandığını söyledi.
Köylerinde üretilen üzümlerin ise çok sayıda ilde pazarlandığını anlatan
Tekcan, Elazığ üzümün Doğudaki merkezi oldu. Köyde çok sayıda üzüm çeşidi
yetişiyor. Bunların en ünlüsü köhnü, öküzgözü, ağın cinsleridir. Orcik yapımına
en uygun üzüm çeşidi ise şilfonu diye konuştu.
Köylerde ticari amaçlı çok fazla orcik üretimi olmadığına dikkati çeken
Tekcan, Genelde insanlarımız kış aylarında tüketmek için orcik yapıyor. 3-4
çeşit orcik yapılıyor. Köpüklü orcik, siyah orcik, kırmızı orcik. Ticari amaçlı
üretim ise genelde imalathanelerde oluyor diye konuştu.
Mehmet Tekcan, üzüm suyundan orciğin yanı sıra pestil ve pekmez de
yaptıklarını sözlerine ekledi.
-Orcik ikram etmeyince garipseriz-
Aynı köyde yaşayan Mehmet (63) ve Mevlide Ateş (61) çifti de orciklerini
kendileri yapıyor. Mehmet Ateş, evlerinde orcik yapıp organik olarak satanların
da bulunduğunu ancak kendilerinin yapma amaçlarının kışa hazırlık olduğunu
söyledi.
Orcik, pestil, üzüm ve tut pekmezi yapmaya devam ettiklerini belirten Ateş,
Herkes evinde orcik yapmaya devam ediyor. Hemen hemen herkes yapar. Nadirdir
yapmayan. Bizim bu yörenin simgesi haline gelmiştir. Kışın komşular birbirimizin
evine misafirliğe gideriz, orcik ikram etmeyince garipseriz orcik yapmamış mı
bu- diye. Hatta ben bu sene yapmayı düşünmüyordum da ondan dolayı yaptım
şeklinde konuştu.
Muhabir: Emrah Gökmen / Bestami Bodruk
Yayıncı: A. Fatih Tekcan