MUĞLA (A.A) - Levent Kişi - Didimde Aralık 2006da karaya
vurmuş halde bulunan ve Marmaris Sualtı Canlıları Rehabilitasyon Merkezindeki
tedavisinin ardından doğal hayata bırakılan Akdeniz foku Bademe yaklaşık 11
aydır rastlanmadı.
Bakım giderlerini iş adamı Mustafa Koçun üstlenerek adını koyduğu ve
Türkiyenin ilk rehabilite edilen Akdeniz foku olma özelliğini taşıyan Bademin
uzun süredir Ege kıyılarında görülmediği öğrenildi.
Sualtı Araştırmaları Derneği (SAD) Yönetim Kurulu Başkanı Cem Orkun Kıraç,
AA muhabirine yaptığı açıklamada, fok Bademin yaşayıp yaşamadığından endişe
ettiklerini söyledi.
Bademin uzun süredir görülmemesinin şüphe uyandırıcı bir durum olduğunu
belirten Kıraç, En son geçen yıl nisan ayında Ula Körfezinin Akbük mevkisinde
görülmüştü. Badem yaklaşık 11 aydır yok. Öldürülmüş ya da yakalanarak başka bir
ülkeye götürülmüş olabilir. Öldürülmüş olsaydı bir yerden çıkardı diye
düşünüyoruz. Ama ölüsünü de yok etmiş olabilirler dedi.
Bademin insanlara alışık olduğuna dikkate çeken Kıraç, bu özelliğinden
faydalanan birilerinin foku bir yatın, zodyak bota alarak başka bir ülkeye
götürmüş olabileceğini ifade etti. Kıraç, böyle bir durumun yasa dışı olacağını
ve bunu tespit ederlerse gerekli girişimlerde bulunacaklarını kaydetti.
Yaklaşık 3 yıl önce Bademin, Yunanistanın Kos ve Simi adalarında
görüldüğüne dikkati çeken Kıraç, O zaman Yunan Akdeniz Foku Araştırma Derneği
bize Bademin bölgelerinde olduğu bilgisini vermişti. Badem, üzerindeki yara
izleri ve çizikler nedeniyle tanınan bir hayvan. Yine Yunanistanda olsaydı
mutlaka bize bilgi gelirdi diye konuştu.
-Gözlemlenen Akdeniz foku sayısı azaldı-
Cem Orkun Kıraç, Sualtı Araştırmaları Derneği-Akdeniz Foku Araştırma Grubu
(SAD-AFAG) tarafından, Foça Özel Çevre Koruma Bölgesinde 2008de 31, 2009da 51,
2010da 118, 2011de 82, geçen yıl ise 45 fok gözlendiğini bildirdi.
Bölgede gözlemlenen fokların sayılarında son 2 yıldır önemli oranda düşüş
olduğunu vurgulayan Kıraç, şunları söyledi:
Bu düşüşün koruma alanları yönetimindeki zafiyetten kaynaklandığını
düşünüyoruz. SAD olarak 2007 yılında resmi yazı yazarak deniz canlılarına zarar
veren faaliyetlerin denetlenebilmesi için deniz denetleme teknesi alınmasını,
bunun da daha önce bu konuda başarılı çalışmalar yapan Foça Balıkçılık
Kooperatifine protokolle verilmesini istedik. Ancak tekne Foça Belediyesine
yasa dışı avcılığın denetlenmesi için verildi. Söz konusu tekne 2008ten 2013e
kadar yaklaşık 5 yıl süreyle yok denecek kadar az kullanıldı.
Akdeniz foklarının ürkek canlılar olduğunu hatırlatan Kıraç, yasa dışı
balıkçılık, yapılaşmanın fazlalaşması ve insan faaliyetlerinin artması nedeniyle
Akdeniz foklarının yaşam alanlarının daraldığına işaret etti. Kıraç, bunlardan
dolayı Akdeniz foklarının Foça bölgesinden çekilmeye başladığını söyledi.
Söz konusu bölgede yasa dışı balıkçılığın çok fazla olduğunu savunan Kıraç,
Çok sayıda kişi gece zıpkınla ve fenerle dalış yaparak avlanıyor. Foklar gece
avlanan hayvanlar oldukları için doğal olarak deniz içindeki onlarca insandan
ürküyorlar. Avcılar zaman zaman fokların yuvalarına dahi girerek hayvanları
rahatsız ediyor diye konuştu.
Trol ve gırgırlarla avlanan gemilerin adalara yaklaştıklarını anlatan Kıraç,
özellikle dipte yaşayan balık stoklarını azaltan avcıların, Akdeniz foklarının
yaşamlarını tehdit eder durumda olduğunu kaydetti.
-Tom ve Mişa doğal yaşama alışamadı-
Kıraç, Fethiyedeki bir yunus gösteri merkezinde tutulan ve hayvanseverlerin
tepkisi üzerine Marmaristeki rehabitasyon merkezinde bakıldıktan sonra doğal
yaşamına bırakılan Tom ve Mişa isimli yunuslarla ilgili ise şu bilgileri
verdi:
Tom ve Mişa yaklaşık 1,5 sene derneğimizin gözetiminde kaldı. Daha sonra
Born Free isimli yabancı dernekle ortak bir çalışma yürüttük. İki yunus daha
sonra o dernek tarafından doğal hayata bırakıldı. Son 6 aydır Tom ve Mişa bizim
kontrolümüzde değil. Ancak bize gelen telefonlardan yunusların doğal hayata hala
uyum sağlayamadıklarını, balıkçılardan balık istediklerini anlıyoruz.
Birbirlerinden de ayrılmışlar, biri Antalyada diğer ise Kuşadasında görülmüş.
Yayıncı: Hızır Hacısalihoğlu