KAYSERİ (A.A) - Esra Gül Aktürk - Esma Aygün - Erciyes
Üniversitesi (ERÜ) bünyesindeki Türkiyenin en büyük Genom ve Kök Hücre
Merkezinde kalıtımsal hastalıklara karşı tedavi amaçlı hücre üretimi denemesine
başlandı.
Gen Kök Hücre Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yusuf Özkul AA muhabirine yaptığı
açıklamada, merkezin iyi üretim uygulamaları anlamına gelen GMP sisteminde
üretime geçtiğini söyledi.
GMPnin güvenilir ve etkili ürün üretimi sağladığını belirten Özkul,
İnsan tedavisi amaçlı hücre üretimi denemesine başladık. Sağlık Bakanlığına
müracaatımızı yaptık. Bir denetleme ekibi gelerek ruhsat verecek. Bunun ardından
ürettiğimiz ürünleri hastalarımıza uygulayacağız. Kök hücre 5 yıl önce ticari
değer kazanmaya başladı. Yakında birçok hastalığın tedavisinde kullanılacak
dedi.
GMP sisteminin maliyetinin 8 milyon TL olduğunu anlatan Özkul, şöyle
konuştu:
Kök hücre üretimi, 350 metrekarelik özel bir alanda gerçekleştiriliyor. Bu
sistemin sadece aylık elektrik gideri 80 bin lira. Sistemin toplam maliyeti 8
milyon TL. Bu rakam teçhizat ve ekipmanı kapsıyor. İçinde 10 farklı araştırma
alanının bulduğu Gen Kök Hücre Merkezinin toplam maliyeti ise 20 milyon avro.
Merkezimiz hem gen tedavisinde hücre üretebilen hem de bu ürettiği hücrelerin
kalite kontrolünü, rehabilitesini ve paketlemesini yapabilecek, aynı zamanda bu
hücreleri hastaya verebilecek altyapıya sahip.
-Ürünleri Avrupaya satmak istiyoruz-
Merkezde yapılan her işin kayıt altına alındığına dikkati çeken Özkul, şöyle
devam etti:
Kimsenin birbirinin işine karışmadığı bir sistemle çalışıyoruz. Herkes
işinin en iyisini yapmak zorunda. Bu sistem gerçekten çok sıkıntılı. Üretime
girecek ürünler kalite açısından önce inceleniyor. Üretime uygun değilse hemen
imha ediliyor. Üretilen ürünün miktarından, kalitesinden emin olmak gerekiyor.
Tedavi amaçlı olarak hastaya verilecek ürün kanser ya da benzer riskler açısından
minimum seviyede olmalı. Ürettiğimiz ürünleri sadece Türkiyeye değil, Avrupaya
da satmak istiyoruz.
-Genom ve Kök Hücre Merkezi-
Özkul, hayırsever iş adamı Ziya Erenin katkılarıyla yaptırılan Betül-Ziya
Eren Genom ve Kök Hücre Merkezinin, ERÜ Rektörü Prof. Dr. Fahrettin Keleştemur
öncülüğünde yürütülen çalışmalarla kurulduğunu ve yaklaşık 6 ay önce bilimsel
çalışmalara başladığını da hatırlattı.
Merkez kurulmadan önce çeşitli araştırmalar yaptıklarını anlatan Özkul, şu
bilgileri verdi:
Yaklaşık 2 yıl boyunca Türkiyede tabelasında araştırma merkezi yazan her
yeri araştırdık. Güzel birkaç örnekle karşılaştık. Fakat bizim hayalimize
uymuyorlardı. İsrail, İran, İtalya, Almanya, Hollanda ve Amerikadaki en iyi
merkezlere de gittik. Böylece nasıl bir merkez yapacağımıza karar verdik. Bu
proje için bugüne kadar 20 milyon avroya yakın para harcandı. Merkez sadece
binadan ibaret değil. Bir yandan da burada eğitim verecek ve çalışacak insanları
yetiştiriyoruz. Merkez yüzde 100 kapasiteyle kullanılmaya başlandığında
Türkiyenin en büyük kalıtsal hastalıkları inceleme merkezi haline gelecek.
Yayıncı: Şükran Yücel