RİZE (A.A) - Fikret Delal - Fakirin protein deposu, sofraların
tacı olarak nitelendirilen hamsi, deniz suyu sıcaklığının henüz istenen
seviyeye düşmemesinden dolayı Doğu Karadenizde sürü oluşturup, yeterince av
vermeyince 5 ile 7 lira arasında değişen fiyatlardan satılıyor.
Balıkçılar, deniz suyu sıcaklığının 8 derecenin altına düşerek bol miktarda
hamsi avlayacağı, vatandaş ise ucuz hamsi yiyeceği günleri bekliyor. Uzmanlar ise
Karadenizde son yıllarda artan ısınmaya bağlı olarak hamsinin popülasyonunda da
azalış olduğunu belirtiyor.
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Deniz Biyolojisi
Anabilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Ertuğrul Ağırbaş, AA muhabirine yaptığı
açıklamada, deniz suyu sıcaklığının başta balık olmak üzere su ürünlerinin
üremesi ve göçü etkileyen en önemli parametre olduğunu belirtti.
Karadenizin ülke ekonomisine hamsi avcılığı ile önemli katkı sağladığını,
hamsinin av verebilmesi için deniz suyu sıcaklığının belli bir değerin altına
düşmesi gerektiğini ifade eden Ağırbaş, şunları söyledi:
Hamsi deniz suyunun soğuması ile sürü oluşturan bir balık türü. Bundan
dolayı canlının ihtiyacı olan optimum su sıcaklığı olmadığı zaman balık sürü
oluşturamadığından av vermeyecektir. Ancak stoka katılma oranları ve üreme gibi
faaliyetler de hamsinin av vermesinde çok önemli. Karadenize av veren dört
farklı hamsi stoku var. Özellikle bahar döneminde ve yaz döneminde Karadenizin
doğu havzasında deniz suyu sıcaklığında önemli bir düşüş görülmekte. Böyle olduğu
zaman yumurtadan çıkan balık stoka katılamıyor.
Yapılan gözlemlerde Karadenizde değişimin yaşandığını ifade eden Ağırbaş,
Bu sene gördüğümüz ekstrel şartlar önümüzdeki yıllar gözlenmeyebilir. Ancak
Karadenizde her yıl şartların değiştiği çok açık. Yapılan son çalışmalarda bu
dönemde Karadenizin soğuma eğilimi göstermesi gerekirken tam tersine ısınma
eğiliminde olduğu görüldü. Bunu modelleyerek ilerleyen yıllara veriler çıkarmak
zorundayız. Çünkü Karadeniz ısınma eğiliminde diye konuştu.
Bu yıl Karadenizde bol miktarda görülen palamut ve lüferin de hamsi stokunu
azalttığını kaydeden Ağırbaş, su sıcaklığının son ölçüm sonuçlarında 8 dereceye
kadar düştüğünü, havanın biraz daha soğuması gerektiğini ancak her geçen yıl
hamsi stokunun boylarının küçüldüğünü kaydetti.
-Hamsinin yerini çiftlik balıkları dolduruyor-
Rize Su Ürünleri Kooperatifi Başkanı Mesut Rakıcı, bu sene hamsinin az
olduğunu vurgulayarak, geçmiş yıllardaki bilinçsiz avlanma ve Gürcistanda
hamsilerin küçük boy avlanmasından dolayı hamsi stokunun azaldığını, suyun
istenilen sıcaklığa ulaşmamasının sorunu daha da artırdığını söyledi.
Balıkçılığın bitme noktasına gelmesinin Türkiye ekonomine büyük bir zararı
olduğunu ifade eden Rakıcı, şunları söyledi:
Rize gibi yerde daha önceki yıllarda hamsinin kilosu 2 lira olurken, bu
yıl 5 ile 7 lira arasında satılıyor, dolayısıyla vatandaş ucuz balık yiyemiyor.
Hamsi Batı ve Orta Karadenizde az miktarda avlandığı için fiyatlar düşmüyor. Dar
gelirli vatandaşlar bu fiyatlara hamsi yiyemiyor. Rizede balık çeşitlerinin
hiçbiri kalmadı. Çiftlik balığı ve dışardan gelen balıklar ihtiyacı karşılıyor.
Böyle devam ederse orta düzeyde insanlar da balık yiyemeyecek duruma gelecek.
Balıkçı Göksel Öz ise bu sene Karadeniz hamsisinin çok az ve yüzde 70inin
ince olduğunu, bu nedenle avlanamadığını belirterek, Garibanın yiyeceği hamsi
beş 5 liradan aşağıya düşmüyor. Bu günlerde ise 7 liraya satılıyor. Umut ediyoruz
ki ilerleyen günlerde hamsi bol av verir, irileşir ve vatandaş da iki liradan
hamsi yiyebilir dedi.
Hasan Buyuran ise 60 senedir balıkçılık yaptığını belirterek, ömründe ilk
kez bu yıl balık satın aldığını, her geçen sene balığın azaldığını, deniz
kirliliği ile birlikte hava şartlarının her geçen gün balıkçıların işlerini
zorlaştırdığını kaydetti.
Yayıncı: Murat Kaban