ERZURUM (A.A) - Ayşe Yıldız - Uzmanlar, özellikle kış mevsimiyle
birlikte karbonmonoksit gazından zehirlenmelerin arttığını belirterek, bunun
önüne geçebilmek için alınacak tedbirler kadar hava durumundan haberdar
olunmasının da önemli olduğunu bildirdi.
Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Dahili Tıp Bilimleri Göğüs Hastalıkları
Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Leyla Sağlam, AA muhabirine yaptığı
açıklamada, karbonmonoksit gazının organik yakıtlardan ortaya çıktığını
belirterek, renksiz ve kokusuz olduğu için kişinin bunu fark edemediğini söyledi.
Organik yakıtların, odun ve kömür gibi özellikle kışın kullanılan yakıt
türleri olduğunu anımsatan Sağlam, Kış aylarında iç ortamların ısınması için
kullanılan sobalar, mangallar, şömineler, doğalgaz usulüne uygun yakılmadıkları
takdirde karbonmonoksit gazından zehirlenmelere yol açabilir. Ayrıca, kapalı
garajlarda arabayı çalıştırmak da neden oluyor dedi.
Kapalı ortamlarda egzoz gazının da karbonmonoksit zehirlenmesine neden
olduğunu ifade eden Sağlam, egzoz gazından kaynaklanan karbonmonoksit
zehirlenmelerinin önlenmesi için aracı çalıştırmadan önce garajın kapısının
açılması gerektiğini belirtti.
Karbonmonoksit zehirlenmelerinden korunmak için soba kullananların bacaların
mevsimsel temizliğini yapmasını öneren Sağlam, şunları kaydetti:
Bacalarda tahliye sorunu varsa atılması gereken gazlar atılamaz ve iç
ortamda birikir. Böyle bir sorunla karşılaşmamak için baca temizlikleri ve
kontrollerinin kış aylarına girmeden mutlaka yapılması gerekmektedir. Mesela baca
temizlenmese bile lodosun etkili olduğu şehirlerimiz var. Batıda Egede çok
duyuyoruz. Lodos tersine estiği zaman bacanın havalanmasını kesebilir. Onun için
bunlara dikkat etmek, hava durumundan haberdar olmak lazım. Sobayı mutlaka
yatmadan önce söndürmeliyiz. Uyunacak odayı da havanladırmak gerekiyor.
Karbonmonoksit zehirlenmesinin önüne geçebilmek için bunlar önemli tedbirler.
-Zehirlenmenin en önemli belirtileri-
Prof. Dr. Sağlam, mangalın bazen kapalı ortamlarda yakılabildiğini
belirterek, karbonmonoksit zehirlenmesinde ocakların şöminelerin de soba kadar
önemli olduğunu söyledi.
Yakılacak yakıt organik olduğu zaman bunun mutlaka havalandırılması
gerektiğinin altını çizen Sağlam, şöyle devam etti.
Peki zehirlendiğimizi nasıl anlarız- Her şey zehirlenme belirtisi
olabilir. Özellikle bir baygınlık, mide bulantısı, baş ağrısı, karın ağrısı,
çarpıntı olabilir. Kişinin rengi önemlidir karbonmonoksit zehirlenmesinde.
Zehirlenen kişinin ciltleri kiraz kırmızısı bir renk alır. Kiraz kırmızısı,
karbonmonoksit zehirlenmesi için en önemli bulgudur. Bilinçli kişiler bunu fark
edebilirler. Onun dışında nörolojik sistemi tutabilir, kişi ajite olabilir, işte
saçmalayabilir, konuşması bozulabilir, konuşamayabilir. Organik yakıtlı ısınma
araçlarının yandığı bir ortamda bu gibi değişikliklerin görülmesi karbonmonoksit
zehirlenmesini akla getirmelidir.
-Tedavi yöntemi-
Karbonmonoksit gazından etkilendiğini bazen kişinin kendisinin bazen de
çevresindeki kişilerin fark ettiğini anlatan Sağlam, alınacak tedbirleri şöyle
sıraladı:
Yapılacak ilk iş kişiyi hemen o ortamdan çıkarmaktır. O ortamdan
çıkardıktan sonra geriye dönüş başlar. Karbonmonoksitin vücuttan atılma süresi
5-6 saattir. Hastanın iyiye gitmesini bekleriz. Tedavi yöntemimiz ise oksijen
tedavisidir. Hafif vakalarda oksijen tedavisi uyguluyoruz ama bazen çok ileri
vakalar olabilir. Bunlarda da hiperbarik oksijen tedavisi dediğimiz tedavi
verilebilir. Böylece karbonmonoksit vücuttan daha kısa sürede atılır.
Sağlam, kışın mutlaka kişilerin soba yakacaklarsa bacalarını, doğalgaz
yakıyorlarsa kombilerini gözden geçirmeleri gerektiğini belirterek, Şofben
gazından zehirlenme de karbonmonoksit zehirlenmesidir. Kişi banyonda
halsizleşiyor, düşüyor kimsenin haberi olmuyor. Çok basit önlemlerle hem kendi
hayatımızı hem de yakınlarımızın hayatını karbonmonoksit zehirlenmesinden
koruyabiliriz diye konuştu.
Yayıncı: Emine Konuk