AKSARAY (A.A) - Ersin Altınsoy - Öner Taş - Kapadokyanın
dünyaca ünlü vadisi Ihlarada yanyana kayalara oyulmuş cami ve kilisenin
bulunmasıyla, vadide bilinenin aksine Hristiyanlarla aynı dönemde Müslümanların
da yaşadığı belirlendi.
Aksaray Müze Müdürü Yusuf Altın, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ihlara
Vadisindeki kültür varlıklarını belirleme ve projelendirme çalışmalarının devam
ettiğini söyledi.
Ihlara Vadisinde daha önce yapılan çalışmalarda tespit edilen tescilli
kültür varlığı sayısının yürütülen bu çalışmayla 12den 45e yükseldiğini ifade
eden Altın, tescil edilen kültür varlıklarından birinin cami olmasının
kendilerini heyecanlandırdığını vurguladı.
Vadide ilk kez bir kaya oyma camiye rastlandığını, bunun Kapadokyanın en
büyük yerleşimi olan Ihlara Vadisi hakkında şimdiye kadar bilinen birçok şeyi
değiştirdiğini belirten Altın, Bu caminin yakınında bir kaya oyma kilise
bulundu. Bu da Ihlarada Hristiyanlarla aynı dönemde Müslümanların da yaşadığını
ortaya çıkarıyor. Üstelik ibadethaneleri birbirine çok yakın dedi.
-Mihrabı, kubbesi olan bir kaya cami-
Kaya oyma caminin son cemaat mahalli ve harimden oluşan bir mekan olduğunu
anlatan Altın, şunları kaydetti:
Caminin girişine, kayaya oyulmuş üç basamakla ulaşılmaktadır. Harimde
kıble yönünde bir mihrap, mihrabda 6 mukarnas bulunmaktadır. Bu caminin en büyük
özelliği kubbeli olması ve kubbelerin oyma bir mekan üzerinde bulunmasıdır.
Burada mihrabdaki özellikler silmelerle geçilmiş. Mihrap nişini görmekteyiz. Cami
çok özenli yapılmış. Kemerli niş oyuklarla hareketlendirilmiş. Dışardan dikkati
çekmeyen cami içine girince şaşırtıyor. Mazgal penceresi ve doğrudan dışarı
açılan giriş kapısı bulunan caminin en büyük özelliği ise yan tarafında bir
kilise bulunması. Girişi farklı bir noktadan olan kilise, yer altı şehri ile
birleşmekte. Cami ile kiliseyi yan yana bularak önemli bir kültür varlığını
ortaya çıkardık.
Kilise ile caminin yakınında bulunan yemeklik adı verilen bölümün
Hristiyanlar ve Müslümanlarca ortak kullanılmasının da mümkün olduğunu dile
getiren Altın, Kilise ve caminin duvarında görülen taraklama tekniği aynı. Bu
aynı döneme ait olduklarını gösteriyor. Yapıların Anadolu Selçuklular dönemine
tarihlendiğini tahmin ediyoruz dedi.
-Turistlerin çok az gezdiği bir bölgede-
Ihlara Vadisinde kayalara oyulmuş bir caminin bulunmasının burada
Müslümanların yaşadığının delili olduğunu belirten Altın, Cami, vadi içinde
turistlerin en az gezdiği bölgede yer alıyor. Belisırma köyünden Yaprakhisar
yönüne giderken 3,5 kilometre mesafede Ihlara Vadisinin sağ kayalık yamacında,
nehrin yaklaşık 50-60 metre yukarısında yamaç boyunca oyularak yapılmış bir dizi
kaya oyma yapıdan bir tanesi. Burası vadiye gelen turistlerin tur kapsamı dışında
kalan bir bölge diye konuştu.
Altın, ayrıca vadinin çıkışında yer alan Yaprakhisar köyünde de bir kaya
cami tespit ettiklerini belirterek, yapılacak yeni çalışmalarla daha birçok
mekanın ortaya çıkarılabileceğini sözlerine ekledi.
Yayıncı: Ahmet Kayır