KONYA (A.A) - Rıfat Yerlikaya - Dünyada biyodizele hızlı bir
yönelişle birlikte uçaklarda yakıt ham maddesi olarak kullanımı konusunda yapılan
testlerde başarılı sonuçların alındığı ketencik bitkisinin, ülkemizde de
kolaylıkla üretilebileceği belirtildi.
Selçuk Üniversitesi (SÜ) Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim
Üyesi Prof. Dr. Mustafa Önder, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiyenin
bitkisel yemeklik yağ üretiminde kendi ihtiyacını karşılayabilecek durumda
olmadığını, son yıllarda biyodizel elde etme amacıyla ihtiyaç duyulan bitkisel
yağ talebinin de bu ihtiyacı artırdığını söyledi.
Türkiyede yağ bitkileri olarak ayçiçeği, kanola, soya, aspir, susam,
yerfıstığı ve haşhaş üretiminin yapıldığını ifade eden Önder, Bu bitkilerden
elde edilen toplam yağ, ihtiyacımızın yaklaşık 3te birini karşılamaktadır.
Türkiyede henüz üretimi yapılmayan ketencik bitkisi ülkemizin yağ açığını
azaltmada kullanabileceğimiz bitkilerden biri olabilir dedi.
Ketencik bitkisinin, içerdiği yüksek miktardaki Omega-3 ve Omega-6 yağ
asitleri nedeniyle insan sağlığı için de önemli olduğuna dikkati çeken Önder, bu
bitkinin biyodizel elde edilmesinde de kullanılabildiğini belirtti.
-Jet yakıtı üretimi-
Önder, yaptığı literatür taramasına göre ketencik yağından jet yakıtı
üretilmesi alanında dünyada önemli çalışmalar gerçekleştirildiğini vurgulayarak,
şunları kaydetti:
Japon hava yolları ve ABD hava kuvvetlerinin (USAF) uçak yakıtı olarak
kerozin (jet yakıtı) kullanımını önemli oranda düşürmek ve petrol bağımlılığını
stratejik seviyede azaltmak amacıyla ketencik üzerinde çalışmalar yaptığı
biliniyor. 2011 yılında USAFa ait bir F-22, yakıt deposunda yüzde 50 kerozin ve
yüzde 50 ketencik bitkisinden elde edilen yakıt karışımıyla başarılı bir uçuş
gerçekleştirdi. USAF bu sayede hem kerozin ihtiyacını yüzde 50 oranında düşürmüş
ve dışarıya bağımlılık oranını azaltmış olacak, hem de yakıt kazanımı açısından
daha çevreci ve ucuz bir çözüm olan ketencik yakıtını F-22lerden başlayarak
kullanacaktır.
Ketencik bitkisinin sadece ABDde ve Avrupanın bazı bölgelerinde sınırlı
miktarda üretildiğini anlatan Önder, Türkiyede ise henüz bu bitkinin üretiminin
yapılmadığını dile getirdi.
-Türkiyenin dışa bağımlılığını azaltabilir-
Önder, ketenciğin Türkiyede üretimine başlanmasının ekonomik ve stratejik
açıdan önemli getirileri olacağını, bunun; özellikle akaryakıt konusunda dışa
bağımlı olan ülkemizin bağımlılığını zaman içinde önemli ölçüde azaltabileceğini
söyledi.
Türkiyede ketenciğin yetiştirilebileceği uygun toprak ve iklim koşullarının
olduğunu vurgulayan Önder, Literatürde, ketenciğin soğuğa ve kuraklığa karşı
toleranslı olduğu, ağır killi topraklar hariç farklı iklim ve toprak yapısına
sahip çok değişik alanlarda yetişebileceği, hastalık ve zararlılara diğer kültür
bitkilerine göre daha dayanıklı olduğu bilgileri mevcut. Çok fazla suya ihtiyaç
duymaması, Orta Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde kışlık da
yetiştirilebilir olması, ülkemizde nadas alanlarının azaltılmasında önemli bir
yere sahip olabilecektir diye konuştu.
Önder, ketenciğin ülkemizde de üretilmeye başlanması konusunda adaptasyon
çalışmalarına zaman geçirilmeden başlanması gerektiğini sözlerine ekledi.
Yayıncı : Ahmet Kayır