TOKAT (A.A) - Gaziosmanpaşa Üniversitesi (GOÜ) Ziraat Fakültesi
Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Karadağ, mürdümük
bitkisinin, kurak ve yarı kurak bölgelere uygun yem bitkisi olduğunu söyledi.
Karadağ, AA muhabirine yaptığı açıklamada, mürdümük bitkisinin, yıllık yağış
miktarının 250 milimetreye kadar düştüğü anlarda yetiştiğini belirterek,
Mürdümük, bu özelliğiyle kuraklığa en fazla dayanabilen kültür bitkilerinin
başında gelmektedir. Diğer yandan mürdümük, kuraklığa dayanıklılığı yanında
yıllık yağışın yüksek olduğu veya su altında kalan alanlarda da başarıyla
yetişebilmektedir. Mürdümük, erken dönemde su altında kalmaya ve geç dönemde
kuraklığa dayanıklılığı sebebiyle çeltik tarımının yapıldığı bölgelere çok iyi
uyum göstermektedir. Mürdümük türleri dünya genelinde yeşil ot, kuru ot ve tane
yem olarak hayvan beslenmesinde, yeşil gübre bitkisi olarak toprak yapısının
iyileştirilmesinde ve yemeklik tane baklagil veya sebze olarak insan
beslenmesinde kullanılmak üzere yetiştirilmektedir diye konuştu.
Mürdümük türlerinin, Türkiyenin hemen her bölgesinde yetiştiğini aktaran
Karadağ, Mürdümük daha çok baklagiller (Fabaceae) üyelerinin gen merkezi olarak
bilinen Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yayılış göstermektedir. Ülkemizde
çok dar alanlarda ve sınırlı miktarlarda sadece yaygın mürdümük ve nohut
mürdümüğünün tarımı yapılmaktadır. Türkiyede 3 bin 500 hektar alanda mürdümük
ekilmekte. 3 bin 500 ton tane üretilmektedir. Bu üretimin önemli bir miktarı Uşak
ilinde bin 729 hektarlık alanda gerçekleştirilmektedir. Türler genelde yem
bitkisi olarak yetiştirilmekle birlikte, taneleri bazen insan beslenmesinde de
kullanılmaktadır ifadelerini kullandı.
GOÜ Ziraat Fakültesinde 2006-2010 yılları arasında proje çalışması
yaptıklarını ifade eden Karadağ, TÜBİTAK destekli Bazı Mürdümük Hatlarının
Verim, Kalite ve Nörotoksik Aminoasit İçeriğinin Belirlenmesi Üzerine Bir
Araştırma adlı projede, Tokat-Kazova ekolojik koşullarında 26 hat ile kışlık ve
yazlık olarak bir çalışma yürüttük. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi
yanında Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü de yer aldı dedi.
Projeyi 2010 yılında tamamladıklarını belirten Karadağ, şunları kaydetti:
Proje ile hayvancılıkta kaba yem açısından oldukça önem taşıyan yüksek ot
ve tane verimli ve düşük --ODAP içeriğine sahip hatlar belirlendi. Tokat ve
yöresinde 1993 yılından beri bir baklagil yem bitkisi olan mürdümük ile ilgili
gerek Gaziosmanpaşa Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri gerekse TÜBİTAK
destekli projeler yürüttük. Yapılan çalışmalara sonucunda Tokat ve yöresi gibi
geçit iklim kuşağına uygun en yüksek ot ve tohum verimi ile yüksek kaliteye sahip
5 mürdümük hattı belirlendi. 2009 yılında Ankara Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon
Merkezi Müdürlüğüne tescil edilmesi amacıyla müracaat ettik. Bir baklagil yem
bitkisi olan mürdümükte Türkiyede şu ana kadar sadece Ankara Tarla Bitkileri
Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünce geliştirilen Gürbüz-2001 çeşidi tescil
edilmiştir. 2009 yılında tescil amacıyla müracaat ettiğimiz 5 mürdümük hattının
tescil işlemlerinin tamamlanmasını bekliyoruz. Mürdümüğün, yürütmüş olduğumuz
tescil işlemlerinin tamamlanması durumunda ülkemizde hem çeşit sayısının
artmasına hem de Türk tarımına ve hayvancılıkla uğraşan Türk çiftçisinin kaba yem
açığının azaltılmasında önemli bir rol oynayacağı düşünüyoruz.
Muhabir: Ekber Türkoğlu
Yayıncı: Ahmet Ekici