TRABZON (A.A) - Burak Altunöz - Gıda Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığınca lüferin biyoekolojik özellikleri ortaya çıkartılarak buna göre
stratejiler belirlemek amacıyla başlatılan projede, denizlerin cesur balığı
Çanakkale Boğazından Hopaya kadar izlenecek.
Türk mutfağında damak tadı bakımından ön sıralarda yer alan ve her dönem
ticari açıdan yüksek değer taşıyan lüfer, Türk balıkçılarının Karadenizde hamsi,
istavrit ve palamuttan sonra en önemli avını oluşturuyor.
AA muhabirinin, Trabzon Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü
yetkililerinden aldığı bilgiye göre, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
tarafından lüferin özelliklerinin ortaya çıkarılarak sürdürülebilirliği için
strateji belirlenmesi amacıyla Çanakkale Boğazından Hopaya: Lüfer
Popülasyonunu İzleme adıyla proje hazırlandı.
Trabzon Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsünün yanı sıra İstanbul
Üniversitesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve Bandırma Koyunculuk
Araştırma Enstitüsü işbirliğinde bu yıl itibariyle uygulamaya konulan projede 27
araştırmacı görev alıyor
Başta lüfer popülasyonunun göç karakteri olmak üzere, biyoekolojik
özelliklerinin tanımına yönelik bugüne kadar tatmin edici çalışma yapılmaması ve
bu nedenle yıllardır rasyonel bir yönetim stratejisi uygulanamaması projenin
çıkış noktasını oluşturuyor.
Proje ile lüferin büyüme, üreme, beslenme, göç gibi temel biyoekolojik
özellikleri tespit edilerek, türün sürdürülebilirliği için gerekli stratejilerin
uygulanmasına yönelik bilgiler elde edilebilecek. Bu verilere ek olarak her türlü
av aracı ile balıkçılar tarafından avlanan lüfer popülasyonlarının stok yönetimi
ve avcılık düzenlemeleri için ilk üreme ve ilk avlanma boyu belirlenecek.
Proje kapsamında ilk olarak saha çalışmaları yapılarak avlanan lüferlerden
örnekler alınacak, avcılık verileri kaydedilecek ve avlanan bölgelerin tespiti
yapılacak. 2015e kadar devam edecek projenin maliyeti 329 bin 100 lira olarak
belirlendi.
-Lüferde gözle görülür düşüş-
Büyüklüğüne göre defne yaprağı, çinekop, sarıkanat, lüfer ve kofana olarak
adlandırılan balık, mart ile haziran ayları arasında ürüyor. Sırt kısmı koyu
mavi, alt tarafı ise gümüş renginde olan lüferin ortalama ağırlığı yarım ile bir
kilogram arasında değişebiliyor.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel
Müdürlüğünün, avcılığı yapılan önemli deniz balığı türlerine ait 2002-2011
yılları arasındaki verilerine göre lüfer avında son 10 yılda gözle görülür bir
düşüş yaşanıyor. 2002 yılında avlanan lüfer miktarı 25 bin tondan 2011de 3 bin
122 tona geriledi.
Lüferin son 10 yıldaki avlanma istatistiği şöyle:
Yıl Avlanan lüfer/Ton
------ ------------------
2002 25.000
2003 22.000
2004 19.901
2005 18.357
2006 8.399
2007 6.858
2008 4.048
2009 5.999
2010 4.744
2011 3.122
Yayıncı: Murat Kaban