MUĞLA (A.A) - Marmariste deniz içinde yanardağ araştırması
yapan bilim insanlarından Anadolu Üniversitesi Yer ve Uzay Bilimleri Araştırma
Enstitüsü Doğal Afetler ve Yer Bilimleri Araştırma Birimi Koordinatörü Prof. Dr.
Berkan Ecevitoğlu, Bozburun ve Sömbeki Adası arasında bir yanardağın olması,
yeniden harekete geçmesi veya yeni bir yanardağ oluşumu mümkün dedi.
Marmariste son zamanlarda meydana gelen depremlerin büyük bir depremin
habercisi mi olduğunu ya da bir yanardağdan mı kaynaklandığını tespit etmek
için harekete geçen bilim insanlarından oluşan ekip, araştırmalarını sürdürüyor.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Jeofizik Mühendisliği Bölümü ve Maltepe
Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yüksek Mühendis Prof. Dr.
Övgün Ahmet Ercan ve serbest Jeofizik Yüksek Mühendisi Hakan Beyaz ile deniz suyu
sıcaklığıyla ilgili ölçümler yapan Prof. Dr. Berkan Ecevitoğlu, AA muhabirine
yaptığı açıklamada, titreşim ölçen cihazı, volkan bacası olabileceğini tahmin
ettikleri yere yakın kurduklarını söyledi.
Denizdeki sıcaklık değişimlerinin çok önemli olduğunu vurgulayan Ecevitoğlu,
İlk günkü çalışmada deniz suyu sıcaklığı ölçümlerinin bir kısmını
gerçekleştirdik. Hakikaten su tabanına yayılan bir magma varsa, onun oluşturduğu
etkileri görmeye çalışıyoruz. Ayrıca gaz çıkışını da tespit etmeye çalışıyoruz.
Çünkü bu tip magma tabana yayıldığı zaman içinde sıkışmış olan gazı serbest
bırakıyor. Onların oluşturduğu etkileri görmeyi ümit ediyoruz. Tabi bunların
hepsi şu an için varsayım, kesinleşmiş bir şey yok diye konuştu.
Deprem açısından bölgede ciddi bir hareketlilik olduğuna işaret eden
Ecevitoğlu, sarsıntıların normal depremden farklı bir yayılım gösterdiğini
anlattı.
-Yanardağ bölge için alışılmamış değil-
Aktif olmayan yanardağların yeniden harekete geçebileceğine dikkati çeken
Ecevitoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
Yaklaşık 10 kilometrelik bir daire içinde ciddi bir yoğunlaşma var. Onun
incelemesini yapıyoruz. Bu incelemede bir volkan bacasının silueti çıkıyor.
Bunlar bizi şüpheye düşürüyor. Batı tarafına baktığımızda Gökova Körfezinin
girişinde 3 Yunan adası var ve bunların yanardağ olduğu biliniyor. Bizde ise
Ispartanın güney batısında Gölcük Yanardağı var. Bu yanardağ zincirinde 12 ada
var. Atinadan başlıyor ve bir yay yaparak Ispartaya kadar geliyor. Bundan
dolayı yanardağ bölge için hiç de alışılmamış bir şey değil. Bozburun ve Sömbeki
Adası arasında da bir yanardağın olması, yeniden harekete geçmesi veya yeni bir
yanardağ oluşumu mümkün. Bunun için acaba bir tedbir alabilir miyiz
düşüncesiyle araştırma yapıyoruz. Ancak öncelikle yanardağ olduğundan emin
olmamız gerekiyor.
Yanardağlara öldü gözüyle bakılmaması gerektiğini vurgulayan Ecevitoğlu,
uyur haldeki yanardağlarda tekrar hareketlenme olabileceğini bildirdi.
Türkiyede aktif yanardağ yok diye bu konularla ilgilenmemenin yanlış bir
düşünce olduğuna değinen Ecevitoğlu, Her an olma riski var ve bunu görüyoruz.
Yakınımızdaki Yunan adalarında bu risk var ifadelerini kullandı.
-Türkiyenin ilk deniz içinde yanardağ olasılığı araştırması-
Prof. Dr. Ahmet Ercan ise yaptıkları ölçümlerde deniz suyu sıcaklığının 55
ile 67 fahrenhayt arasında değiştiğini söyledi.
İlk günkü araştırmada Yanardağ düşüncesinin doğru olabileceği yönünde
bilgi sahibi olduklarını anlatan Ercan, Değişik sıcaklık değerleriyle
karşılaşmış olmamız, yanardağ kuşkumuzu destekler nitelikte oldu. Ancak sonuca
varıcı nitelikte bir şey söylemek için çok erken dedi.
Aynı bölgede 2009 yılında deniz içinde kaynamalar görüldüğünü ifade eden
Ercan, Deniz fokur fokur kaynamış ve fışkırmalar var. Denizin üstünde bir buğu
oluşmuş, gaz kokusu gelmiş. Bütün bunlar yanardağ tezini destekliyor. Son
depremde Sömbeki Belediye Başkanı, Adada deniz yükselmesi oldu diyor. Demek ki
bir iç püskürme oldu ve deniz ondan dolayı yükseldi diye konuştu.
Ercan, 4.8lik bir depremin deniz dibinde yapacağı yarığın boyunun 3
kilometreyi bulabileceğine dikkati çekerek, buradaki olayın sadece tektonizmadan
ibaret değil, aynı zamanda yanardağ bileşiminden kaynaklandığı kanısını
taşıdıklarını belirtti.
Bir iç püskürme ve yayılma olduysa bunun deniz yükselmesi yapacağına işaret
eden Ercan, Bunlar çok önemli kanıtlar. Halkla konuştukça daha farklı kanıtlar
da gelecektir. Jeofizik açısından da bunun kanıtlanması gerekiyor. Bilim daime
kuşkuya dayanır. Dolayısıyla ölçümlerimiz devam edecek dedi.
Türkiyede ilk kez deniz içinde yanardağ olasılığı araştırması
yapıldığını vurgulayan Ercan, bunu bir afete dönüşmeden önemsemek gerektiğini
dile getirdi.
Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, bölgedeki ilk çalışmaların bir hafta
süreceğini, daha sonra belirli dönemlerde tamamlayıcı nitelikte çalışmalar
yapılacağını sözlerini ekledi.
Muhabir: Levent Kişi
Yayıncı: Hızır Hacısalihoğlu