MARDİN (A.A) - Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, Bu yıl ilk
çeyrekte ithalatta bir artış ve hızlanma, ihracatta ise aşağı yukarı zayıf da
olsa bir artış var. İthalattaki artış bizce iç talepteki canlanmanın önemli bir
işareti dedi.
Başçı, Mardin Ticaret ve Sanayi Odasınca Hilton Garden Inn Otelde
düzenlenen Para Politikaları konulu konferansta yaptığı konuşmada, 2011
yılının nihai yurt içi talebin üretime göre çok daha fazla olduğunu belirterek,
harcamaların gelirin çok üzerinde olduğunu söyledi.
Fazla harcamaların yurt dışından finanse edildiğini ifade eden Başçı,
bunların bir kısmının yatırım, bir kısmının ise tüketim harcaması olarak
düşünülebileceğini belirtti.
-2012 yılına dengelenme yılı adını veriyoruz-
Başçı, Türkiyenin tarihinde ilk kez yüzde 10luk cari açık verildiğine
dikkati çekerek, şöyle dedi:
Peki, dünyada yüzde 10 cari açık verip de bu şekilde devam eden ülke var
mı- diye baktığımızda cevabı, hayır. Uzun süre yüzde 10luk cari açık
veremiyorsunuz, vermeye kalktığınızda sert bir şekilde bir krizle bir düzeltme
sağlanıyor ve tekrar cari açık makul seviyelere düşüyor. Biz bu gidişatı görünce
burada bir şey yapmak lazım dedik. Türkiye, yüzde 8,5 büyüsün ama cari açık
vermeden bunu yapabilir mi- diye düşündük. O günkü şartlar altında hayır
yapamaz dedik. Dolayısıyla bizim mutlaka iç taleple ilgili tedbir almamız
gerekliydi. Çünkü siz almasanız bu tedbiri piyasa bir yıl sonra üstelik daha sert
bir şekilde, büyümeyi eksiye düşürecek şekilde finansal kriz yoluyla yapabiliyor.
Türkiye ilk defa böyle bir tercihte bulundu ve dedi ki; politikalarla bu cari
açığı kademeli bir şekilde aşağı doğru çekebilir miyim-. Daha sonra kararını
vererek ilgili kurumları harekete geçirdi. Gereken tedbirler alındı. Bunların
sonucunda makas kapanmaya başlandı. Bir yılda cari açık yüzde 10dan yüzde 6ya
düştü. Toplam harcama ile gider arasındaki makas kapanmaya başladı. Gelir artmaya
devam ederken harcamalar yatay bir seviye izleyerek Türkiye belki iktisat
tarihinde bir vaka çalışması olacak şekilde ilk kez kendisi bu dış dengeyi
düzeltmeye başladı. Hangi noktaya geldiğimize baktığımızda yüzde 10 olan cari
açık yüzde 6 civarına inmiş oldu. Bir yıl zarfında bunu yapmış oldu. Dolayısıyla
biz 2012 yılına dengelenme yılı adını veriyoruz.
Başçı, bunun yan etkisi olarak büyümenin biraz yavaşladığını ifade ederek,
Sadece ihracat yoluyla büyümeye katkı verildi. Bunun faydasını 2013, 2014, 2015
yılında göreceğiz. Yeter ki; bu makas tekrar çok fazla açılmasın ve dengeli
büyüme devam etsin diye konuştu.
-Cari açık-
Başçı, yüzde 6 cari açığın mevcut dünya konjonktüründe sürdürülebilir gibi
görünebildiğini dikkati çekerek, yüzde 5 civarındaki bir cari açığın ise
Türkiyede problemsiz ve sürdürebilir göründüğünü belirtti.
Toplam cari açık rakamlarında da bu cari açıktaki azalmanın görülebildiğini
vurgulayan Başçı, Ama hala Türkiyenin önemli sayılabilecek bir cari açığı var.
Bu yıl ilk çeyrekte ithalatta bir artış ve hızlanma, ihracatta ise aşağı yukarı
zayıf da olsa bir artış var. İthalattaki artış bizce iç talepteki canlanmanın
önemli bir işareti. Burada yatırım ve tüketimin de bir miktar katkısı var.
Dolayısıyla 2013 yılında cari işlemler dengesinin gayri safi oranı geçen yıldan
biraz daha yüksek olabilir dedi.
Peki AB hızla küçülür ve dünya ticareti hızla daralırken Türkiye nasıl
oldu da, ihracatını hala büyüme bölgesinde tutmayı başardı- diyen Başçı, burada
iş adamlarının takdir ve tebrik edilmesi gerektiğini belirtti.
Başçı, dinamizm ve esnekliğin Türkiyede anahtar kelimeler olduğunu
vurgulayarak, şunları kaydetti:
İş adamlarımız, Avrupaya satamıyorsak o zaman başka ülkelere satarız
arayışına girdi ve en yakın ülkeler de biliyorsunuz Irak başta olmak üzere diğer
komşu ülkeler. Dünyada iki önemli değişim yaşandı. AB yeniden gözden geçirildi.
Diğer önemli değişim ise Orta Doğu ve kuzey Afrika bölgesinde yaşandı. Siyasi
açıdan çok önemli bir değişim. Türkiye bu her iki bölgeye de komşu. İş
adamlarımızın gösterdiği başarı gerçekten de kolay değil. İş adamlarımız nerede
talep varsa oraya hızla yönelerek, ihracatı bölgede tutmaya devam ediyorlar. Keza
Libyadaki problemler bittikten sonra Libyaya da ihracatımız artıyor.
İhracatçılarımız bu şekilde Avrupadaki yavaşlamayı telafi etmeyi bir ölçüde
başarmış oldu.
(Sürecek)
Muhabir: Ekip / Sema Kaplan
Yayıncı: Behçet Güngör