MARDİN (A.A) - İbrahim Sincar/Necdet Doğruyol - Midyatın eski
ismi Hah olan tarihi Anıtlı köyü, ilk kez görenleri adeta büyüleyen
eserleriyle turizme kazandırılmayı bekliyor.
Anıtlı köyünde yer alan ve Süryanilerin Mor Gabriel Manastırından sonra 9
asır boyunca Metropolitlik merkezi olarak kullandığı Mor Sobo Katedrali ile 2 bin
yıllık anıtın üzerine kurulan Meryem Ana Kilisesi görenleri adeta büyülüyor.
Sabancı Mardin Kent Müzesi Müdürü Gani Tarkan, AA muhabirine, Anıtlı köyünün
sanat tarihi ve arkeoloji bilimi açısından çok önemli bir yer olduğunu söyledi.
Köyde yer alan 2 bin yıllık anıtın üzerine kurulmuş Meryem Ana Kilisesinin
muhteşem bir yapıya sahip olduğunu ifade eden Tarkan, Meryem Ana Kilisesinin
bölgenin ilk portatif yapılarından biri olduğunu bildirdi.
Bazı kaynaklarda, köydeki Meryem Ana Kilisesinin milattan sonra 1. yüzyılda
yapıldığının yer aldığını aktaran Tarkan, şöyle konuştu:
2 bin yıllık anıtın üzerine kurulmuş bir kilisedir. Meryem Ana
Kilisesinin başka bir örneği yok. Meryem Ana Kilisesinde haçın üzerinde İsanın
ruhunu betimleyen güvercin figürü var. Bu, sadece buradaki Meryem Ana
Kilisesinde var. Bu bölgede ve dünyadaki kiliselerde şu ana kadar benzerini
görmedik. Mor Sobo Kilisesi olarak bilinen merkezi katedralin bir bilim merkezi
olmuş. O dönemlerde bu köye Ortadoğudan gelen öğrencilere eğitim verilirmiş.
Tarkan, inanç turizmi bakımından çok zengin potansiyele sahip köyün turizme
kazandırılması gerektiğini de sözlerine ekledi.
-Sanatçılar özel olarak bölgede çalışmalı-
Artuklu Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Güner Coşkunsu da
Mardinin siyasi, dini ve kültür tarihi açısından çok önemli bir yere sahip olan
ve Turabdin bölgesinde istisnai bir şekilde korunabilmiş olan Anıtlı köyüne keşif
gezisi düzenlediklerini bildirdi.
Köyü, halka, bilim dünyasına, yöneticilere, sanatçılara ve turizm sektörüne
tanıtmak ve disiplinler arası çalışmalara teşvik etmek için uğraştıklarını dile
getiren Coşkunsu, bu geziyle köyün arkeolojik, antropolojik, topografik, sanat
tarihi ve sanatsal açıdan holistik bir değerlendirmesinin yapılabilmesi ve
ileride yapılacak disiplinler arası ve uluslararası projeler için fikir
üretilmesini amaçladıklarını kaydetti.
Artuklu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Ali
Asker Bal ise ilk defa bu köye geldiğini ve çok etkilendiğini söyledi.
Sanatçıların mutlaka burayı görmesi gerektiğini belirten Bal, Buradaki
mimari yapılar mozaikler bir sanatçı olarak beni çok etkiledi. Birçok sanatçının
özel olarak burada çalışması, esinlenmesi gerekiyor. Türkiyede sanat yapan
insanların bu tür yerleri gezerek, bu zengin kaynağı kullanarak çok daha iyi
sanatsal ürünler ortaya çıkarabileceklerini düşünüyorum dedi.
-40 kilise varmış-
Anıtlı Köyü Muhtarı Habib Doğan da köyün bölgedeki Hristiyanların önemli
yaşam alanı olduğunu, halihazırda köyde 18 Süryani ve 1 Müslüman aile bulunduğunu
belirtti.
Eski Anıtlı köyünün tamamen toprak altında ve arkeologlar tarafından
keşfedilmesi gereken bir yer olduğunu ifade eden Doğan, şöyle dedi:
Köydeki Mor Sobo Kilisesi olarak bilinen merkezi katedral 9 asır boyunca
Turabdin bölgesinde metropolitlik merkezi olarak kullanılmış. Timurlenk döneminde
yıkıldıktan sonra o özelliğini yitiriyor. Mardin Müze Müdürlüğü tarafından geçen
aylarda Mor Sobo Katedralinde bir kazı çalışması yapıldı. İç tarafı iç kısmı
temizleniyor. Zannedersem bir dönem sonra her şey açığa çıktığı zaman çok önemli
bir yer olacak. Turizm açısından çok önemli bir yer. Hatta mutlaka herkesin gelip
görmesi gereken bir yer.
Yayıncı: İrfan Cemiloğlu