BAYBURT (A.A) - Abdulkadir Nişancı - Türk mimarisinin önemli
ustalarının günümüze armağanı olan ve mimarileri ile bulundukları şehirlerin
sembolü haline gelmiş birçok eser, Bayburtlu taş işçiliği ustası Ömer Kırmızının
eliyle geçmişi geleceğe anlatmaya devam ediyor.
Kırmızı, Sakaryadaki Ali Fuat Paşa Köprüsünden Kayserideki Şahruh
Köprüsüne, Merzifon Saat Kulesinden İzmir Saat Kulesine, Kırşehirdeki Kesik
Köprüden Van ve Bayburt Kalesine, Trabzondaki Sümela Manastırından Bosna
Hersekteki Mostar Köprüsüne kadar mimarileri, işçilikleri ve görkemleriyle ünlü
birçok tarihi mekanın restorasyonunda görev aldı.
Kırmızı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, baba mesleği olan taş işçiliğini
40 yıldır yaptığını belirtti.
Savaşta yıkılan Mostar Köprüsünün yapımının öncelikli hayali olduğunu ifade
eden Kırmızı, "Mostar Köprüsünün yapım ihalesini gazetede gördüm, çalıştığım
şirkete bildirdim. Şirketimiz biz bunu alamayız dedi. Ben de referansımız
olduğunu söyledim. Onlar da referansımızın ne olduğunu sorunca referans benim,
çünkü köprüleri yapan benim dedim. Benim referansımla gittiler ve ihaleyi
aldılar" dedi.
Mostar Köprüsünü aslına uygun yaptıklarını dile getiren Kırmızı, şunları
söyledi:
"Orijinal taşını orada bulduk, taşı tamamen el işçiliğiyle işledik. Hiçbir
makine kullanmadık. Zaten makine kullanımını da yasakladılar. Yani aslı nasılsa
biz de aynen öyle, tarakla, murçla yaptık. Çalışmalara UNESCOdan 12 mühendis de
katılmıştı. Köprüyü nasıl yapacağımı sordular, ben de Osmanlının kullandığı
yöntemi anlattım, mühendislerin dışında hepsi yöntemi kabul etti. Önce köprünün
çizimini yaptık, sonra taşların konulacağı yerleri belirledik ve uzun süren bir
çalışmanın ardından kilit taşını koyarak köprüyü tamamladık. Mostar Köprüsünü
yeniden ayağa kaldırmak en büyük hayalimdi, bunu gerçekleştirdim. Şimdi de
Bayburtta kenti iki yakaya ayıran Çoruh Nehri üzerine taş köprü inşa etmek
istiyorum" diye konuştu.
-"Bayburta bir eser bırakmak istiyorum"-
Kırmızı, Mostar Köprüsünün açılışında kendisine verilen plaketi kabul
etmediğini belirterek, "Benim plaketim Bayburttaki yıkılmış tarihi taş köprüyü
yeniden hayata geçirmek olacak dedim. Karayolları Genel Müdürlüğünden Bayburtun
tarihi taş köprüsünü yapmayı rica ettim. Benden köprünün fotoğrafını istediler.
Geldim ancak fotoğrafı bulamadım" dedi.
İkinci hayalinin memleketi Bayburtta Mostar Köprüsüne benzer bir köprü
yapmak olduğunu vurgulayan Kırmızı, "Bayburta bir eser bırakmak istiyorum.
Bayburtumuza temiz, güzel bir köprü yapalım. Kalenin önünde, Çoruh Nehri
üzerinde, kaleye yakışır bir köprü inşa edelim. Şehir merkezindeki köprüler
gerçekten kötü durumda" diye konuştu.
Kırmızı, teknolojinin taş işçiliği ustalığını da bitirdiğini ifade ederek,
"Makinelerin çıkmasıyla ustalık bitti. Makine taşı yakıyor. Yani taşın yüz yıllık
ömrünü elli yıla indiriyor. Bayburtta ustalar var ancak saysanız 20yi geçmez.
Yeni nesil ise makineden çıkan taşı kullanıyor" dedi.
Yayıncı: Murat Kaban