NİĞDE (A.A) - Musa Özyürek-Betül Abbak - Niğdede yaşları 8 ile
15 arasında değişen ve semt pazarlarında boş kiracı diye bağırarak müşteri
arayan çocuklar, pazar alışverişi yapan vatandaşların yükünü el arabalarıyla
taşıyarak okul harçlıklarını çıkarıyor.
Niğdede semt pazarlarında yaklaşık 100 yıl önce eşek ve katırlarla yapılan
yük taşıma işi, artık ilköğretim çağındaki çocuklar tarafından ayaklarına bilye
takılarak yeniden şekillendirilen el arabalarıyla yapılıyor.
Yaz tatili boyunca semt pazarlarını mesken tutan ve boş kiracı diye
bağırarak müşteri arayan çocuklar, alışveriş yapan vatandaşların yükünü cüzi bir
ücret karşılığında evlerine kadar taşıyor. Daha çok yaşlıların ve kadınların yük
taşıttığı çocuklar, hem aile bütçesine katkı sağlıyor hem de okul harçlıklarını
çıkarıyor.
Yaklaşık iki yıldır pazarda yük taşıyan 13 yaşındaki Mücahit Öcal, sınıf
arkadaşıyla başladığı bu işi severek yaptığını söyledi. Haftada iki gün
pazarlarda yük taşıdığını anlatan Öcal, günlük 40-50 lira kazandığını belirterek,
Bu işi yaparak hem aile bütçesine katkıda bulunuyorum hem de okul harçlığımı
çıkartıp ailemin yükünü hafifletmiş oluyorum. Bu güne kadar kazandığım parayla
kendime 5-6 çift ayakkabı, pantolon, tişört, şapka ve okul kıyafetleri gibi
çeşitli ihtiyaçlarımı aldım. Ayrıca kazandığım paranın bir kısmını da sosyal
ihtiyaçlarım için harcıyorum diye konuştu.
12 yaşındaki Süheyl Uzel de sanayideki ustasının tavsiyesi üzerine bu işe 3
ay önce başladığını ve günlük 40 lira kazandığını söyledi. Taşıma ücreti
belirlemediklerini ifade eden Uzel, Yükün azlığı veya çokluğu aldığımız parayı
değiştirmiyor. Yükünü taşıdığımız kişi gönlünden ne koparsa o kadar veriyor.
Günlük 15-20 kişinin yükünü taşıyorum. El arabasının ayaklarına taktığımız
bilyeli tekerlek, yük taşımamızı kolaylaştırıyor. Arabayı kaldırmamıza gerek
kalmadan ittirerek taşıma işini yapabiliyoruz dedi.
Çocuklara yük taşıtan 42 yaşındaki Birsen Dağcı ise pazar alışverişini tek
başına yapmak zorunda kaldığını ve aldıklarını taşımakta zorlandığını, bu nedenle
de yük taşıyan çocuklara ihtiyaç duyduğunu belirterek, Alışverişte hızlanarak
zaman kazanmamıza imkan sağlıyorlar. Sağ olsunlar aldığımız ürünlerimizi evimizin
kapısına kadar taşıyorlar ifadelerini kullandı.
Araştırmacı yazar ve emekli öğretmen Sabri Özdağ da yörede boş kiracılık
olarak adlandırılan bu işin geçmişinin 100 yıl öncesine dayandığını söyledi.
Eski dönemlerde yetişkinler tarafından katır ve eşeklerle yapılan bu işin,
bir dönem akli dengesi yerinde olmayan kişilere dahi yaptırıldığını belirten
Özdağ, Bu kişilerin hem topluma kazandırılması hem de vatandaşların işinin
görülmesi amaçlanırdı. Günümüzde ise bu geleneği ilköğretim çağındaki çocuklar
devam ettiriyor. 15 yaşına gelen çocuklar, utandıkları için bu işi devam
ettirmiyor, mesleği daha küçük yaştaki çocuklara bırakıyor. Bu geleneğin bu
şekilde daha uzun yıllar devam edeceğine inanıyoruz diye konuştu.
Yayıncı: Ahmet Ekici