BARTIN (A.A) - Kasım Sakallı - Bartında Rumlar tarafından inşa
edilen, 4 kilometre uzaktaki kaynaktan kanallar aracılığıyla taşınan suyla
çalışan değirmen, 3 asırdan beri yöre halkının buğday ve arpasını öğütüyor.
Bartına elektrik gelmeden önce, gündüz un ve mısır öğüten değirmen, akşam
da dinamo ile beldenin elektrik ihtiyacının bir kısmını karşılıyordu.
Ulus ilçesine bağlı Kumluca beldesinde faaliyet gösteren değirmenin sahibi
Ömer Çetin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, teknolojinin gelişmesiyle halkın
bakkaldan dahi un almadığını, tamamen hazır gıdalara yöneldiğini belirterek, bu
nedenle işlerinin azaldığını söyledi.
Değirmende tahıl, buğday, arpa, mısır gibi ürünlerin öğütüldüğünü dile
getiren Çetin, Artık köylerde yaşayan kalabalık nüfus yok, yaşayanlar ise yaşlı
ve bağ bahçe işlerini kendilerine yetecek kadar yapan kişiler. Onlar da küçük
alanlarda yetiştirdikleri mısırı getirir. Bunun haricinde ise ahırında hayvanı
olanlar yem öğüttürürler diye konuştu.
Rumlardan kalan değirmeni kayınpederinden devraldığını anlatan Çetin, şöyle
konuştu:
Değirmen hazır bir derenin ya da akarsunun yanına kurulmamış. Yaklaşık 300
yıldır 4 kilometrelik kanallarla getirilen suyla dönüyor. Her yıl bu kanalları
baştan aşağı temizleyip, bakım yapıyoruz. Kanaldan gelen su, yolun üstündeki
oluktan akarak değirmene ulaşıyor. Değirmen bunca yıldır çeşitli zorluklara
rağmen çalışmaya devam etti. Elimizden geldiği kadar da devam ettireceğiz. Ancak
burada eskisi kadar yoğun bir iş kalmadı.
-Gece elektrik üretiyordu-
Bartına elektrik gelmeden önce, değirmenin gündüz un ve mısır öğüttüğünü,
akşamda dinamo ile beldenin elektrik ihtiyacının bir kısmını karşıladığını
aktaran Çetin, şartların elverişli olması durumunda bu işlevini yine yerine
getirebileceğini söyledi.
Vergisi, kanalların temizlenmesi, bakımı gibi birçok masrafı zor
karşıladığını ifade eden Çetin, şunları kaydetti:
İlçemizde uzun yıllardan beri halkımızın geçim kaynaklarından biriside
ormancılıktır. Yaz gelince belde merkezine dağdan getirilen tomruklar, ağaçlar
dizilirdi. Bunların tamamını kesmek ya da kabuğunu temizlemek zahmetli bir iştir.
Elektrik üretmek için kullanılan dinamoya bağlanan şerit testere ile burada
belirli bir dönem tomruk temizleme işleri de yapılmıştır. Yani büyüklerimiz
değirmenden faydalanabilecekleri her şekilde faydalanmışlar. Değirmen o zamanki
gibi aktif kullanılamaz, bunun farkındayız. Ama bu mirasa da sahip çıkmamız
gerekiyor. Emekliyim, götürebildiğim yere kadar bu değirmeni çalıştırmaya devam
edeceğim.
Yayıncı: Atakan Çelik