SAMSUN (A.A) - Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli
Parklar Genel Müdürlüğünce Kızılırmak Deltasında Kuş Halkalama Temel Eğitim
Kursu düzenlendi.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ornitolojik Araştırmalar Merkezince
Türkiyenin önemli sulak alanlarından olan Kızılırmak Deltasındaki halkalama
istasyonunda başlatılan kursa Erzurum, Ankara, İstanbul ile Orman ve Su İşleri
Bakanlığı ve çeşitli üniversitelerden 28 kişinin katıldığı belirtildi.
OMÜ Ornitolojik Araştırmalar Merkezi görevlisi Dr. Kiraz Erciyas Yavuz, AA
muhabirine yaptığı açıklamada, Ulusal Kuş Halkalama Programı kapsamında
deltadaki kuş halkalama çalışmalarının devam ettiğini, Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce deltada Kuş
Halkalama Temel Eğitim Kursu düzenlendiğini söyledi.
Yavuz, kursun 4 gün süreceğini ve kurs sonunda katılımcılara sertifika
verileceğini belirterek, Böyle bir kurs ilk kez düzenleniyor ve OMÜ Ornitolojik
Araştırmalar Merkezinin desteğiyle gerçekleştiriliyor. Bu kurs, Türkiyedeki kuş
varlığının bilinmesi ve geleceği için önem taşıyor. Kursiyerlere kuş göçleri,
halkalama çalışmaları, kuşlarda ilk yardım eğitimi, kuş yakalama eğitimi gibi
ornitolojik eğitimler verilecek. Kursta ik gün teorik, iki gün de sahada uygulama
çalışması eğitimi yapılacak dedi.
-Türkiyede 465 kuş türü bulunuyor-
Türkiyede 465 kuş türü bulunduğunu açıklayan Yavuz, her yıl Avrupada 3,8
milyon kuş halkalandığını ve dünyada da bugüne kadar 70 milyon kuşa halka
takıldığının tahmin edildiğini kaydetti.
Dr. Yavuz, Türkiyenin kuş varlığının bilinmesi ve kuş envanterinin
oluşturulması için, düzenlenen kursun büyük önem taşıdığına dikkati çekerek,
şöyle konuştu:
Kuşlar yakalandıktan sonra özel pensler yardımıyla ayaklarına halka
takılır. Türlerin ayak kalınlıklarına uygun olarak farklı çaplarda halkalar
kullanılır ve dünya çapında da bu halkalar standarttır. Halkalar genellikle
alüminyum ya da magnezyum-alüminyum alaşımıdır. Bu nedenle çok hafiftirler ve
kuşların normal davranışlarında bir değişiklik oluşturmazlar. Halka takıldıktan
sonra özel rehber kitaplar yardımıyla kuş üzerinde çeşitli incelemeler ve
ölçümler yapılır. Kuşun türü, yaşı, cinsiyeti belirlenir. Kanat uzunluğu,
ağırlığı, yağ ve kas miktarı gibi çeşitli ölçümler yapılır ve sonuçlar standart
kayıt formlarına kaydedilir. Daha sonra bilgisayar ortamına aktararak
istatistiksel değerlendirmeler yapmak mümkündür. Halkalanan ve ölçümleri yapılan
kuşlar ise tekrar özgürlüklerine kavuşurlar.
Her halka üzerinde ayrı bir kod numarası ve her ülke için standart bir adres
yazılı olduğuna değinen Yavuz, Kod numarası bireylerin tanınması, adresleri ise
tekrar yakalanan ya da ölü bulunan, halkalı bir kuşun hangi ülkede
halkalandığının anlaşılabilmesi için önemlidir. Bu adres sayesinde, kuş ölü
bulunduysa halkası ya da tekrar yakalandıysa kuş ile ilgili bilgiler ilk
halkalandığı ülkedeki merkeze ulaştırılabilir. Kurs süresince kursiyerlere bu
eğitimleri vereceğiz ifadelerini kullandı.
-Türkiye önemli konaklama ve üreme merkezi-
Yavuz, Türkiyede bugüne kadar düzenli ve kapsamlı halkalama çalışmaları
gerçekleştirildiğini, özellikle Kızılırmak ve Göksu deltalarında halkalama
çalışmaları yürütüldüğünü ve yurt dışından araştırmacıların da bu çalışmalara
katıldığını belirterek, şunları kaydetti:
Çalışmalar sonucu elde edilen veriler sayesinde, kuş türlerinin habitat
çevrelerini ortaya çıkarmak, göç yolları üzerinde konakladıkları dinlenme ve
beslenme alanlarını öğrenerek korumada öncelikli bölgeleri belirlemek ve türlerin
farklı göç stratejilerini ortaya çıkararak, türlere göre farklı koruma önlemleri
geliştirmek de mümkün olmaktadır. Kuşların göç yolları paleatrik bölge, yani
Avrupa, Asya ve Kuzey Afrikayı içine alan bölgedir. Bu bölge içinde de Türkiye
önemli konaklama ve üreme merkezidir. Bu nedenle bakanlığın başlattığı bu çalışma
kuşların bilinmesi ve tanınması açısından ayrı bir öneme sahip.
Muhabir: Mehmet Kumcağız
Yayıncı: Orhan Topal