ŞIRNAK (A.A) - Şırnaka özgü Guhşegi oyunu, Şırnak Üniversitesi
Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu öğretim görevlileri tarafından kitaplaştırıldı.
Şırnak Üniversitesi Genel Sekreteri Yrd. Doç. Dr. İbrahim Baz, Guhşegi
kitabının tanıtımı nedeniyle düzenlenen toplantıda yaptığı açıklamada, Şırnakta
yüzyıllardır yapılan ve genç-yaşlı herkesin çok iyi bildiği Guhşegi sporunun, her
yönüyle beyzbola benzediğini söyledi.
At kılından yapılan özel bir topla 6şar kişilik 2 takım arasında oynanan
Guhşeginin beyzboldan tek farkının, oyun alanında herhangi bir sınırlama
bulunmaması olduğunu belirten Baz, yörede Amerikan beyzbolunun atası olarak
nitelendirilen ve geçmişi asırlar öncesine dayanan Guhşeginin mutlaka
değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
-Sözlü kültürün yazılı kültüre aktarılması gerekiyordu-
Üniversite olarak bu oyunu ulusal ve uluslararası kamuoyuna duyurmaya ve
tanıtmaya çalışacaklarını ifade eden Baz, şöyle dedi:
İlk etapta da biz bu oyunu kitaplaştırdık. Bu oyunun hakikaten yazılı hale
gelmesi, sözlü kültürün yazılı kültüre aktarılması gerekiyordu. En popüler, en
tahrik edicisi doğrusu Guhşegi olduğu için biz de bununla başladık. Bu çalışma,
Şırnak Üniversitesi Turizm Otelcilik bölümünde çalışan arkadaşlarımızın bir ekip
çalışması neticesinde ortaya çıktı. Şu anda yüksek okul müdürlüğüne bakan kişi
olarak Öğretim Görevlisi Nurdan Şarman hocamızın büyük katkıları oldu. Buralı
olması nedeniyle de özelikle röportajlarda çok ciddi katkısı oldu. Bir ekip
çalışması sonucu bu eserimiz ortaya çıktı. Eksikleri, hataları olabilir. Ancak
ikinci baskılarda, üçüncü baskılarda hatalarımızı düzelterek ortaya çıkacağını
düşünüyoruz.
-Geniş arazide oynanıyor-
Guhşek, Guhşegi şeklinde adlandırılan bu oyunun çıkış noktasının bu
topraklar olduğunu düşündüklerini anlatan Şırnak Üniversitesi Öğretim Görevlisi
Nurdan Şarman da, oyunun sınırları olmayan geniş bir arazide gopal denilen sopa
ile keçe veya kıldan yapılmış el yapımı bir topla oynandığını kaydetti.
Takımlar halinde oynanan ancak takımlarının da kazananı olmayan bir oyun
olduğuna dikkati çeken Şarman, şunları söyledi:
Karşı takımdan biri topu tutar, öteki topu uzaklaştırır, takımdaki
oyuncular topa ulaşana kadar diğer takımın oyuncularının uzaklaşması gerekiyor
ki, kişi dönüş yolunda diğer takımdaki oyunculardan birine vurursa takım sayı
yapmış oluyor. Genel olarak bu şekilde bölgeden bölgeye yöreden yöreye takımdan
takıma değişen kuralları var. Bu oyun enerji ve çeviklik gerektiren bir oyun
olduğu için küçük yaştaki çocukların oynaması için çok uygun değil. 15 yaş üstü
fiziken yeterli olan her kişinin oynayabileceği bir oyundur. Guhşegi için
Guhşegi, Amerikan beyzbolunun atasıdır diyen Şırnaklılar, Bu oyunda amaç,
kazanmak ya da kaybetmek değil. Bizim amacımız spor yapmak ve birlikte oyun
oynamaktır. Guhşeginin temel özelliği, sürenin ve sayının olmamasıdır
diyorlar.
-Guhşegi nasıl oynanır--
Mezopotamya kültürünün özelliklerini taşıyan Guhşegi oyunu, Şırnakta
özellikle kırsal kesimde oynanıyor. Guhşegi, kural ve oynama şekliyle ise
beyzbola çok benziyor. Oyunda an az 6 kişiden oluşan iki takım seçiliyor. Oyunun
malzemeleri, kıl ya da keçeden yapılmış top ve topa vurabilecek bir sopa. Vuruşun
yapıldığı noktada iki kişi yer alıyor. Bunlar her takımdan bir oyuncu olmak
zorundadır. Biri topu havaya atarken diğeri de vuruşu gerçekleştiriliyor. Her
oyuncunun topa vurmak için bir hakkı bulunuyor. Guhşegi oyun oynama kurallarıyla
beyzbola çok benziyor. Geleneksel oyunun beyzboldan tek farklı yanı sınırsız
sahada oynanması. 6şar kişilik 2 takım arasında oynanan Guhşegi oyununun,
bölgede yaşayan bir Ermeni tarafından Amerikaya götürüldüğü ve bugünkü Beyzbol
halini aldığı iddia ediliyor.
Muhabir: Cafer Balık / Nail Kadırhan
Yayıncı: İrfan Cemiloğlu