MUĞLA (A.A) - Levent Kişi - Marmariste 20 yıl öncesine kadar
sayıları 40ı bulan sandalet ustalarının sonuncusu olan Fevzi Olca, halen baba
mesleğini sürdürüyor.
Tepe Mahallesinde zamanla büyüyen Marmaris Kapalı Çarşısının içinde kalan
evindeki atölyesinde, hiçbir elektronik alet kullanmadan sandalet üreten, ilçede
20 yıl öncesine kadar sayıları 40ı bulan sandalet ustalarının sonuncusu olan 54
yaşındaki Fevzi Olca, teknolojiye direnerek geleneksel yöntemlerle yaptığı
sandaletlerden hem geçimini sağlıyor hem de mesleğinin son bulmaması için
mücadele veriyor.
Evinin giriş kısmı ve bahçesindeki atölyesinde el emeği göz nuruyla yaptığı
sandaletler hakkında AA muhabirine bilgi veren Olca, ilçede bu işi yapan son
kişinin kendisi olduğunu söyledi.
Marmarise artık fazla yerli turist gelmediği için sandaletlerin yeterince
ilgi görmediğini dile getiren Olca, yabancı turistlerin ise ilçede kısa süre
kaldıkları için sandalet almadıklarını ifade etti.
Doğup büyüdüğü evin bir zamanlar geçim kaynağı olan sandalet yapım işine
yıllar sonra merak saldığını anlatan Olca, 1987 yılına kadar değişik yerlerde
çalıştım. En son Marmaris Belediyesi Yazı İşleri Müdürlüğünde memur olarak görev
yaptım. Memurluktan ayrılınca babama yardım etmeye başladım. Baba mesleğim
olmasına rağmen bu işle önceleri pek ilgilenmedim. Sandalet yapmaya, yapacak
başka işim olmayınca başladım. Bende de böyle bir yetenek varmış, devam ettik. 25
senedir sandalet yapıyorum dedi.
Sandaletlerin tamamen deriden yapıldığını, yazın ayağı terletmediğini
kaydeden Olca, ayakkabılarda çeşitli işleme ve örgüler kullandığını anlattı.
Yaptığı işin emek ve sabır istediğini vurgulayan Olca, kaliteli bir sandalet
yapmanın bir gününü aldığına dikkati çekti.
-25 yıldır sürekli müşterileri var-
Çok sayıda sandalet meraklısı müşterisinin bulunduğunu belirten Fevzi Olca,
Sürekli gelip sandalet alan müşterilerim var. 25 yıldır bu küçük tezgahta halen
iş yapabiliyorsam bu, sürekli müşterilerim sayesindedir. Beni tanıyanlar geliyor,
arkadaşlarını yolluyorlar, böylece sandaletçiliğe devam ediyoruz diye konuştu.
Kendisinden sonra Marmariste sandalet yapan kimsenin kalmayacağına işaret
eden Olca, şöyle dedi:
Şimdilik bu işe meraklı kimse yok. Geçenlerde iki kişi geldi, bu işi
yapmak istediklerini söyledi. Yardımcı olabileceğimi söyledim, ama bir daha
uğramadılar. Bu iş fazla para kazandırmıyor, ancak yediğimize içtiğimize yetiyor.
Günde ancak 2 sandalet yapabiliyorum. Bütün kış derileri hazırlayıp kestiğim
halde ikiden fazla sandalet yapamıyorum.
Olca, ürettiği sandaletlerin en önemli özelliğinin giyileceği ayağa göre
yapılması olduğunu ifade ederek, müşterinin ayak ölçüleri alarak rahat
edebileceği sandaleti yaptığını kaydetti. Olca, Örneğin müşterinin 45 numara
ayağı oluyor, ama ayağı ince. Kalıba göre, ayağa göre sandalet yapıyorum. Kadın
ayakkabılarını genellikle 41-42 numaraya kadar yaparlar, ama benim 45e kadar
özel sandalet yaptığım oluyor diye konuştu.
Sandaletlerde dana ve kuzu derisi kullandığını anlatan Olca, derileri Aydın
ve İzmirden aldığını, kösele isteyene kösele, lastik isteyene lastik tabanlı
sandalet yaptığını kaydetti.
-Belediye sandalet geleneğini yaşatmak için harekete geçti-
Bu arada, Marmaris Belediyesinin ilçedeki son sandaletçiye destek olmak
için harekete geçtiği belirtildi.
Belediye yetkilileri, Marmaris sandaleti olarak da bilenen sandaletlerin
ilgi görmesi ve mesleğin yok olmaması için vatandaşların sandalet almaya teşvik
edileceğini bildirdiler.
Yetkililer, son sandalet ustasının büyük afişlerinin hazırlanarak ilçe
merkezine asılacağını, ayrıca Fevzi Olcanın yaptığı sandaletlerin yurt dışı
fuarlarda tanıtılacağını kaydettiler.
Yayıncı: Hüseyin Likoğlu