BALIKESİR (A.A) - Zafer Akpınar - Afyonkarahisar ve Balıkesirin meşhur kaymağı, Susurluk ayranı ile mozzarella peynirine lezzet veren sütün kaynağı manda ırkları, Bandırma Koyunculuk Araştırma İstasyonunda korunuyor.
     Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğüne bağlı Bandırma Koyunculuk Araştırma İstasyonu Müdürü Müstakim Bayram, AA muhabirine, 2004 yılında kapatılan Afyonkarahisardaki Kocatepe Tarımsal Araştırma Enstitüsünde bulunan 170 mandanın, Bandırmaya getirildiğini söyledi.
     Kaybolma tehlikesi bulunan gen kaynaklarını koruma altına almaya çalıştıklarını belirten Bayram, yaklaşık 225 baş mandaya sahip olduklarını anlattı.
     Bayram, bu mandaların bir bölümünün gen kaynağı hayvanlar, bazılarının ise ıslah çalışmaları çerçevesinde Bulgaristandan getirilen "murrah" ırkı ve onların Anadolu mandasıyla birleştirilmesinden elde edilen melezleri olduğunu ifade etti.
     İstasyonda iki proje yürüttükleri bilgisini veren Bayram, şöyle devam etti:
     "Gen kaynakları projesi 80 başla sürüyor ve Anadolu mandasının murrah mandasıyla melezleme çalışması yapılıyor. G1 melezi (yüzde 75 murrah, yüzde 25 Anadolu) hayvanlarımız var. G1 melezi, ikinci göbek melez anlamına geliyor. Baba hattı murrah, anne hattı Anadolu mandası olan birinci göbek F1 (yüzde 50 murrah, yüzde 50 Anadolu) oluyor. F1 melezi dişileri, murrah manda boğasıyla çiftleştiriyoruz, ondan doğanlara G1 diyoruz. G1in ilk laktasyondaki süt ortalaması bin 350 litreye ulaştı. Anadolu mandası 900 ile bin litre arasında süt veriyor. 150-200 baş G1e ulaşabilirsek yıllık süt verimini 2 bin litreye çıkarmayı hedefliyoruz."
     Bayram, Balıkesir ve Düzcede, -Anadolu Mandasının Halk Elinde Islahı Projesi"nin uygulandığı 2 bin baştan fazla mandadan oluşan ve desteklenen sürüler bulunduğunu bildirerek, Balıkesir ve Manisada iki sürü olmak üzere 350 baş manda için yetiştiricilere Manda Genetik Kaynakları Muhafaza Projesi kapsamında destekleme yapıldığını belirtti.
    
     -"Sütü, peyniri, yoğurdu, kaymağı lezzetli oluyor"-
    
     Manda sütünün çok kaliteli olduğuna dikkati çeken Bayram, kuru maddesi en yüksek sütün, mandadan elde edildiğini söyledi.
     Bayram, bu hayvanın süt, peynir, yoğurt ve kaymağının çok lezzetli ve kaliteli olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:
     "Afyonkarahisar ve Balıkesir kaymağına, Susurluk ayranına, mozzarella peynirine lezzetini veren manda sütüdür. Sucuğun ve köftenin eşsiz lezzeti de manda etinden gelir. Manda sütü ortalama yüzde 8 yağ içermesine karşı kolesterol düzeyi diğer türlerin sütlerinden daha düşüktür. Manda eti, az yağlı ve devekuşu dahil tüm çiftlik hayvanlarının etinden daha düşük kolesterol içermektedir. Eskiden yük hayvanı olarak kullanılan, savaş yıllarında cepheye mermi taşıyan mandalar bugün koruma altında."
    
     -Yıllık süt sağılma süresi uzatılmaya çalışılıyor-
    
     Enstitünün İdari Koordinatörü ve manda projelerinin yürütücüsü Dr. Mustafa Küçükkebapçı ise ülke hayvancılığına katkı sağlamak için manda yetiştiriciliğinin geliştirilmesi gerektiğini belirtti.
     Neslinin devamı amacıyla yaklaşık 80 baş Anadolu mandasını koruma altında tuttuklarını vurgulayan Küçükkebapçı, şöyle konuştu:
     "Murrah ırkıyla Anadolu mandasının süt verimini yükseltmeye yönelik çalışıyoruz. 20 ilde, Anadolu Mandasının Halk Elinde Islahı Projesini yürütüyoruz. Projeye dahil olan manda yetiştiricilerimize destekleme ödemesi de yapılıyor. Hedefimiz, süt verimi ve laktasyon süresinin uzatılması. Laktasyon, yani süt sağılma süresi, Anadolu mandasının kısa ve dünya ortalamasının altında. 6-7 ay süt sağılabiliyor. Hedefimiz; laktasyon süresini 9-10 aya çıkarabilmek. Laktasyon süresi uzarsa doğal olarak süt verimi de artacaktır. Bu, toplam süt verimine yansıyacaktır."
    
     Yayıncı: Sedat Gök