ANTALYA (A.A) - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız,
Türkiye ile Rusya arasındaki 34 milyar dolarlık ticaret hacminin daha da
artırılması için potansiyel olduğunu vurgulayarak, "Liderlerimizin önümüze
koyduğu 100 milyar dolarlık hedefe ulaşacağımıza inanıyoruz" dedi.
Türkiye-Rusya Hükümetlerarası Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 12. Dönem
Toplantısı, Antalyadaki Rixos Downtown Otelde yapıldı. Toplantı öncesinde
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Yıldız ile Rusya Federasyonu Enerji Bakanı
Aleksandr Novakın başkanlığındaki heyetler, bir süre basına kapalı görüşme
yaptı.
Görüşmenin ardından geçilen toplantının basına açık bölümünde konuşan Bakan
Yıldız, "arkadaşım" diye hitap ettiği Bakan Novak ve ekibiyle birçok konuyu ele
aldıklarını anlattı. Türkiye-Rusya KEK 12. Dönem Toplantısının verimli geçtiğini
düşündüğünü dile getiren Yıldız, şöyle konuştu:
"Birçok sektör bu toplantıda ele alındı. Enerjiden ulaştırmaya, tarımdan
sanayiye, ekonomik ve stratejik işbirliğimizi destekleyen bütün konulara
değinildi. Türkiye ile Rusya arasında 34 milyar dolarlık ticaret hacmimiz var ama
daha çok kullanılabilecek bir potansiyelin olduğunu gördük. İşbirliklerinin
geliştiğini anlıyoruz ve liderlerimizin önümüze koyduğu 100 milyar dolarlık
hedefe ulaşacağımıza inanıyoruz. Bin 500e yakın Rusya Federasyonundan firma
Türkiyede şu anda işlem görüyor. 250 milyar dolarlık Türk müteahhitlerinin
dünyadaki işlemleri devam ediyor. 50 milyar dolarlık kısmı Rusya Federasyonunda
gerçekleşiyor."
Bakan Yıldız, Türkiye menşeli bitkisel ürünlerin Gürcistan üzerinden
Rusyaya sevkıyatına da yeniden başlanacağını bildirdi. Yaş meyve ve sebzeyle
ilgili ihracat devam ederken, süt ve süt ürünleriyle ilgili ihracatın da
başlayacağını belirten Yıldız, "İki ülke arasındaki kara ulaşım alanlarıyla
alakalı geçiş belgesi uygulamalarının kalıcı ve sürdürülebilir olması için
uğraşıyoruz. Rusyada düzenlenecek 2018 Dünya Kupası kapsamında yapılacak
hazırlıkların altyapı ve bütün hazırlıklarıyla alakalı, bizler de içinde bulunmak
istediğimizi kendilerine ilettik" diye konuştu.
-Ortadoğu coğrafyasında yeni işbirlikleri-
Yıldız, Türkiye ile Rusyanın üçüncü ülkelerdeki işbirliğinin artarak devam
edeceğine inancını dile getirdi. Nükleer santralle ilgili çalışmaların devam
ettiğini, toplantıda santrale ilişkin çalışmaların da gözden geçirildiğini
anlatan Yıldız, "Moskovada nükleer santralle ilgili 117 öğrencimiz var. Bu sene
de 100 öğrenci alacağız. 5 Mayısta başvurular sona erecek. 12 Mayısta da yazılı
sınava girecek arkadaşlar. Şu ana kadar 3 bin 500 öğrencimiz başvuruda bulundu"
diye konuştu.
Rusya Federasyonunun Sibirya bölgesinde Macar MOL şirketiyle petrol arama
ve üretim faaliyetine geçmek istediklerini Bakan Novaka ilettiklerine değinen
Yıldız, "Merkezi Irak hükümetinden almış olduğumuz Badra sahasındaki Gazprom Neft
ile beraber yaptığımız çalışmadan, ortaklıktan memnun olduğumuzu belirtmek
isterim. Bu, Ortadoğu coğrafyasında yeni işbirliklerinin de önünü açacaktır, buna
inanıyorum" dedi.
Rusya Federasyonu Enerji Bakanı Novak da toplantıda sadece devlet
kurumlarının temsilcileri değil, özel sektör temsilcilerinin de kendi alanlarında
görüşme yapma şansı yakaladığını anlattı. Toplantıda özellikle Türkiyedeki
metalurji fabrikası, gaz sevkıyatlarının güvenli şekilde yapılması, uluslararası
roamingde gerekli tarifelerin düşürülmesi gibi konuların ele alındığını belirten
Novak, kendilerine yapıcı bir atmosfer sağlayan Türk yetkililere teşekkür etti.
Konuşmaların ardından Yıldız ile Novak arasında KEK protokolü, Türk ve Rus
şirketlerin temsilcileri arasında da anlaşmalar imzalandı.
-"Soçide Türk çileği yedim"-
İmza töreninin ardından basın mensuplarının sorularına geçildi. Bir
gazetecinin, geçen günlerde Türkiyeden Rusyaya ihraç edilen 18 ton çileğin
girişine sağlıksız olduğu gerekçesiyle izin verilmemesini hatırlatması üzerine
Bakan Novak, Türkiyeden yüzlerce ton çileğin geldiğini, ancak bir partinin geri
gönderilmesinin büyük bir olay olmadığını düşündüğünü söyledi. Novak,
"Türkiyeden Rusyaya çilek sevkıyatı konusunda her şeyin yolunda olduğu
konusunda sizi temin edebilirim. Dün Soçideydim ve Türk çileği yemiştim" diye
konuştu.
Yıldız da Türkiyenin yaş sebze ve meyve alanında yaklaşık 1 milyar dolar
ihracat yaptığını, sorun yaşanan çileğin tonajının da 18 ton olduğunu bildirdi.
Karantina koşullarına uygun ürünler gönderilmesi gerektiğini vurgulayan Yıldız,
"Üreticilerimiz hemen hemen yüzde 100 oranında buna riayet ediyor. Ara sıra bu
tür konular olabilir ama bunlar sistematik değildir" dedi.
-"100 milyar dolar iddialı bir rakam değil"-
Bakan Novak, hedeflenen 100 milyar dolar ticaret hacminin hangi alanlarda
yoğunlaşacağının sorulması üzerine şöyle konuştu:
"Aslında liderlerimizin önümüze koymuş oldukları 100 milyar dolar, çok da
iddialı bir rakam değil. Ticaret hacmimizi 3 kat daha fazla artırmamız gerektiği
anlamına geliyor bu. Şu anda ticaret hacmimizin yapısına bakılırsa, Rusyanın,
Türkiyeye ihracatının ana maddelerini enerji kaynakları ve metal
oluşturmaktadır, yüzde 87 görünüyor. Bizlerin KEK kapsamında esas yapmamız
gereken şeyler ticaret hacmimizin çeşitlendirilmesi, yatırım işbirliğimizin daha
da geliştirilmesi ve özellikle inovasyon ve yüksek teknolojinin ağırlıklı
kullanıldığı otomotiv, gemi, makine sanayi alanlarında yeni projeler
gerçekleştirmemiz büyük önem taşıyor. Ayrıca ulaştırma ve lojistik merkezleri
konusunun bu anlamda büyük önemi var. Kafkas Limanında bir lojistik merkezinin
kurulması konusunda görüşmeleri sürdürüyoruz. Enerji konuları dışında ihracat ve
ithalatta karşılıklı tarım alanları ihracatı önemli bir alandır. Aynı zamanda
hizmet ithalatı ve ihracatı büyük önem taşıyor. Burada özellikle turizm sektörü
büyük paya sahip. Ulaştırma alanında lojistik merkezlerinin dışında hava yoluyla
taşımacılığının artırılması, ticaretin artmasına katkıda bulunacaktır. Bizim
işbirliğimizin daha da geliştirilmesini sağlayacak diğer alanlarda şu anda
beraber çalıştığımız nükleer güç santrali projesi ve havacılık alanında
işbirlikleri var."
-Doğalgaz fiyatları-
Bakan Aleksandr Novak, bir gazetecinin, "Türkiyenin en fazla enerji aldığı
ülke olan Rusyadan en ucuz doğalgazı neden alamıyoruz- Bu talebi karşılamaya
yönelik Rusya Federasyonu doğalgaz fiyatlarında herhangi bir değişiklik öngörüyor
mu-" sorusu üzerine, bu sorunun kendisine Bakan Yıldız tarafından da sorulduğunu
anlattı.
Novak, doğalgaz fiyatlarının uluslararası piyasada oluştuğunu, federal
yönetimler veya hükümetler olarak fiyat belirlemediklerini belirterek, sözlerini
şöyle sürdürdü:
"Küresel piyasalarda fiyatlar tamamen arz talep doğrultusunda belirleniyor.
Alım yapan şirketlerle bu ürünleri satan şirketlerin yaptığı anlaşmalara bağlı.
Ancak belirtmek isterim ki bizim petrol ve gaz satışını yapan şirketlerimiz
tamamen serbest piyasa koşullarında rekabet ediyor. Dolayısıyla kontratların
oluşturulması ve güvenli sevkıyatların sağlanması konuları, tamamen şirketlerin
konusudur."
Söz alan Bakan Yıldız da doğalgaz konusunda Avrupada taleplerde düşüş
bulunduğunu, Türkiyenin taleplerinin ise stabilite olduğunu kaydetti. Yıldız,
"Bu konudaki beklentilerimizin, kendileri tarafından eğer varsa bir
fleksibilitesi, bunu değerlendireceklerini söylediler. Ben de bunun için
kendilerine teşekkür ediyorum. Hepimiz isteriz ki bu tür kaynakları çok daha
uygun fiyatlarla tedarik etmiş olalım" dedi.
-"Nükleer santral zamanında tamamlanacak"-
Toplantının son bölümünde Moskovadaki MEPhi Ulusal Nükleer Araştırmalar
Üniversitesinde öğrenim gören öğrencilerle video konferans yöntemiyle görüşüldü.
Gençlerle sohbet eden Yıldız, öğrencilerin aldıkları eğitimi yakından takip
ettiğini söyledi. Öğrencilerin bulundukları yerdeki adaptasyonunun çok iyi
düzenlendiğine dikkati çeken Yıldız, "Sizler binlerce öğrenci arasından
seçildiniz ama seçkin bir eğitimle çok iyi yerde olacaksınız" diye konuştu.
Novak da pilot proje ile Rusyada öğrenim gören öğrencilerin sektördeki
ilklerden olacaklarına işaret etti. Öğrencilerin Türkiyede çalışmaya
başladıklarında "tarihe geçeceklerinin" altını çizen Novak, "Bu, piyasada rekabet
edebilme gücünüzü artıracak. Çok iyi bir mesleki eğitime sahip olacaksınız. Size
başarılı eğitimler diliyorum. Öğrencilik yıllarının tadını çıkarın" dedi.
Video konferansın son bölümünde söz alan bir öğrenci, nükleer santralin
yapımında gecikme olup olmayacağını sordu. Bunun üzerine Bakan Yıldız sözü,
nükleer santral projesini hayata geçirecek Akkuyu NGS AŞ Genel Müdürü Alexander
Superfine verdi. Superfin de "Merak etmeyin, projeyi zamanında tamamlayacağız.
Tam bitirdiğimiz zaman da sizleri bekleyeceğiz" diye konuştu.
Muhabir: Güç Gönel
Yayıncı: Hızır Hacısalihoğlu