AKSARAY (A.A) - Buz mavisi rengiyle bilinen Tuz Gölünün
güneybatı kıyılarının kızıl renge boyanmasının nedenini araştıran bilim adamları,
renk değişikliğine toplu iğne ucunun binde biri büyüklüğündeki dunaliella
salina adı verilen bir tür su yosununun (alg) neden olduğunu belirledi.Aksaray
Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoteknoloji ve Moleküler Biyoloji Bölümü
Başkanı Doç. Dr. Murat Kaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Tuz Gölünüm
özellikle güneybatı kıyılarında yayılan kızıl rengin nedenini tespit etmek için
çalışma yaptıklarını söyledi.
Tuz Gölünün kıyısında görülen ve geniş bir alanı kaplayan kızıl rengin
nedeninin beta karoten adı verilen bir pigment olduğunu, bu pigmentin üç canlıda
görülebileceğini belirten Kaya, Bunlardan bir tanesi artemia salina. Ancak
artemia dediğimiz canlının bu kadar yüksek tuzluluk derecesinde yaşaması
imkansız. Diğer bir seçenek dunaliella salina dediğimiz bir alg türü. Bu genelde
tuzcul halofil ekosistemlerde yaşayan bir tür. Bir diğeri de halobakterium
dediğimiz bir bakteri dedi.
Göle rengini veren bu pigmentin bulunduğu canlıyı tespit etmek için
çalışmalarını laboratuvar ortamında sürdürdüklerini kaydeden Kaya, şunları ifade
etti:
Tuz Gölünde kızıl renge neden olan canlıyı hem arazi koşullarında hem de
laboratuvar koşullarında araştırdık. Dunaliella salina veya halobakterium
dediğimiz iki canlıdan bir tanesi veya bunların kombinasyonu şeklinde bir sonuç
bekliyorduk. Yaptığımız çalışma sonucunda Tuz Gölünde kızıl renge neden olan
canlının dunaliella salina dediğimiz bir su yosunu türü olduğunu tespit ettik.
Dunaliella salina, özellikle aşırı tuzcul ekosistemlerde yaşayan bir alg türüdür.
Tuz Gölünde yaşaması oldukça doğaldır. Dunaliella salinanın Tuz Gölünde aşırı
derecede çoğalması olayına algal bloom demekteyiz. Algal bloom belli bir alg
türünün belli bir bölgede aşırı derecede çoğalmasıdır.
Kaya, bu canlının büyüklüğünün 10 mikron ya da toplu iğnenin ucunun binde
biri kadar olduğunu belirtti.
-Flamingoların besin zincirinde yer alıyor-
Türkiyede flamingolar konusunda araştırma yapan Doğa Koruma Merkezi Tür
Koruma Proje Koordinatörü Özge Balkız ise Tuz Gölündeki kızıllığı yansıtan
fotoğrafları Fransadaki flamingo uzmanı bilim insanlarıyla paylaştığını söyledi.
Fransadan gelen cevabın da aynı sonuca işaret ettiğini, Tuz Gölündeki
canlıların bir tür alg olan dunaliella salina olduğunu söyleyen Balkız, şöyle
devam etti:
Flamingolar artemia salinalarla besleniyor. Artemia salinaların besin
kaynağı ise dunaliella salina dediğimiz alglerdir. Tuzlu ortamlarda bulunuyorlar.
Tuzluluk arttıkça dunaliella salinaların sayısı da artıyor. Dunaliella
salinaların çok yoğun olduğu yerlerde o bölge kırmızı görünüyor. Sayıları ne
kadar fazlaysa kırmızılık da o boyutta yoğunlaşıyor.
Tuz Gölündeki kızıllığın suların azalmasına bağlı olarak sığ bölgelerde
meydana geldiğini vurgulayan Balkız, Sığ bölgelerde suyun azalmasına bağlı
olarak tuzluluk artıyor. Tuzluluktaki yoğunlaşmayla dunaliella salinaların
yoğunluğu da artıyor. Burada ölüm olayı yok ve kırmızılığın olduğu yerde daha
fazla dunaliella salina yaşıyor demektir. Kış aylarında ise göldeki su
seviyesinin yükselmesine bağlı olarak kızıllık yok oluyor dedi.
Balkız, yaşanan bu olayın gayet doğal olduğunu, bir tehlike bulunmadığını,
Akdeniz Havzasındaki tuzlu göllerde de buna benzer olayların zaman zaman
yaşandığını sözlerine ekledi.
Muhabir : Öner Taş
Yayıncı : Ahmet Kayır