KAHRAMANMARAŞ (A.A) - Ahmet Caner Baysal - Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Nuri Nas, 2 yıldır sürdürdükleri çalışma sonucunda urmu dutunu doku kültüründe klonlayıp mikro çoğaltmayla fidan üretimini başardı.
     Nas, AA muhabirine yaptığı açıklamada, urmu dutunun çok tercih edilen üzümsü meyvelerden biri olduğunu söyledi. Türkiyenin birçok bölgesinde yetişen urmu dutunun aşı yoluyla çoğaltılmasında çeşitli problemler yaşandığına dikkati çeken Nas, bundan yola çıkarak doku kültürü yöntemiyle urmu dutu fidanını çoğaltma çalışmasını başladıklarını belirtti.
     Çalışmayı, Üniversite Sanayi Kamu İşbirliği Merkezindeki (ÜSKİM) doku kültürü laboratuvarı ve KSÜ araştırma-uygulama ve üretim serasında yürüttüklerini ifade eden Nas, şöyle konuştu:
     Mikro çoğaltma demek bitkinin herhangi bir parçasından örneğin bir aşı gözünden bir yıl içerisinde teorik olarak milyonlarca fidan elde edebilmek demektir. Bitkiden alınan parçayı doku kültürü ortamına aldığımız zaman bir yıl içerisinde milyonlarca fidan elde edebiliyorsunuz. Bu fidanların klasik yöntemlerle çoğaltılanlardan üstün yönleri var. Bunlar tamamen mikroplardan arındırılmış ve birbirinin aynısıdır yani hepsi klon bitkilerdir.
    
     -Doku kültürüyle çoğaltılan ilk meyve
    
     Yaptıkları fidan çoğaltma işleminin ticari ve çeşit bazında Türkiyede bir ilk olduğunu ifade eden Nas, Ülkemizde doku kültüründen çoğaltılmış süs bitkileri ve anaç dediğimiz bitkiler var. Ama meyve çeşidi olarak yetiştirilen ve doku kültürüyle ticari olarak çoğaltılan herhangi bir meyve yok. Bunun dışında bilimsel anlamda bazı çalışmalar da var ama sınırlı kalmış. Ticari olarak doku kültüründe mikro çoğaltma yöntemiyle urmu dutunda bir ilki başardık diye konuştu.
     Nas, halen üniversitenin serasında klonlama yöntemiyle 5 bine yakın urmu dutu fidanı yetiştirdiklerini ve kendilerine gelecek talepleri karşılayacak durumda olduklarını belirtti.
     Urmu dutunun üstün özelliklerinden dolayı son yıllarda fidan talebinde de ciddi artışın söz konusu olduğunu bildiren Nas, bu fidanın Türkiyede yeterince üretilmediğini ancak geliştirdikleri bu çalışmayla buna çözüm olacaklarını vurguladı.
     Gelecek yıllarda büyük kapama bahçelerin kurulması göz önünde bulundurulduğunda klonlanan urmu dutu fidanlarının çok daha önemli hale geleceğini dile getiren Nas, şunları kaydetti:
     Bu fidanlar ileride urmu dutu yetiştiriciliğine büyük katkı sağlayacaktır. Çünkü urmu dutunun faydaları bugün herkes tarafından bilinmekte. Bunun yanında tıbbi olarak da değerlendiriliyor. Ama ülkemizde ticari anlamda büyük bahçelerimiz henüz yok. Bu anlamda potansiyelimiz var ve girişimcilerimiz bu alana yatırım yapmaya başladığı zaman bu fidanların önemi daha da iyi anlaşılacaktır.
     Prof. Dr. Nas, doku kültüründe kullandıkları ortam ve yaklaşımı da kendilerinin geliştirdiğini ve Nas and Read adını verdikleri ortamı kullandıklarını, bu anlamda Türkiyeye özgü bir doku kültürü ortamı kullandıklarını sözlerine ekledi.
    
     Yayıncı: İsmail Fidan