VAN (A.A) - Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, Depremin
ardından başlayan çalışmalarla şimdiye kadar 3,5 milyar lira fiili harcama
yapıldı, konutlarımız altyapılarıyla birlikte tamamlandığında bu rakam 5,5 milyar
lirayı bulacaktır dedi.
Başbakan Yardımcısı Atalay, Van Anadolu Öğretmen Lisesi Kapalı Spor
Salonunda düzenlenen deprem konutları kura çekim töreninde yaptığı konuşmada,
Edremitin yamaçlarında, Van Denizine tepeden bakan, çevre düzenlemesi ve
sosyal donatılarıyla yeni bir şehrin kurulduğunu söyledi.
Yeni yerleşim yerlerinde ev sahibi olacaklara bundan sonraki hayatlarında
mutluluk dileyen Atalay, Van için acıyı ifade eden 23 Ekim ve 9 Kasım 2011
tarihlerinden bugünlere geldiklerini kaydetti.
Atalay, depremden sonra Türkiyede yaşayan 75 milyon insanın ve devletin
adeta Vanlı olduğunu bildirerek, yaraların sarılması, depremzedelerin daha rahat
hayata kavuşması için başlatılan seferberliğin devam ettiğini dile getirdi.
Depremde büyük sıkıntılar çeken Vanlıların, kimi taşkınlıklar olsa da büyük
bir sabır örneği göstererek kendilerine yardımcı olduğunun altını çizen Atalay,
Tabii ki çok büyük bir travma yaşandı. Oluşan küçük taşkınlıkları da normal
karşılıyoruz. Ama Vanlıların büyük bir tevekkülünü, çok büyük yardım ve
desteklerini gördük. Birileri kışkırtmak ve acılı ortamı istismar etmek istese de
Vanlı kardeşlerimiz onlara izin vermediler diye konuştu.
Kentte meydana gelen depremlerde 40 bin konut, 3 bin iş yeri ile yaklaşık 9
bin ahırın yıkıldığını hatırlatan Atalay, bu yaraların sarılması için depremden
20 dakika sonra seferberlik başlatıldığını kaydetti.
Atalay, depremden sonra yapılan çalışmalarda dünya afet tarihinde rekorlar
kırıldığına ve tarih yazıldığına dikkati çekerek, Birleşmiş Milletler ile diğer
uluslararası kuruluşların yetkililerinin bunu ifade ettiğini vurguladı.
Depremden sonraki 18 gün içinde bölgede 75 bin çadır kurulduğunu anlatan
Atalay, şöyle konuştu:
Bu ciddi bir rakamdır. Marmara depreminde bile 40 bin civarında çadır
kurulmuştur. Van, Erciş ve köylere 30 bin konteyner taşındı ve kuruldu. Depremin
39. gününde 15 bin 323 konutun temelinin atılmasının startı verildi. O konutların
teslimini yapıyoruz. Depremin ardından başlayan çalışmalarla şimdiye kadar 3,5
milyar lira fiili harcama yapıldı. Konutlarımız altyapılarıyla birlikte
tamamlandığında bu rakam 5,5 milyar lirayı bulacaktır. Bütün bu çalışmaları
yaparken hiç kaynak sıkıntısı çekmedik. Bu tür ani gelişmelerde kaynağı bulmak
zor, ama çok şükür ekonomimiz iyi ve bütçemizde para vardı. Başbakanımız hiç
para esirgemedi. Ne kadar istediysek hepsini verdi.
Van ve Ercişte depremden sonra yapılan çalışmaların çetin kış şartlarında
yapıldığına işaret eden Atalay, kış aylarında ortalama hava sıcaklığının eksi 15
derece olduğunu söyledi.
Atalay, soğuk ve karlı kış aylarında Van ve Ercişte 35 konteyner kentin
kurulduğunu anımsatarak, şunları kaydetti:
Bu konteynerler altyapısı, kanalizasyonu, elektriği ve suyu ile adeta
birer şehir. 2 odalı ve sıcak suyu akan konteynerler, Türkiyenin her yerinden
tırlarla Vana sevk edildi. Her tır 2 tane konteyner alabildi. Bu da
konteynerlerin 15 bin tırla Vana getirildiği anlamına geliyor. Bu tırları
Vandan asfaltta peşpeşe dizseniz Ankaraya ulaşır. O kış günlerinde yürütülen
çalışmaların hacmini anlatmak için bunları söylüyorum. O konteyner kentlerde 175
bin nüfus barındı. Bu nüfus ülkemizdeki 50 ilin nüfusundan fazladır. Konteyner ve
çadır kentlerde kalanların elektrik ve suyunu AFAD karşıladı. Şimdiye kadar
sadece 150 milyon lira elektrik ödemesi yapıldı.
Esnafı rahatlatmak için KOBİ kredileri kullandırıldı. Şimdiye kadar 3 bin
994 işletmeye 222 milyon KOBİ kredisi kullandırıldı. Bu depremden çıkış için
işletmelere büyük bir destektir. Yine işletmelere 2,5 milyon kısa dönem çalışma
ödeneği verildi. Toplum Yararına Çalışma Programından 6 bin 141 kişi
faydalandı.
-Depremin yıl dönümünde büyük açılışlar olacak-
Köylerde, Evini Yapana Yardım modeliyle yapılan evlerle Van ve Ercişin
köylerinde 27 bin afet konutunun yapıldığına değinen Atalay, bu konutların
bulunduğu köylerin okullar, camiler, ticaret merkezleri ve çevre düzenlemesiyle
yeni birer şehire dönüştüğünü belirtti.
Tamamlanan konutların büyük kısmının kura çekimlerinin yapıldığını,
anahtarlarının teslim edildiğini anlatan Atalay, Bütün bunlarla ilgili 23
Ekimde son sözü söyleyeceğiz. O acılı günün tarihi, Van ve Ercişin yeniden
kuruluşunun adeta bir ilan tarihi olacak. Başbakanımızla hepimiz Vanda
olacağız. Depremde hayatını kaybedenler için mevlitler okunacak, dualar edilecek.
Onlara rahmet dileyeceğiz. Yapılan bütün konutların, okulların ve diğer
yatırımların teslimini yapacağız ifadelerini kullandı.
AK Parti hükümetlerinin en büyük özelliğinin verilen sözü canı pahasına
yerine getirmek olduğunu ifade eden Atalay, geçmişte olduğu gibi seçim dönemi söz
verip, sonra o sözü unutmadıklarını kaydetti.
-Deprem sigortası olmayan konuta elektrik ve su verilmeyecek-
Atalay, 2012 yılının, Türkiyede afet stratejisinde büyük bir değişim yılı
olduğunu belirterek, bu konuda AFAD Başkanlığında yoğun bir çalışma yapıldığını
ifade etti.
Bu kapsamda ilk olarak deprem stratejisini belirleyerek, yeni bir deprem
eylem planı çıkardıklarını anlatan Atalay, şunları vurguladı:
Benim başkanlığımda 11 bakandan oluşan Afet Acil Durumu Yüksek Kurulu,
bütün bunları gözden geçirdikten sonra Bakanlar Kurulu tarafından onaylandı.
Mecburi deprem sigortası kanununu yeniledik. Bundan sonra deprem sigortası
olmayan konuta elektrik ve su verilmeyecek. Böylece bu deprem sigortasını
garantiye almış oluyoruz. Depremle mücadele yasası çıkardık. Deprem riskine karşı
alınan tedbirlerle ilgili görevi yeni yasayla Çevre ve şehircilik Bakanlığına
verdik. Başbakanımızın başında olduğu ilk yıkımları dün başlattık. Türkiyenin
her şehrinde ve köyünde bütün konutlar gözden geçirilecek. Depreme dayanıklı
olmayan bütün konutlar yıkılacak. Bu kolay kolay göze alınabilir bir şey
değildir. Geçici olarak konutları yıkılacak vatandaşların başka yerlere
yerleştirilmesi gerekiyor. Her yıkılan konutun bir maliyeti var. Böyle bir
sorumlukla yıkıyoruz. Bu çok ciddi bütçe gerektiriyor. Ama vatandaşlarımızın her
depremde büyük acılar yaşamaktansa bu zorluğu bir kereliğine Türkiye olarak göze
alması gerekiyor. Bunu düşünerek riskler aldık.
-100 bin çadır stoku var-
Atalay, Afet Yüksek Kurulunun aldığı yeni kararlara göre, deprem ve
afetlere daha çabuk müdahale için Türkiyeyi bölgelere ayırdıklarını ve çadır
depoları oluşturulduğunu açıklayarak, çadırların bazılarının içinde bölmeler,
odalar yapıldığını söyledi.
Deprem sırasında alınacak önlemleri de anlatan Atalay, Soğuk ve sıcak
bölgelere göre çadırlar yaptık, çadır stokumuz 100 bine ulaştı. Türkiyenin her
bölgesinde deprem riski taşıyan illerin en yakınında çadır stokluyoruz. Her
depodaki çadır, battaniye, aydınlatma ekipmanları, ısıtıcı, arama ve kurtarma
ekipleri en çok ihtiyacı olan teknik araçlar bu depolarda yeterince olacak. Allah
göstermesin bir deprem olduğunda anında müdahale edilecek ve bunlar bölgeye sevk
edilecek dedi.
Konuşmaların ardından Başbakan Yardımcısı Atalay, konutların ilk kura
çekimini yaptı.
Törene Vali Münir Karaloğlu, AK Parti Van milletvekilleri Fatih Çifcti,
Mustafa Bilici ve Gülşen Orhan, TOKİ Başkanı Ahmet Haluk Karabel ile AFAD Başkanı
Fuat Oktay katıldı.
(Bitti)
Muhabir: Yahya Öylek
Yayıncı: Levent Harman