AKSARAY (A.A) - Ersin Altınsoy - 5084 sayılı Kanun ile sağlanan teşvikin 31 Aralık 2012de sona ermesinin 49 ilde kayıt dışı istihdama ve işten çıkarmalara neden olacağını ileri süren iş adamları, yatırımcıya eski teşvik kapsamındaki sigorta primi avantajının sürmesini istiyor.
     Aksaray Girişimci İş Adamları Derneği Başkanı (AGİAD) Reha Güven, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki Kanununun 1 Mart 2004de yürürlüğe girdiğini, bazı illerde vergi ve sigorta primi teşvikleri uygulamak, enerji desteği sağlamak ve yatırımlara bedelsiz arsa temin etmek suretiyle yatırımları ve istihdam imkanlarını artırmayı amaçlayan kanunun gelişmemiş bölgelerde çok yararlı sonuçlarının görüldüğünü söyledi.
     Kanundaki dört ana destek unsurundan üçü, 3-4 yıldır olmadığı halde sadece sigorta primi avantajını bile yeterli bulan işverenlerin büyük gayret ve özveriyle istihdama devam ettiğini vurgulayan Güven, 49 ilde teşvik sayesinde bir personel için işverenin aylık 202,21 lira prim avantajının bulunduğunu, ancak bunun 31 Aralık 2012 tarihinde sona ereceğini bildirdi.
     Sadece Aksarayda sigorta primi teşvikinden yararlanan çalışan sayısının 14 bin olduğu düşünüldüğünde ayda 2 milyon 828 lira destekten mahrum kalınacağını dile getiren Güven, şunları kaydetti:
     İşçi başına 202 liralık prim desteğinin 2012 sonu itibariyle bitmesi, teşvikin uygulandığı 49 ildeki binlerce işletmeyi zor duruma düşürecektir. Bu durum işçi çıkarmalara ya da kayıt dışı istihdama neden olacak. Aksarayda teşvikten yararlanarak çalışan 14 bin kişinin yüzde 25inin işten çıkarıldığını düşünsek, 3 bin 500 kişi işsiz kalacak. İşsiz kalan kişilerin asgari olarak 6 ay boyunca en alt limitten 5 milyon 670 bin lira işsizlik maaşı maliyeti olacak. Teşvikin bitmesiyle alınamayacak SGK primi ise aylık 559 bin 615 lira. Yani SGKnın kaybı aylık 3 milyon 401 bin 615 lirayı bulacak. Teşvikten yararlanan 49 ildeki tablo da buna benzer bir şekilde olabilir.
    
     -Devletin masrafları artacak-
    
     Güven, bu yasanın yerine çıktığı var sayılan teşvik sisteminden daha önceki teşvikle yatırım yapan işverenlerin yararlanamayacağını aktararak, şöyle devam etti:
     Kanun sayesinde bir araya gelmiş olan işletmelerin çoğu ya kapanacak ya da ikiye bölünecek. Ayda 200 lira gibi bir giderle binlerce kişiyi kayıt altında tutan devlet, işinden olduğu için kayıt dışına çıkıp boşta kalacak olanların işsizlik maaşı, sağlık harcamaları ve bunun gibi masrafları ile karşı karşıya kalacak.
     Anadoluda az gelişmiş illere yatırım gelmesini sağlayan 5084 sayılı Teşvik Yasasının süresinin uzatılmasını beklediklerini ve bu konuda hazırladıkları dosyaları ilgili kurumlara ilettiklerini belirten Güven, şunları ifade etti:
     5084 sayılı Kanun 2004 yılında uygulanmaya konulmuş, daha sonra kapsamı genişletilerek uygulanması daha kolay hale getirilmişti. Kanunun en önemli amacı istihdam ve sanayi bakımından geri kalmış yörelerdeki istihdamı artırmak için işverenlere vergi, enerji ve sigorta prim desteği sağlamaktı. Kanun uygulanmaya başladıktan sonra beklenenin üstünde başarılı oldu. Hızla bu kanun kapsamında çalışan sayısı arttı. 2007 yılına gelindiğinde kanun kapsamındaki 49 ilde toplam çalışan sayısı hızla arttı. Daha sonra kanunda yapılan değişikliklerle üç destekten ikisi olan vergi indirimi ve enerji desteği kesildi. Sadece sigorta işveren payının devlet tarafından karşılanması kalmıştı. Ancak kanun bu hali ile 2012 sonuna kadar uzatıldı. Son rakamlara göre bu kanun kapsamında çalışan işçi sayısı 766 bin 672, kanun kapsamında işçi çalıştıran iş yeri sayısı ise 31 bin 115tir.
    
     Yayıncı: Ahmet Kayır