SAMSUN (A.A) - İlyas Gün - Dünyada sadece Samsunda yetişen ve
60 kök kaldığı belirtilen endemik bitki Aristolochia Samsunensisin korunması
amacıyla yetiştiği yerlerin sır gibi saklandığı bildirildi.
AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, İngiliz bilim adamlarınca 1962 yılında
Samsunda tespit edilen Türkiye Bitkileri Envanterine kaydedilen Aristolochia
Samsunensis adlı bitkinin korunması amacıyla önemli çalışmalar yürütülüyor.
Söz konusu bitki üzerine araştırma yapan Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ)
Biyoloji Bölümü öğretim üyeleri Doç. Dr. Hasan Korkmaz ile Doç. Dr. Yasemin
Özdemir, bitkinin dünyada sadece 60 kök kaldığını belirledi.
Doç. Dr. Korkmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Aristolochia Samsunensis
adıyla bilinen bitkinin lokal endemik tür kategorisinde olduğunu söyledi.
Dünyada yayılış bölgesi sadece Samsun olan bitkinin neslinin yok olmaması
için çalıştıklarını belirten Korkmaz, şöyle devam etti:
1962 yılındaki tespitten sonra geçen yıl yaptığımız araştırmada, türün çok
dar bir bölgede yayılış gösterdiğini ve yok olmak üzere olduğunu belirledik.
Türün korunması için herhangi bir koruma çalışması uygulamaya sokulmamış. Türün
ekolojisi, genetik özellikleri, popülasyon yapılaşmasıyla ilgili OMÜ Biyoloji
Bölümü tarafından gerekli araştırmalar devam etmekte.
-Nesli garanti altına alınmaya çalışılıyor-
Bitkinin yetiştiği bölgeyi kimseye söylemediklerini anlatan Doç. Dr.
Korkmaz, şöyle konuştu:
Aristolochia Samsunensis lokal bir endemik tür olması nedeniyle bu
özelliklere sahip bitki türlerinin yetiştiği bölgeyi kesinlikle araştırmalarımız
içinde bile bildirmiyoruz. Çünkü nesli tehlike altında bulunan böyle türleri
birer doğal hazine olarak kabul edip bazı özelliklerini saklamamız gerekli. Yoksa
birçok bitki türünde olduğu gibi bu bitki türünün de yurt dışına kaçırılması söz
konusu. Bu nedenle bitkinin yerinin bildirilmemesi önemli. Bitki Samsun
bölgesinde yetişiyor ancak lokal olarak bulunduğu bölgeyi kimseye vermiyoruz.
Bitkinin yöresel adı bulunmadığını belirten Korkmaz, Zehirli bir bitki
türü olan Aristolochia Samsunensisin yararlı özelliklerinin olup olmadığı
araştırmalarımız sayesinde ortaya çıkacaktır. Biz araştırmamızda öncelikle türün
neslinin garanti altına alınmasını, sonra faylanabilinecek özelliklerinin neler
olabileceğini belirlemeye çalışıyoruz dedi.
-Bu tür bitkilerin gövdesi, tohumları yurt dışına kaçırılmakta-
Doç. Dr. Korkmaz, araştırma projesi sayesinde türün neden oldukça dar bir
yerde yetiştiğini belirlemeye çalıştıklarını dile getirerek, şunları kaydetti:
Bitkinin neden bir bölgede yetiştiğini, yayılışını önleyen faktörlerin
neler olduğunu araştırıyoruz. Türün yok olması için birinci derecedeki tehlike,
bulunduğu bölgede sürdürülen tarımsal faaliyetler. Özellikle tarımsal faaliyetler
sırasında kullanılan yabancı ot ilaçlaması, türün bireylerini önemli ölçüde yok
etmekte. Bunun yanında böylesi endemik bitkiler, dünya genelindeki
araştırmacıların ilgisini çekmekte ve bu tür bitkilerin gövdesi, tohumları yurt
dışına kaçırılmakta. Bu konuyla ilgili kamu kurumlarının koruma tedbirlerini
acilen almaları gerekmekte.
Yayıncı: A. Fatih Tekcan