İZMİR (A.A) - Emre Umurbilir - Geçen yıl ortalama 18 kuruş olan
yumurtanın üreticiden çıkış fiyatının, bu sene 13 kuruşa düştüğü ancak
marketlerin bunu tüketiciye yansıtmadığı öne sürüldü.
Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Genel Sekreteri Hüseyin Sungur,
AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünya yumurta üretiminde 10. sırada yer alan,
100 bin civarında kişiye doğrudan ve dolaylı istihdam sağlayan Türk yumurta
sektörünün, bin 100 ticari işletme, 3 bin kümes, 15,6 milyar üretim adedi ve 351
milyon dolara ulaşan ihracat rakamlarıyla, sürekli büyüme eğiliminde olduğunu
söyledi.
Canlı kullanılmasından dolayı üretime giriş çıkışın en az 5-6 ay
gerektirmesi ve bu nedenle pazarda arz talep dengesi oluşturmanın zorluğuna
dikkati çeken Sungur, yumurta ürünleri sanayisinin gelişmemesi ve 21 günlük
tüketim süresi nedeniyle stoklama şansı olmamasını da sektörün yüz yüze bulunduğu
diğer sorunlar arasında saydı.
Sungur, yumurta üretiminin iç tüketim ve ihracata bağlı her yıl arttığını
belirterek, buna karşılık başta yem olmak üzere, yumurta maliyetinin de artış
gösterdiğini, geçen yıl maliyeti bölgelere göre 16-17 kuruş/adet civarında
seyreden yumurtanın, ortalama 18 kuruştan satıldığını kaydetti.
Aralık ayında 18-19 kuruş olan bir yumurtanın satış fiyatının, yılın ilk
dört ayında ortalama 14-15 kuruş civarında seyrettiğine, geçen ayın son
haftasında ise 13-14 kuruşa kadar düştüğüne işaret eden Sungur, "Bu veriler de
göstermektedir ki üreticiler, 4 aydır zarar etmektedir. Buna ilave olarak bahar
aylarıyla birlikte köy yumurtası üretiminin artması ve tüketimde sıcaklara bağlı
olarak yaşanan düşüşler, fiyatları daha da aşağı çekmektedir. Uzun yıllar fiyat
ortalaması bize göstermektedir ki mayıs, yumurta fiyatlarının en düşük seyrettiği
aydır" diye konuştu.
-"Marketler, fiyat artışlarını aynı hafta yansıtıyor ama..."-
Hüseyin Sungur, yumurta sektörü açısından iki konunun hep sıkıntı
yarattığını dile getirerek, şöyle devam etti:
"Bunlardan ilki, yumurta/yem fiyatı değeridir. Yumurta üretici fiyatları
2007-2012 yılları arasında yaklaşık yüzde 41 civarında artarken, aynı yıllar
arasında yem fiyatları yüzde 77 oranında artmıştır. İkincisi ise üretici/tüketici
fiyat endeksidir. Üretici ve tüketici fiyatları arasında, tüketici aleyhine
genellikle yüzde 35-40lık fiyat farkı oluşmaktadır. Üreticiler yumurtasını ucuza
satarken, tüketici, aracıların ilave kazancını da ödemek zorunda kalıyor.
Marketler, fiyat artışlarını aynı hafta yansıtıyor fakat düşüşleri ya hiç
yansıtmıyor ya da birkaç hafta sonra kısmi yansıtıyor. Yumurta sektörünün
geleceği açısından bu iki çelişkinin giderilmesi gerekmektedir."
Yumurta üreticilerinin, güçlü bir pazarlama ağına sahip olmamaları ve
yumurtanın raf ömrü kısalığı nedeniyle ürünlerini günlük pazarlamaya çalıştığına
işaret eden Sungur, bu nedenle üreticilerin maliyete göre fiyat belirleme şansı
bulunmadığını belirtti.
Sungur, üreticilerin doğal beklentisinin, fiyatların temmuz ayından itibaren
normal seyrine dönmesi ve maliyetlerin üstüne çıkması olduğunu ifade ederek, "Ne
var ki olması gerekenin çok altındaki yumurta fiyatlarının normal seviyesine
yükselmesi, tüketici tarafından zam olarak algılanmakta ve üreticiler,
fırsatçılıkla suçlanmaktadır. Başka bir deyişle belirsizlik içinde çok değerli
bir besin olan yumurtayı üretmeye çalışan üreticiler, bir taraftan zararına
satışların bedeline katlanırken, diğer taraftan tüketiciler tarafından yanlış
anlaşılmaktan üzüntü duymaktadır" dedi.
Yayıncı: Nevbahar Kabaklı