KÜTAHYA (A.A) - Sedat Gök - Roma, Bizans, Selçuklu, Germiyanoğlu Beyliği ve Osmanlı dönemlerinde kullanılan Kütahya Kalesi, çeşitli özellikleriyle yüzyıllardır bu medeniyetlerin tarihine ışık tutuyor.
     AA muhabirinin çeşitli kaynaklardan derlediği bilgilere göre, çini, seramik ve porseleniyle ünlü Kütahyada ilk yerleşime ait izlerin rastlandığı tepede yer alan kale, Roma, Bizans, Selçuklu, Germiyanoğlu Beyliği ve Osmanlı dönemlerinde ekleme ve onarımlar gördü. Ancak kalede hiçbir döneme ait kitabe bulunmuyor.
     Ailesi Kütahyalı olan dünyaca ünlü gezgin Evliya Çelebinin Seyahatnamesinde, kalenin 70 burca sahip olduğu ve bu burçların çok sık aralıklarla yerleştirildiğini yazdı.
     Bazıları zamanla eskiyen burçların tuğla hatları ve dizilerinin birbirine eşit olmamasının, çeşitli dönemlerde ustalar tarafından yenilenmesinden kaynaklandığı tahmin ediliyor.
     Tarihi kaynaklarda kalenin yapımına ilişkin bilgiler bulunmazken, son şeklini Bizans döneminde aldığı ifade ediliyor.
     Kimi mimar ve tarihçiler tarafından Diyarbakır Kalesine benzetilen yapıda, tarihi değere sahip çeşme, mescit ve Cumhuriyet döneminde inşa edilen Döner Gazino ile kır kahvesi yer alıyor.
     Kale-i Bala Mescidinden Hisar Kahvesine uzanan dolambaçlı yolda iki çeşme kalıntısı bulunuyor. Bunlardan iki parça blok taştan yapılmış, sivri kemerli, devşirme çift sütunlu ve sade nişli olanın tarihi değere sahip olduğu biliniyor. Diğer çeşmenin ise kaba taştan inşa edilmiş bir su yolu ağzı olduğu sanılıyor.
     -Bir Germiyanoğlu eseri; Kale-i Bala Mescidi-
    
     Kalede bulunan ve Orta Hisar Mescidi olarak da bilinen Kale-i Bala Mescidi, 1377-1378 yıllarında Germiyanoğlu Süleyman Şah tarafından yaptırıldı.
     Kare planlı, düz çatılı, moloz ve kesme taş kullanılan bu mescit, gördüğü onarımlar nedeniyle orijinal şeklini kaybetti. Mescit, eski yapıdan bir duvar parçası, kesme taştan yapılmış bir minare kaidesiyle şerefeye kadar tuğladan yapılmış minare gövdesinden oluşuyor.
     Kalenin Osmanlılar döneminde inşa edildiği bilinen Aşağı Hisar bölümünde de altıgen planlı küçük bir mescit yer alıyor. Kerpiç sıvalı olmasına rağmen tamamen tuğladan yapıldığı anlaşılan bu ibadethane, kentteki tamamı tuğladan yapılmış ender yapılardan biri olarak dikkati çekiyor.
     Mescidin altında da tamamen taşlardan yapılan ve tabanı zamanla değişikliğe uğrayan bir su tesisi bulunuyor. Aşağı Hisar bölümündeki bu tesisin, kuşatma sırasında askerlerin susuz kalmaması amacıyla yapıldığı tahmin ediliyor.
    
     -Ekseninde 45 dakikada bir tur atan Döner Gazino-
    
     Kalenin en yeni yapısı ise 1973 yılında dönemin Kütahya Belediye Başkanı Abdurrahman Karaa tarafından yaptırılan Döner Gazino.
     Ekseninde 45 dakikada bir tur atan gazinonun yapılması düşüncesi, 1970teki Gediz depreminden sonra Karaanın, Almanyadaki Türk işçileri ve Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti Hükümetine, depremde verdikleri desteklerden dolayı teşekkür ziyaretine gittiği sırada ortaya çıktı.
     Almanyanın bazı kentlerinde belediye yatırımlarını inceleyen Karaa, bir kentte gördüğü gazinonun benzerinin Kütahyada da inşa edilmesi için çalışma başlattı. Yerli ve yabancı turistlerin kent merkezine çekilmesi için inşa edilen Döner Gazino, mevcut yapısını koruyup restoran olarak hizmet veriyor.
     Ziyaretçiler, kente hakim bir tepede bulunan Döner Gazinoya uğrayarak, şehri izliyor.
    
     Yayıncı: Mürsel Çetin