ZONGULDAK (A.A) - Erdinç Aksoy - Zonguldakın çeşitli
bölgelerinde tasman adı verilen zemin hareketleri, heyelan ve karstik
boşluklardan kaynaklanan sorunlar tespit edilmesi üzerine hazırlanan araştırma
raporunda, özellikle madenciliğin yol açtığı çöküntüye bağlı zemin hareketlerinin
binalar için tehlike oluşturduğu belirlendi.
Valilik oluruyla oluşturulan; İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, Zonguldak
Belediyesi, Türkiye Taşkömürü Kurumu ve Maden Tetkik Arama Kurumu Bölge Müdürlüğü
yöneticilerinden oluşan Zemin Hareketleri Değerlendirme Komisyonu, Bülent
Ecevit Üniversitesi ve Anadolu Üniversitesince hazırlanan Zonguldak İncivez ve
Bahçelievler Mahallesi Zemin Hareketleri Raporu doğrultusunda çalışmasını
tamamladı.
Zonguldak İli Zemin Hareketleri Raporunda, kentte oluşan ve oluşacak
tasman (madencilikte yer altında oluşan boşlukların, yer üstünde meydana
getirdiği çöküntü) olayının zararlarının en aza indirilmesi ve yapılacak
işlemlerin belirlenmesinin amaçlandığı belirtildi.
Kent yerleşiminin yüzde 90ının 61 kilometre karelik alanı kapsayan Kozlu,
Üzülmez ve Karadon kömür üretim bölgelerinin üzerinde yer aldığı ifade edilen
raporda, Bu yerleşim alanlarının altında yapılan üretim faaliyetlerinin doğal
sonucu olan tasman, yapılarda işlevi azaltan, hatta yapıyı kullanılamaz biçime
getirecek ölçüde çok hafif ile çok şiddetli dereceler arasında değişen
hasarlara yol açmaktadır ifadeleri kullanıldı.
-Konutları bekleyen tehlike-
1985 yılındaki bir araştırmaya da değinilen raporda, buna göre havzada 50
kilometre karelik alanı kapsayan 24 bin dolayında konutun tasman olayının
fiziksel etkileriyle karşı karşıya kalacağı belirtildi.
Maden işletmesi sonucu tasman hasarının engebeli arazilerde heyelanlara da
sebep olabileceği vurgulanan raporda, şunlar kaydedildi:
Yapı tasman etki alanı dışında kaldığı halde, tasmanın başlattığı
heyelandan hasar görebilir. Zonguldakta bu gibi durumlara çok rastlanmaktadır.
Hasar derecesi yapının boyutlarına, kat sayısına, temel ve yapı sistemlerinin
uygun olup olmayışına göre artıp azalabilir. Büyük ebatlı ve çok katlı yapılar
çok fazla hasara uğrarlar.
-Altta kömür, üstte bina çok-
Raporda, son yapılan sondajlı aramalara göre Kozludan Kilimliye kadar olan
kalker örtülü kıyı şeridi altında 150 milyon ton taş kömürü bulunduğuna işaret
edilerek, şöyle devam edildi:
Bu taş kömürünün üzerinde Zonguldak kenti vardır. 1975te yeni
metropoliten imar planı hazırlanmıştır. Yeni imar planı hazırlandıktan sonra
kömür işletmesinin incelemesine sunulmadan onaylatılmıştır. Altında büyük
rezervler bulunan kentteki çok katlı gökdelenlerin sayısı her geçen gün
artmaktadır. Bugün Bahçelievler Mahallesi altında üretim yapılmakta ve binalarda
büyük tasman hasarları görülmektedir. Buna rağmen hasara uğrayan evlerin yanında
yeni apartmanlar yapılmaktadır. İnşaat sahipleri bu durumu bildikleri halde hasar
olursa kömür işletmesi öder düşüncesiyle faaliyetlerini sürdürmektedir.
Sahil şeridindeki kalkerlerin tasman yönünden en tehlikeli zemin olduğu
ifade edilen raporda, kömür üretimi yapıldığı takdirde binaların pek çoğunun
oturulamaz hale geleceği kaydedildi.
-Kentin büyük kısmı hasara uğrayacak-
Altında üretim yapılması kaçınılmaz olduğu için kentin büyük bölümünün
hasara uğrayacağına yönelik uyarıların yapıldığı geçmiş araştırmalara yer verilen
raporda, şu görüşler aktarıldı:
Büyük ebatlı ve çok katlı yapılar tehlikelidir. Buna rağmen yeni bloklar
yükselmeye devam etmektedir. Tasman sorunları öylesine büyümüştür ki ulusal bir
sorun niteliği kazanmıştır. Nasıl bir deprem, sel ve heyelan afetse, Zonguldak
kenti de böyle bir afetle karşı karşıyadır. Yapı sistemi tasmana elverişsiz yeni
binaların yükselmesine göz yumulmasına kimsenin hakkı yoktur.
Raporun sonuçlarının emir mahiyetinde ilgili kurumlara gönderileceği
öğrenildi.
Yayıncı: Ebubekir Gülüm