Tarihin kadim coğrafyası olan Mezopotamyada, halkın problemlerini danıştığı Seyda isminde, ilim sahibi alim ve kanaat önderi bir zat vardı. Halk ona çok bağlıydı. Bölge, dağları, ovaları, otlakları ve meraları ile çok güzel ve cazip bir yerdi. Çevresindeki halkların dikkatini hep çeker, ırmakları ve dört mevsimiyle bu bölge adeta yeryüzünün bir cenneti gibiydi.
Gel zaman git zaman, Araplardan bir topluluk sulak mera arayışıyla buraya gelmişlerdi. Yazın soğuk sulara sahip bu bölge, onlara oldukça hoş gelmiş olmalı ki artık burayı yurt edinmeye başlamışlardı. Halk, onların artık orayı terk etmelerini istediğinde, 'Burası bizimdir' demeye başladılar. İzin isteyerek geçici bir süreliğine geldikleri bu yerden artık sahiplenmeye başlamışlardı. Halk, Seyda'ya (Hocam) gitmiş, bu problemi çözmesi için. Zaten bunlar geldikleri günden beri aynı camide beraber namaz kılıyorlarmış. Seyda demiş ki, 'Bunlar Peygamberimize sahip çıkan sahabilerin torunlarıdır. Biz din kardeşiyiz, sahip çıkmamız gerekir.' Halk, tamam demiş.
Bir zaman sonra başka bir topluluk daha gelmiş, farklı bir bölgede kalmak için. Bunlar da bir süre sonra gitmemeye direnince yine hoca araya girmiş ve şöyle demiş:
'Bunlar Osmanlı'nın torunlarıdır. Bunlar İslama çok hizmet etmişler, şimdi bize yakışmaz, bunlara yer vermemek.' Onlar da kalmışlar.
Bir zaman sonra Farslar gelmiş bölgeye. Yine hoca aralarına girmiş. Demiş ki, 'Bunlar Ehl-i Beyt'ten, biz nasıl bunları buradan kovarız diye gözyaşı dökünce, gençlerden biri bu hocaya, 'Ya buradan bu hoca gidecek ya da artık bu hocayı dinlemeyeceğiz. Üstelik bu topluluğa yer vermeyeceğiz, ve diğerlerin elinden de verdiğimiz toprakları geri alacağız' demiş. Halkın çoğunluğu genci haklı bulmaya başlamış. O gündür bugündür aralarındaki bu mücadele kavgaya, zaman zaman da savaşa dönüşmüş durumda devam ediyor.
Farklı bakış açılarıyla hikayeden farklı dersler çıkarmak mümkün.
Sonuç olarak, hikayede anlatılmak istenen gerçek şu: Sonradan gelenlerin, bölgenin asıl halkının diline, kültürüne varıncaya kadar her şeyi inkar ve imha etmesidir. İkincisi ise, seydanın iyi niyetinden doğan iyiliğin gasba dönüşmesidir.
Buraya farklı etnik grupların gelip yerleşmeye çalıştığı bu bölgede, Seyda'nın farklı topluluklara nasıl yaklaştığı ve onları bir arada tutmaya çalıştığı hikayesi anlatılıyor. Seyda, farklı toplulukları din ve tarih bağlamında ele alarak birlikte yaşama çabası içindedir. Bu hikaye, toplumsal barış, hoşgörü ve farklı kültürlerin bir arada uyum içinde yaşama çabasını aynı zamanda anlatmaktadır."
Ayrıca, hikaye zaman içinde toplumsal değişimin, çeşitli etnik grupların bir arada yaşama mücadelesinin ve liderlerin çelişkili rolünün bir yansıması olarak da okunabilir. Seyda'nın çabaları, hoşgörü ve birlikte yaşama isteği, farklı kültürlerin ve inançların barış içinde yan yana gelmesi arzusunu yansıtır. Ancak, bu durum zamanla farklı yorumlarla, sahiplenme isteğiyle ve toplumsal değişimle karşılaşarak farklı bir seyir almıştır.
Doğrusu, hikayenin daha geniş bir perspektiften okunması, toplumsal değişim, liderlik ve çeşitlilik konularının daha derinlemesine ele alınmasını sağlayabilir.
